DEPREM EĞİTİMİ ÖNEMLİDİR!

DEPREM EĞİTİMİ ÖNEMLİDİR! Çocuklara Deprem Eğitimi Verirken Nelere Dikkat Edelim?

Depremler, gezegenimizin kaçınılmaz bir gerçeğidir. Her yıl, dünya çapında birçoğunu hissetmediğimiz yaklaşık beş yüz bin deprem olur. AFAD Deprem Dairesi tarafından 2021 yılı içerisinde sadece ülkemiz ve yakın çevresinde tespit edilen deprem sayısı 23.756’dır. Ülkemizde 1-7 Mart tarihleri arasında yer alan Deprem Haftası, bu kaçınılmaz gerçeği değiştiremeyeceğimizi ancak alacağımız önlemlerle depremlerden korunabileceğimizi hatırlatmayı amaçlar. İçinde bulunduğumuz Deprem Haftası’nda depremlerle ilgili toplumsal farkındalığı artırmak, deprem eğitimlerinin önemini vurgulamak ve bu eğitimleri gerçekleştirmek için pek çok etkinlik gerçekleştirilir. Depremler, başta can kayıpları olmak üzere fiziki hasarlar, maddi kayıplar ve psikolojik rahatsızlıklar gibi pek çok olumsuz sonucu da beraberinde getirir. Deprem, oluşumunu engelleyebileceğimiz bir afet olmasa da bilinçlenerek yıkıcı sonuçlarını engelleyebileceğimiz bir doğa olayıdır. Ebeveynler olarak, hem kendimizi hem çocuklarımızı depremlerle ilgili eğitmemiz hayati önem taşır.

Özellikle çocuklar için deprem deneyimi, -bu sadece endişe verici haberlere maruz kalmaktan ibaret olsa dahi- korku ya da travma yaratma ihtimali yüksek olan olumsuz bir deneyimdir. Çocuklarımıza yaşlarına uygun bir dilde depremi anlatmak ve onları depremler konusunda bilinçlendirmek için aşağıdaki ipuçlarından faydalanabiliriz.

Başta Kendimizi Eğitebiliriz

Ebeveyn olarak afetlerle ilgili gerekli önlemleri almak ve çocuklarımızı afetler konusunda bilinçlendirmek bizim görevimizdir. Bu görevi yerine getirebilmek için en başta kendimizi eğitmeliyiz. “Deprem anında neler yapmalıyız?”, “Evimiz depreme hazır mı?”, “Deprem eylem planımız var mı?”, “Çocuklarımızın gittiği kreşin veya okulun binası depreme dayanıklı mı?” vb. soruları gerçekçi bir şekilde yanıtlamalıyız ve olası eksiklikleri gidermek için çaba göstermeliyiz.

Depremi “Yaşlarına Uygun Bir Dilde” Anlatabiliriz

Çocuklara deprem gibi afetler hakkında bilgi verirken onların yaşlarına ve olgunluk düzeylerine uygun bir dil ve içerik seçmemiz önemlidir. Çocuklar, kolaylıkla endişelenebilirler. Özellikle bizler kaygılı olduğumuzda bunu fark etmeleri ve hissetmeleri uzun sürmez. Kaygının bulaşıcı olduğunu ve çocuklarımızın her hareketimizi taklit etmeye meyilli olduklarını unutmadan soğukkanlı bir tutumla ve güvende hissetmelerini sağlayarak onlara depremi anlatabiliriz. Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak yeryüzünü sarsma olayına deprem denir. Bu tür basit tanımlarla başlayabiliriz. Henüz okula başlamamış ve herhangi bir deprem eğitimi almamış çocuklarımızın, oyunlar ve yaşlarına uygun resimli kitaplar veya simülasyon atölyeleri aracılığıyla bu doğa olayını anlamalarını sağlayabiliriz. Onlara depremle ilgili evimizde, kreşte veya okulda da yeterli önlemlerin alındığını söyleyebilmemiz de çok önemlidir. Böylece güvende olduklarını anlarlar ve herhangi bir deprem anında soğukkanlı bir şekilde yönergeleri takip etmeyi başarabilirler.

Hazırlık Sürecine Çocuklarımızı da Dâhil Edebiliriz

Yaşadığımız konutun deprem dayanıklılık testlerini ve deprem sigortasını yaptırmak, çevremizdeki deprem toplanma alanları hakkında bilgi sahibi olmak, evimizde yaşam üçgeni sunan güvenli alanları tespit etmek ve düşme tehlikesi olan eşyaları sabitlemek biz ebeveynlerin sorumluluğudur. Deprem konusunda gerekli ön hazırlıkları yaptığımızı ve eğitimleri aldığımızı, apartmanımızın veya yaşadığımız müstakil konutun depreme dayanıklı bir şekilde inşa edildiğinden emin olduğumuzu varsayalım. Bu, artık çocuklarımıza binamızın güvenilir olduğunu söyleyebiliriz ve onları depremle ilgili bazı hazırlıklara dâhil edebiliriz demektir. Öncelikle çocuklarımıza, evimiz güvenli olsa da herhangi bir deprem anında sarsılma nedeniyle ev içinde çeşitli hasarlar ve kazalar olabileceğini anlatabiliriz. Bunu yaparken güven veren ve korkutucu olmayan bir üslup seçmeye dikkat edebiliriz.

AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) gibi güvenilir kaynaklardan edindiğimiz bilgileri (AFAD web sitesi: www.afad.gov.tr) ve ailece yapacağımız hazırlıkları paylaşmak için bir aile toplantısı yapabiliriz. Bu toplantıyı; eğitici videolardan ve kitaplardan faydalandığımız, oyunlar yoluyla öğrenecekleri eğitici bir etkinliğe dönüştürebiliriz. Onlara “Çök-Kapan-Tutun” hareketini öğretebiliriz ve evimizde yaşam üçgeni oluşturan alanları gösterebiliriz. Deprem anında uymamız gereken güvenlik kurallarını anlatan bir afişi çocuklarımızla birlikte tasarlayabiliriz. Tüm aile bireyleri için deprem çantası hazırlama konusunda çocuklarımıza da sorumluluklar verebiliriz. Depremle ilgili yaşlarına uygun bir şekilde bilgilendirilmek ve hazırlık sürecine katılmak, çocuklarımızı depremle ilgili bilinçlendirmenin en etkili yollarından biridir.

Olumsuz Haberlerden Koruyabiliriz

Bir deprem olduğunda medyada pek çok olumsuz haber yer alır. Çocuklarımızı -özellikle küçük çocuklarımızı- acı veren ve endişeye sürükleyen deprem haberlerinden ve görüntülerinden korumamız önemlidir. Onlar, biz istemesek de olumsuz deprem haberlerine maruz kalmış olabilirler. Bu tür durumlarda, çocuklarımıza şefkat gösterip güvende olduklarını hissettirebiliriz ve “Biz, yanındayız ve gerekli önlemleri aldık. Biliyorum, bu haberi görmek seni çok üzdü. Yardıma muhtaç insanlara biz de yardım edebiliriz. Birlikte bir yardım paketi hazırlamaya ne dersin?” gibi bir yaklaşımla onlara sosyal yardımlaşmayı öğretmeyi deneyebiliriz.

Kidzania Deprem Simülasyon Merkezi’ni Ziyaret Edebiliriz

KidZania İstanbul’da yer alan “DowAksa Deprem Simülasyon Merkezi” aktivitemizle çocuklarımızı deprem konusunda bilinçlendirmeyi amaçlıyoruz. Bu aktiviteye katılan altı yaş üstü minik dostlarımız, “Toplum Afet Gönüllüsü” olarak görev alırlar. Deprem ve doğal afet kavramına dair önemli bilgiler edinirler. Harita üzerinde deprem bölgelerini ve fay hatlarını; İtfaiye, Emniyet ve Acil Servis aktivitelerine giderek afet alanında bu birimlerin ne gibi görevler yaptığını; acil durum telefon numaralarını, deprem anında alınması gereken önlemleri ve deprem çantasında neler olması gerektiğini öğrenirler. Ardından deprem simülasyon bölümünde “Çök-Kapan-Tutun” hareketini uygulayıp depremden hasar görmüş bir binanın içine girerler. Bu binanın içinde depremden korunmak için yapılması gerekenleri, neler eksik yapıldığı için evde hasar oluştuğunu birebir görerek ve yaşayarak öğrenirler. Bu görevi tamamladıktan sonra acil durum telefonlarının yer aldığı magnetlere sahip olurlar.

Etkili fay hatları üzerinde yer alan ülkemiz, ne yazık ki yakın geçmişte yıkıcı sonuçları olan depremler yaşadı. Kendimizi ve çocuklarımızı, depremler konusunda bilinçlendirmek, en temel sorumluluklarımızdan biridir. Depremlerin oluşumunu engelleyemesek de yıkıcı etkileri bertaraf etmenin güvenilir yollarını bulabiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.