KidZania Aileler Kulübü

Bulmacalar; çeşitli biçimlerde düzenlenen, hafıza ve dikkat gibi zihinsel yeteneklerimizi kullanarak çözüm üretmemizi teşvik eden, zekâ geliştirici, eğlenceli ve merak uyandıran oyunlardır. Günümüzdeki anlamıyla bulmaca, ilk kez 18. yüzyılda İngiltere’de -özellikle çocukların zekâ gelişimini desteklemek amacıyla- ortaya çıkmış. İleri derecede zorluk düzeyi olan ve yetişkinler için hazırlanan ilk bulmaca ise Amerika’da Sun gazetesinde 1913’te yayınlanan bir kare bulmacaymış. 20. yüzyılda hızla büyüyen bulmaca sektörü; günümüzde farklı zorluklarda ve türlerde ürünler sunmaya, çocuktan yetişkine her yaştan insana hitap etmeye devam ediyor. Kare bulmaca, çengel bulmaca, labirent bulmaca, sudoku, yapboz, rubik küp, söz dizimi, dijital bulmaca gibi farklı türlerdeki her bulmaca, zihnimizin farklı yönlerini geliştirmemize yardımcı olur. Bulmacalar, beyin için en iyi egzersizlerden biridir ve herkese, özellikle de çocuklara çok iyi gelir.

Çocukların bulmacaları çözebilmek için başlangıçta biraz desteğe ihtiyaç duymaları doğaldır. Desteğimizi zaman içinde kademeli olarak azaltarak çocuklarımızın bulmaca dünyasına adım adım alışmalarını ve bu dünyadan faydalanmalarını sağlayabiliriz. Unutmayalım, çocuklarımızın bulmacalardan en iyi şekilde faydalanabilmeleri için yaşlarına uygun bulmacaları seçmemiz gerekir. Bulmaca çok zorsa, çocuklar sabırsızlanır ve pes eder. Çok kolay olan bulmacalar ise çocukların dikkatini ve sabrını artırmak için yeterli derecede zorluk sağlamaz. Çocuklarımızın yaşları büyüdükçe bulmacaların zorluk derecesini ve çeşitliliğini artırabiliriz.

İşte bu eğlenceli oyunun çocuklara faydaları:

Odaklanma(Konsantrasyon) Becerisi
Dikkat eksikliği küçük çocuklarda oldukça yaygındır. Çocuk gelişimi uzmanları, çocukların yaşının 2-5 katı kadar süre ile odaklanabileceklerini söylüyorlar. Bu; 3 yaşındaki bir çocuğun herhangi bir göreve 6 ila 15 dakika arasında, 4 yaşındaki bir çocuğun ise 8 ila 20 dakika arasında odaklanabileceği anlamına gelir. Bulmacalar, çocuklarda konsantrasyonu artırmak için harika araçlardır. Örneğin, tamamlanana kadar bir yapboz üzerinde çalışmak, çocuklara tek bir görev üzerinde odaklanma ve kesintisiz çalışma fırsatı verir.

Uzamsal Farkındalık, Şekil Tanıma Becerisi
Araştırmacılar, uzamsal farkındalık ve bulmaca oyunu arasındaki bağlantıyı doğruladılar: Chicago Üniversitesi’nden araştırmacılar; bulmacalarla oynayan 2-4 yaş arası çocukların, oynamayanlara göre uzamsal algılama becerilerini daha fazla geliştirdiklerini kanıtladılar. Uzamsal/boyutsal farkındalık; temel olarak uzaydaki diğer nesnelerin ne kadar yer kapladığının, birbirleriyle ve bizimle nasıl ilişki kurduğunun farkında olmayı içerir. Bulmacaları çözerken işte bu uzamsal algı devreye girer. Çocuklar, bulmaca çözerken şekilleri ve renkleri inceleyerek tanımayı, hangi parçaların birbirine uyacağını belirlemeyi öğrenirler. Deneme yanılma yoluyla parçaları çevirerek boyutlar ile uyumlu olan yerleri bulmaya çalışırlar. Zaman içinde deneyerek değil hızlıca düşünerek doğru çözüme ulaşmayı başarırlar.

Konuya Özgü Bilgi Edinme
Bulmacalar genellikle çocuklarımızın dünyayı öğrenmelerine yardımcı olabilecek birçok farklı konuyu kapsar. Örneğin resimli bulmacalar; coğrafyadan habitatlara, haritalara, vücudun bölümlerine, bitkilere, hayvanlara, okyanuslara, ünlü sanat eserlerine ve çok daha fazlasına kadar pek çok alanda çocukları yeni bilgiler öğrenmeye teşvik edebilir. Ya da bir kare bulmaca, onlara yeni kelimeleri ve kavramları öğretebilir. Bulmacalar, çocukların merakını tetikler; onları bulmacadaki kompozisyonun içeriği hakkında araştırmaya teşvik eder. Ünlü eğitimci Montessori’nin günümüzde de uygulanan eğitim programları, çocuklara botanik ve zooloji hakkında bilgi vermek için bulmacaları kullanmalarıyla ünlüdür. Bu eğitici oyun, çocukların pek çok konuya aşina olmalarına yardımcı olabilir.

İnce Motor Yeteneği
Bu yetenek; bilek, parmaklar, eller, ayaklar ve ayak parmaklarını kullanan küçük hareketleri içerir. Çocukların ince hareketler geliştirmeleri zaman alır. Gencecik ellerindeki kaslar, çocukların küçük nesneleri doğru bir şekilde tutmaları ve hareket ettirmeleri için çok fazla alıştırma ister. Çocuklar, farklı bulmaca türleri ile buluştuklarında kaslarının ihtiyaç duyduğu bu alıştırmayı yaparlar ve ince motor yeteneklerini geliştirirler.

El-Göz Koordinasyonu
Bulmacalar özellikle küçük çocuklara el-göz koordinasyonu konusunda yardımcı olmada etkilidir. Örneğin bir yapbozu çözmek için çocukların gözleriyle doğru parçayı bulmaları ve elleriyle parçaları doğru alana hareket ettirmeleri gerekir.

Problem Çözme Becerisi
Her bulmaca, çözülmesi gereken bir problem ortaya koyar. Örneğin, bir yapbozda parçaların hepsi birbirine karışmıştır ve bu parçaların doğru şekilde bir araya getirilmesi gerekir. Ya da sudoku gibi matematiksel zekâyı geliştirici bir bulmacada 1’den başlayarak 9’a kadar olan tüm rakamları, verilen kareler içerisine uygun ve doğru yazmak gerekir. Bulmacalar, farklı alanlarda problem çözme becerilerini geliştirmeleri için çocuklara fırsatlar sunar.

Dil Becerisi
Çocuklar; bir bulmacayı çözerken görüntüler, kelimeler, şekiller veya rakamlar hakkında bilgi edinmeyi ya da bir bulmacayı çözdükten sonra ortaya çıkan sonuç hakkında sohbet etmeyi severler. İşte bu anlar, çocuklarımızın dil becerilerini geliştirmek için önemli fırsatlardır. Bulmacayla ilgili sorularını yanıtlayarak, onlarla bulmacanın içeriği veya sonucu hakkında canıgönülden sohbet ederek çocuklarımızın konuşma becerilerini ve kelime dağarcıklarını geliştirebiliriz.

Hafıza Becerisi
Bulmacalar çocukların zihnini aktif ve çalışır durumda tutar. Bu özellikle kısa süreli bellek için faydalıdır. Çocuklar herhangi bir bulmacayı çözerken bir önceki eylemlerini hatırlayarak ilerlerler. Örneğin, az önce gördükleri bir renk parıltısını hatırlayıp parçaları bileştirirler. Çocuklar genellikle aynı bulmacayı tekrar tekrar çözmeyi severler. Bırakalım çocuklarımız bulmacaları tekrar tekrar çözsünler… Hangi parçaların, hangi kelimelerin ya da hangi rakamların bir araya geldiğini her defasında daha hızlı bir şekilde hatırlayabilir ve böylece hafızalarını geliştirebilirler.

Benlik Saygısı
Bir bulmacayı çözmenin çocuklar için tatmin edici bir ödülü vardır: Çocuklar bulmaca çözdüklerinde “Yaptım!”, “Evet, sonunda başardım!” gibi cümleler kurarak başarı duygusunu tadarlar. Çözdükleri her bulmaca, çocuklarımızın öz güvenini geliştiren ve benlik saygısını artıran başarılar listesindeki haklı yeri alır.

Sosyal Beceriler
Başka biriyle bulmaca çözmek, iş birliği ve iletişim gerektirir. Çocuklar, takım halinde bulmaca çözdüklerinde sosyal becerilerini geliştirebilirler.

Bulmacaların; ince motor becerisinden problem çözmeye, hafıza geliştirmeye, öz güvene kadar pek çok faydası vardır. Merakımızı tetikleyen, beynimizi zinde tutan bu harika oyunu aile ritüellerimizden biri haline getirebiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Yazmak, farklı insanlar için farklı şeyler ifade eder. Bir şaire sorsak yazmanın kendini ifade etmenin en tutkulu yolu olduğunu söyleyebilir. Sizin için işinizin bir parçası ya da bir hobi, bir çocuk için hayalleri anlatmak ve bir başka çocuk için kaçmak istediği bir zorunluluk olabilir. Herkes için farklı anlamlar ifade etse de yazmak, hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. 21. yüzyılın dijital gerçekleri, bizleri ve en çok da yeni nesli yazmaktan uzaklaştırıyor gibi görünebilir; kimimiz “Bu çağda çocukların gerçekten yazma becerilerine ihtiyacı var mı?” diye sorgulayabiliriz. Sorgulamamız doğaldır ama sorunun yanıtı kesinlikte “evettir”. Yazma, konuşma ve okumanın doğal bir uzantısıdır; aynı zamanda en etkili iletişim araçlarından biridir. Yazma becerilerinin gelişmesi demek öz güven, yaratıcılık, problem çözme, kendini ifade etme gibi temel becerilerin de gelişmesi demektir. Çocuklarımızın daha güçlü yazarlar olmalarına yardımcı olduğumuzda, onların bugün ve yarın daha güçlü bireyler olmalarına da yardımcı olmuş oluruz.

Yazmak çocuklar için neden önemlidir?
Yazmak, eğitim ve çalışma hayatının çok önemli bir unsurudur. Öğrencilik hayatı, ilkokuldan başlayarak her yıl giderek zorlaşan yazma deneyimleri ile doludur. Çocukların bu deneyimlerde bazen kısa ve ikna edici cevaplar vermeleri, bazen öykü/şiir/deneme gibi edebi metinler yazmaları, bazen ise yaratıcı sunumlar hazırlamaları beklenir… Gün gelir üniversiteye kabul edilmek için kendilerini yazılı olarak ifade etmeleri gerekir. Öğrenciler ister elle ister bilgisayarda yazıyor olsun, iyi yazma becerilerine sahip olduklarında birçok ödevde ve sınavda başarılı olabilirler. Yazmak, çocukların sadece okulda değil yaşam boyu kullanacakları bir beceridir. Çalışma hayatı da sık sık; e-postalar, proje sunumları, şirket tanıtım metinleri, tebrik veya kutlama mesajları gibi farklı farklı yazma deneyimlerine yer açar. Okul yıllarında yazma becerilerini geliştirmek, çocuklara gelecekteki iş yaşamlarında da avantaj sağlar.

Yazmak, çocukların kendilerini ifade etmeleri için harika bir yoldur. Konuşarak duygularını ve fikirlerini yeterince ifade edemedikleri durumlarda yazmak, çocuklar için etkili bir iletişim yöntemi olabilir. Dil, iletişim ve odaklanma becerilerini geliştiren yazma etkinlikleri; aynı zamanda çocukları kitap okumaya, araştırmaya, hayal güçlerini kullanarak üretmeye, problem çözmeye, eleştirel ve bağımsız düşünmeye teşvik eder.

Kelimeleri kâğıda dökmeden önce, çocukların ne yazacakları konusunda net bir fikre sahip olmaları gerekir. Bu, yazmadan önce düşüncelerini düzenlemeleri anlamına gelir. Örneğin, bir öykü yazmaya başlamadan önce çocuklar; öykünün konusu, kahramanların görünümü ve karakterleri, öyküdeki olayın başlangıcı/bitişi gibi pek çok ayrıntıyı tek tek düşünürler ve ardından tüm parçaları bir araya getirirler. Yazarken her zaman plana bağlı kalmazlar ve yeni fikirler eklerler. Çocuklar yazdıkça ustalaşırlar, ustalaştıkça öz güvenleri artar.

Evimizdeki genç yazarı teşvik etmek için neler yapabiliriz?
İyi yazma becerilerine sahip olmak zaman alır. Çocuklarımızın içindeki yazarı keşfetmeleri ve yazmayı sevmeleri için onlara rehberlik edebiliriz.

Birlikte okuyalım
Okuma ve yazma birbirini destekler. Çocuğumuz her birini ne kadar çok yaparsa, ikisinde de o kadar iyi olur. Okul öncesinden başlayarak çocuğumuza öyküler ve masallar okuyarak onu yazı dünyası ile buluşturabiliriz. Çocuğumuzla birlikte daha çok okuyup yazdıkça, onun daha iyi bir okuyucu, daha iyi bir yazar ve daha iyi bir öğrenci olmasına yardımcı olabiliriz.

Eğlenceli yazma etkinlikleri planlayalım
Okumayı ve yazmayı yeni öğrenmiş çocuğumuzu yazmaya teşvik etmek için görsel sanatları da dâhil edebileceğimiz pek çok eğlenceli etkinlik planlayabiliriz. Bu etkinlikler için geren tüm malzemeleri (kartonlar, kâğıtlar, renkli kalemler, makas, yapıştırıcı vb.) bir araya getirebiliriz. Çok sevdiği süper kahramana ya da kuzenine bir mektup yazmak, doğum günü veya düzenleyeceği bir kostüm partisi için davetiye hazırlamak, kayıp eşyası için “Aranıyor” posteri hazırlamak, bir kitabın sonunu beğenmediğinde yeni bir son yazmak, ilgisini çeken -doğa, müzik, spor vb.- bir konuda mini bir gazete çıkarmak gibi yaratıcı yazma etkinlikleri, çocuğumuzun yazma becerilerini geliştirmenin ve ona yazmayı sevdirmenin en etkili yollarındandır.

Yazmaya hazırlanmasına yardımcı olalım
İyi yazarlar; yazmaya başlamadan önce düşünmek, hazırlanmak ve araştırmak için çok zaman harcarlar. Bazı çocuklar, yazılarında ne söylemek istediklerini düşünmedikleri veya fikirlerini etkili bir şekilde nasıl organize edeceklerini bilmedikleri için yazmakta zorlanırlar. Çocuğumuza bu konuda rehberlik edebiliriz. Fikirlerini önce sözlü olarak açıklamasını sağlarsak yazması daha kolay olacaktır.

Örneğin, çocuğumuzun ödev olarak bir macera öyküsü yazması gerekiyor. Kendi fikirlerini bulması için ona sorular sorabiliriz. “Nasıl bir öykü hayal ediyorsun?”, “Ana karakter kim olabilir? Bir hayvan? Bir kişi? Hayali bir karakter? Adı nedir? Nasıl biridir? Diğer karakterler kimler?”, “Öykü nerede geçiyor? Garip bir gezegende mi yoksa bir kasabada mı? Öyküdeki olaylar ne zaman gerçekleşiyor? Gelecekte mi? Geçmişte mi?” vb. sorular eşliğinde öncelikle bir beyin fırtınası yapabiliriz. Böylece yazacağı öykünün ana hatlarını belirlemesine yardımcı oluruz. Çocuğumuzdan, insanları daha fazlasını öğrenmeye ikna edecek bazı iyi öykü açılışları ve güçlü kelimeler düşünmesini isteyebiliriz. Ona birkaç örnek verebiliriz: “Ece’nin, önünde duran sandığa dair hiçbir fikri yoktu…”, “Selim kalbinin hiç olmadığı kadar hızlı attığını duyabiliyordu. Az önce gördüğü şey gerçek miydi? Yoksa…”…

Bırakalım ilham alsın, bırakalım kendi başarsın
Çocuğumuzun, yazacağı öykü veya kompozisyon için sevdiği kitaplardan ya da filmlerden esinlenerek fikirler bulması son derece doğaldır. Her yetişkin gibi, her sanatçı gibi çocuklar da esinlenerek üretebilirler. Bırakalım dilediği gibi ilham alarak kendine özgü öykülerini yazsın ve en önemlisi kendisi başarsın. Yazdıklarında dil bilgisi ve anlatım açısından hatalar olabilir. Bu da doğaldır. Ebeveyn olarak yapmamız gereken ilk şey, olumlu yorumlarımızı paylaşmak ve sevgili genç yazarımızı cesaretlendirmektir. Abartılı övgülerden kesinlikle uzak duralım ama öncelikle gösterdiği çabayı içtenlikle övelim.

KidZania İstanbul: Geleceğini düşle, içindeki yazarı keşfet!
“Sen de Yaz” Kısa Öykü Yarışması

KidZania İstanbul olarak çocukları hem okumaya hem de yazmaya teşvik etmek için bir kısa öykü yarışması düzenledik. Yarışmamızın teması: “Gelecekte Ben”. Çocukların, “Gelecekte nasıl biri olacaklar? Hangi mesleği ya da meslekleri seçecekler? Nasıl bir dünya kurmak, dünyaya nasıl fayda sağlamak istiyorlar?” gibi sorulara yanıt verdikleri öykülerinde kendileri için nasıl bir gelecek hayal ettiklerini anlatmalarını istiyoruz.

Yarışma bitiminde belirlediğimiz en iyi 20 öykü, Erbulak Kitap tarafından toplu bir öykü kitabı olarak basılacak ve bu kitap; internet siteleri, kitabevleri ve KidZania National Store’da satışa sunulacak. Erbulak Evi iş birliği ile düzenlediğimiz öykü yarışmamıza “hayal kurmayı, öyküleri ve yazmayı seven 10-14 yaş arasındaki her çocuk” 2 Nisan’a kadar katılabilir.

Enerji Verimliliği Haftası’ndayız. 2022 yılında, 10-16 Ocak tarihleri arasında kutlanan bu özel haftayı; enerji dostu bir yaşam üzerine düşünmek, araştırmak ve harekete geçmek için değerlendirebiliriz. Enerji tasarrufu ve verimliliği; kesinlikle fırsat yaratıp bilinçlenmemiz, çocuklarımıza anlatmamız ve öğretmemiz gereken -çocuklar için ilgi çekici pek çok detayla dolu, severek öğrenebilecekleri ve sorumluluk alabilecekleri- bir konudur. Doğuştan meraklı olan çocuklarımız, yeni şeyler öğrenmeyi severler ve hiç şüphe yok ki enerji kaynakları hakkında paylaşacağımız ilginç bilgileri öğrenmekten, ebeveynlerinin enerjiyi verimli kullanarak ve tasarruf ederek gezegeni kurtarma çabalarına katkıda bulunmaktan mutluluk duyarlar. Küçük çocuklarımıza “Enerji Nedir?” sorusunun yanıtı ile başlayıp enerji dostu bir yaşam sürmeyi öğretirken aşağıdaki bilgi ve önerilerden de ilham alabiliriz.

Enerjiyi Neden Verimli Kullanmalıyız?

Hayatta kalmak ve aktif olmak için hepimiz, her yerde enerjiye ihtiyaç duyarız. Biz insanlar, vücudumuz için gerekli olan enerjiyi; gıdaların içeriğindeki karbonhidrattan, proteinden, yağdan ve içtiğimiz içeceklerden karşılarız. Bunun dışında gündelik yaşantımızdaki faaliyetlerimiz için enerji tüketiriz. İnsan faaliyetleri sürekli gelişip çeşitlendikçe, sanayileşme yaygınlaştıkça ve nüfus arttıkça enerjiye duyduğumuz gereksinim de sürekli artmaktadır. Bugün, enerji üretim ve tüketim şeklimizi değiştirmediğimiz takdirde gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakamayacağımız ortadadır. Her gün daha fazla enerjiye gereksinim duymamız; başta ekolojik dengede bozulmaya, enerji sağlayan petrol gibi fosil kaynakların hızla azalmasına, fiyat artışlarına, rekabette sapmalara, dış kaynaklara giderek daha fazla bağımlı olmamıza sebep olmaktadır. İşte bu yüzden, “enerji verimliliği ve enerji tasarrufu”, günümüzün dünyasında “sürdürülebilir kalkınmanın olmazsa olmazıdır”.

Yenilenebilir Enerjileri Keşfedelim

WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı), 21.yüzyılda karşı karşıya bulunduğumuz en büyük sorunlardan birinin güvenli enerji tedariki olduğunu belirtiyor. Bugünün ülkelerinin enerjiyi üretme ve tüketme alışkanlıkları sürdürülebilir değildir. Bununla ilgili en açık kanıt, insan kaynaklı iklim değişikliğidir. Enerji tüketimimizin %80’i fosil kaynaklıdır. Petrol, kömür gibi fosil yakıtlara bağımlılık ekonomiye yük oluşturmanın yanı sıra iklim değişikliğine neden olan sera gazlarının atmosferde birikmesine de -yani küresel ısınmaya da- yol açar.

Doğa dostu “temiz enerjinin” yaygınlaştığı bir ülkede, o ülkenin ekonomik yükleri hafifler ve dışa bağımlılığın yerini kalkınma alır. Çevreyi kirleten, ekonomik olarak ülkeleri çıkmaza sokan, aşırı kullanım neticesinde hızla tükenmekte olan yenilenemez enerji kaynakları (kömür, petrol, doğal gaz…) yerine güneş, su, rüzgâr gibi doğada tükenmeksizin var olabilen, daha az maliyetli “yenilenebilir kaynaklara” yönelmeliyiz. “WWF Enerji Raporu”na göre, mevcut teknolojiler ile 2050 yılında küresel enerji talebinin neredeyse tümünün yenilenebilir enerji kaynaklarından (farklı kaynaklardan eş zamanlı faydalanarak) sağlanması mümkündür. Enerji talebini karşılamanın akılcı çözümü, mevcut üretimi artırmaya odaklanmak değildir. Bunun yerine ekolojik ve ekonomik açıdan talebi doğru yönetmeye, karbon emisyonlarının azaltılması gibi enerji verimlilik önlemlerini almaya odaklanmalıyız.

Çocuklarımıza Daha Az Enerji Kullanmayı Nasıl Öğretiriz?

Çoğu çocuk, enerji tasarrufunun önemini okulda öğrenecektir ancak, onlara evde örnek olarak ve nasıl katkıda bulunacaklarını da öğreterek enerji konusundaki bilgilerini deneyimle pekiştirmelerine, daha da bilinçli davranmalarına destek olabiliriz. Evimizden başlayarak onlara yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarını anlatabiliriz. “Ocağımızın gazı nereden geliyor? Evimiz nasıl ısınıyor? Evdeki aletler, örneğin buzdolabı nasıl çalışıyor? Yenilenebilir enerji nedir? Hangi enerji kaynakları sınırlıdır? Enerji dostu yaşam nedir?” gibi soruların cevaplarını bir aile projesi olarak çocuklarımızla birlikte araştırabiliriz.

Enerji ile ilgili öğrenme ve tasarruf projemizi eğlenceli hale getirebiliriz. Evimizin her odasını birlikte gözden geçirebiliriz ve enerji tasarrufu yapmanın yollarını tartışabiliriz. Çocuklarımızdan ailenin uyması için belirlediğimiz bir dizi kuralı ve önlemi yazmalarını, bu kararları görünen bir yere asmalarını isteyebiliriz. Birlikte tüm aile üyelerine görevler atayabiliriz. Bu tür ailece yürütülen ve net hedefleri olan projeler, çocuklarımıza sorumluluk bilinci aşılamak ve onlara eğlenerek öğrenme deneyimi kazandırmak için harikadır. Enerji tasarrufu ile ilgili konularda çocuklarımıza sorumluluk verirken yaşlarına uygun sorumluluklar belirlemeye özen gösterebiliriz.

Çocuklarımıza Öğretebileceğimiz Enerji Dostu Bazı Basit Alışkanlıklar

Ekran süresini kısaltabiliriz. Böylece kazanılan zamanı verimli bir şekilde değerlendirebiliriz: Çocukları; projeler üretmeye, oyun oynamaya, bulmaca çözmeye ve kitap okumaya teşvik edebiliriz.
Diş fırçalarken, el yıkarken veya duş alırken suyu boşa akıtmamayı öğretebiliriz. “Herkes dört dakika daha az süre ile duş alırsa su ısıtma maliyetlerimizi % 20’ye kadar azaltabiliriz.” gibi ilginç bilgileri uygulama yoluyla çocuklarımızla beraber kanıtlamaya çalışabiliriz. Çocukları, bulunmadıkları ortamlarda ışıkları kapatmaya ve ısıyı korumak için kullanılmayan odaların kapılarını kapatmaya yönlendirebiliriz. Çocuklar kendilerini yararlı hissetmekten hoşlanırlar. Yarar sağladıklarında öz güvenleri de artar. Herhangi bir enerji tasarrufu önlemi uyguluyorsak çocuklarımıza neden bu önlemi aldığımızı ve bu konuda onların hangi sorumlulukları üstlenebileceğini anlatabiliriz. Yenilenebilir enerji ile ilgili gelecekte çok önemli girişimler olacağını; ileride hangi işi yaparsa yapsın bu alanda bilinçli/akıllı davranan, doğa dostu bir yetişkin olmasının bireysel ve toplumsal kazanımlarını çocuklarımıza öğretebiliriz.

Enerji Kaynakları Hakkında Bazı İlginç Bilgiler:

* Petrol dünyadaki birincil enerji kaynağıdır. Everest Dağı (8849 metre), dünyanın en derin petrol kuyusu ile karşılaştırıldığında oldukça küçük kalır.
* Petrol, kömür gibi fosil yakıtların yakılması küresel ısınmayı önemli oranda artırır. Böyle devam edersek önümüzdeki 100 yılda gezegenin sıcaklığının en az 2 derece yükselmesi bekleniyor.
* Fosil yakıtları, oluşma hızlarından daha hızlı bir şekilde tüketiyoruz. Uzmanlar; gezegenimizin petrol rezervinin 2052 yılında, gaz rezervinin 2065 yılında, kömür rezervinin ise 2164 yılında biteceğini tahmin etmektedir.
* Bugünkü karbondioksitin (CO2) çoğu; Çin, ABD, Hindistan, Rusya ve Avrupa Birliği tarafından üretilmektedir. Çin, dünyanın en fazla karbon salımı yapan ülkesidir ve küresel emisyonların dörtte birinden sorumludur. Çin, 2060’ta karbon salımını dengeleyerek “karbon nötr” olmayı vadetmektedir.
* Yenilenebilir enerjinin, fosil yakıtlardan 5 kat daha fazla iş olanağı yaratma gücü vardır.
* Binalarda kullanılan enerjinin yaklaşık % 30’u verimsiz enerjidir.
* Ortalama bir rüzgâr türbini yaklaşık 300 evin ihtiyacını karşılayacak elektrik üretebilir. Dünyadaki en bol enerji kaynağı “güneş enerjisidir”. Nükleer enerji, dünyadaki elektriğin yaklaşık % 13’ünü üretir.
* İnsanlığın ilk önemli enerji icadı ateştir. İnsanlar, eski zamanlardan beri tahılları öğütmek için suyun gücünü kullanmışlardır. 5.000 yıl önce, insanlar rüzgâr gibi diğer enerji kaynaklarını da kullanmaya başlamışlardı. Romalılar, ev ısıtmak için jeotermal enerjiyi ilk kullananlardı.
* Tuvalet atıkları ve çöpe gönderdiğimiz tüm atıkları elektrik üretmek için kullanabiliriz. Nasıl mı? Atıklar metan salımı yapar. Doğal bir gaz olan metanı hapsederek elektrik üretmek için kullanabiliriz. Güçlü bir sera gazı olan metanı enerji üretmek kullanabilirsek onu atmosferden uzak tutabiliriz.
* Petrolün çoğu -beşte birinden fazlası- nakliye için kullanılmaktadır; bunu sanayi, inşaat ve tarım sektörleri takip etmektedir. Karbon emisyonları ne yazık ki hâlâ artıyor. BBC'deki bir habere göre, İklim Şeffaflık Raporu’nda; salgın nedeniyle 2020'de % 6 düşen karbondioksit oranının bu yıl G20 ülkelerinde % 4 artmasının beklendiği belirtiliyor.

Daha iyi bir dünya için enerji dostu bir yaşam sürelim! Unutmayalım; bireysel olarak evde, okulda, toplum içinde veya işte gösterdiğimiz her çaba, çevremizde olan birilerine ilham verir. Sadece ilham vermek bile -gezegenimiz için bugün yeterli olmasa da- enerji konusunda toplumsal bilinçlenmeye katkı sağlayan önemli bir başarıdır.

“Enerji Verimliliği Haftası” kutlu olsun!

KidZania’dan sevgilerimizle.

Dijital Çağın Ebeveynlik Üzerindeki Olumsuz Etkilerini Nasıl Aşarız?

21. yüzyılda yaşanan dijital dönüşüm, hayatımızın her alanında teknolojiye ve dijital dünyaya daha fazla zaman ayırmamıza neden oluyor. Araştırmalar, pandeminin de etkisiyle dijital bağımlılıkların arttığını; bununla beraber siber zorbalıkların da arttığını gösteriyor. Biz ebeveynler, birçoğumuz, bu gerçeklerin farkındayız ve çocuklarımızın dijital teknolojileri nasıl kullandıkları konusunda endişeliyiz. “Telefonlarını çok mu kullanıyorlar?”, “Sosyal medyada çok mu paylaşım yapıyorlar?”, “Yüz yüze konuşmayı unuttular mı?” gibi sorular soruyoruz kendimize… Çocuklarımıza sınırlar koymaya gayret ediyoruz -bazen başarıyoruz, bazen başaramıyoruz-… Peki, ya biz? Biz bu konuda nasılız? Teknoloji, yetişkin hayatlarımızı nasıl etkiliyor? Bizleri izleyerek hayatı öğrenen çocuklarımızın yaşadığı dijital deneyimler hakkında endişelenirken biz ebeveynler, kendimiz için de endişelenmeli miyiz? Çocuklarımıza ideal bir dijital vatandaş ve teknoloji kullanıcısı olmaları için örnek olabiliyor muyuz? Kabul edelim ki teknoloji, zaman zaman ebeveynliğimizin yolunu kesen bir etkiye de sahip…

Teknoloji dünyanın en kötü şeyi midir? Asla. Elbette teknolojik ilerlemenin pek çok artısı var. Bilgi edinme, alışveriş yapma, haberleşme, eğitim ve daha pek çok alanda çok daha hızlı ve kolayca hareket edebiliyoruz. Örneğin, çocuklarımızdan uzak olduğumuz anlarda onlarla mesajlaşabiliyoruz. Evden ofise, bulunduğumuz tüm mekânları her geçen gün daha da akıllı sistemlerle donatabiliyoruz. İnsan ömrünün her geçen gün uzadığı bir çağı yaşıyoruz. Tüm bunlar gerçekten harika... Ancak bu harikaların yanında teknolojinin zamanımızı çalan ve bizi mutsuzlaştıran pek çok etkisi de var. Örneğin, yetişkinler -yani bizler için- iş ve ev hayatı arasındaki sınırlar bulanıklaştı. Bu da kesin olarak çocuklarımızla iletişimimizi olumsuz etkiliyor. Teknolojiyi kendi yararımızla sınırlamadan aşırı şekilde kullanmamız, dijital teknolojiyi “bir zaman hırsızı” rolüne büründürüyor. “Bu telefona yanıt vermem gerek. Siz yemeğe başlayın çocuklar…”, “İşte bir aksilik var. Hemen şu e-postayla ilgilenmem gerek. Daha sonra oynayalım mı?” gibi cümleleri sıkça kullanıyorsak, dijital dünyadan gelen beklentiler ev hayatımıza da hükmetmeye başladıysa ve bu aile içindeki stresi artıyorsa ya da sosyal medyanın cazibesi, çocuklarımıza ayırdığımız zamanı yok ediyorsa… İşte o zaman, ebeveynler olarak teknolojiyle ilişkimizi yeniden düzenlememiz gerekiyor demektir.

Michigan Üniversitesi CS Mott's Çocuk Hastanesi ve Boston Tıp Merkezi'nden araştırmacılar; ebeveynlerin “aile zamanını”, “mesaja yanıt verme” gibi teknoloji tabanlı beklentilerle dengelemek için mücadele ettiklerini keşfettiler. Araştırmaya katılan ebeveynler; sürekli olarak iş, teknoloji ve aile zamanı arasındaki içsel bir mücadeleyi dile getirdiler. Dahası, katılımcılar; özellikle okudukları e-posta veya mesaj kötü haberse verdikleri olumsuz duygusal tepkilerin, aile üyelerine de yansıdığını bildirdiler. Dijital çağ, sağladığı avantajların yanında -araştırmaların da kanıtladığı gibi-, pek çok dezavantajı beraberinde getiriyor, aile içinde çatışmalara ve sorunlara da zemin hazırlıyor. Dijital bağımlılıkların artması ile beraber yeni nesil çocuklar; yaratıcı düşünme, sosyalleşme ve empati kurma gibi duygusal becerilerden yoksun kalabiliyor.

Neler Yapabiliriz?

Doğru Soruları Soralım
Teknoloji kullanımımızı gerçekten kontrol altına almak istiyorsak kendimize bazı zor soruları sormalıyız: Teknoloji gelişirken bizler kendi yaratıcı düşünme kapasitemizi ve yaşam kalitemizi aynı hızda geliştirebiliyor muyuz? Akşam yemeği sırasında e-postamızı kontrol etmek veya bir metne yanıt vermek için akıllı telefonumuzu ne sıklıkla kullanırız? Çocuğumuzla çıktığımız bir tatili gerçekten deneyimlemek ve anı yaşamak yerine sosyal medyaya fotoğraf yüklemek için ne kadar zaman harcarız? Ya e-postaları ve sosyal medyayı kontrol etmek, çocuklarımızın ihtiyaç duyduğu etkileşim fırsatlarını çalıyorsa ve bu yüzden yalnızlaşan çocuklarımız bizden alamadıkları yanıtları aramak veya etkinlikleri bulmak için her geçen gün daha fazla internete, sosyal medyaya bağlanıyorsa? …

Bu soruları dürüstçe yanıtlayabilirsek aile hayatımıza ve bireysel hayatlarımıza dâhil olan teknolojinin fayda/zarar dengesini kurabiliriz. Özetle, kendi davranışımıza yakından baktıktan sonra, nerede değişiklik yapmamız gerektiğini ve teknolojiyi kullanmanın daha akıllı yollarını keşfedebiliriz.

Sınırları Belirleyelim
Teknoloji kullanımımız için hem ailemize hem de kendimize yönelik sınırlar ve kurallar belirleyebiliriz. Örneğin, evimizde günün belirli saatlerinde teknolojiden tamamen uzak durabiliriz -dijital detoks yapabiliriz-; yemek masasında veya çocuklarımızın odalarında mobil cihazlarımızı kullanmaktan kaçınabiliriz; ya da okuma odası veya aile odası gibi bazı odaları teknolojiden arındırılmış alanlar olarak belirleyebiliriz. Evimizin girişindeki bir sepete-tıpkı okullardaki gibi- eve gelir gelmez mobil cihazlarımızı koyabiliriz. Teknolojinin; ev ödevi bittiğinde, akşam yemeği bittiğinde ve ev işleri tamamlandığında - sepetten çıkmasını sağlayabiliriz. Belirlediğimiz bu gibi sınırlar konusunda tutarlı davranarak çocuklarımızın da uyum sağlamalarını teşvik edebiliriz.

Stres Faktörlerini Tanımlayalım
Ebeveynlerin araştırmalarda bildirdiği temel sorunlardan biri, bazen mobil cihazlarıyla etkileşime girmenin, çocuklarına karşı agresif tutumlar sergilemelerine yol açmasıdır. Bizler de bu gibi durumlar yaşıyor olabiliriz. Dijital dünyadaki davranışlarımızın yarattığı stres faktörlerini tespit ederek bu olumsuz faktörlerin çocuklarımızla geçirdiğimiz anları bölmesine ve çocuklarımıza yansımasına engel olabiliriz. Örneğin, işimizle ilgili e-postaları okurken strese giriyorsak veya bir proje üzerinde çalışırken mutlak sessizliğe ihtiyacımız varsa çocuklarımızın spor veya başka bir etkinlikle meşgul olduğu zamanlarda bu gibi stresli işlerimizi sonuçlandırmaya gayret edebiliriz. Böylece, çocuklarımızla olduğumuz anları stresten uzak tutmak ve görevlerimizi tamamlamak için ihtiyaç duyduğumuz alanı/zamanı yaratma fırsatına sahip olabiliriz.

Aile Oyunlarını Aktif Hale Getirelim
Evet, bu kadar basit aslında… Teknolojiyi sınırlamanın en efektif yolu, ailece oyun oynamaya daha fazla zaman ayırmaktır. Sadece oyunlarla da sınırlı kalmadan ailece geçirdiğimiz keyifli anları artırabiliriz. Oyun saati, piknik günü, tiyatro akşamı, yürüyüş saati gibi aile rutinleri belirleyebiliriz.

Konuşma Anlarını Değerlendirelim
Arabayla yolculuk yaptığımız veya sofrada bir arada olduğumuz anlar, çocuklarımızla derin bağlar kurmak ve bol bol konuşmak için yakaladığımız fırsat anlarıdır. Özellikle dijital bağımlılıkların veya zorunlulukların ebeveynliğimizin yolunu kestiğini düşünüyorsak bu anları en iyi şekilde değerlendirmeye özen gösterebiliriz.

Doğru Rol Model Olalım
Teknoloji kullanımı söz konusu olduğunda, çocuklarımızın bizi izlediğini unutmamamız önemlidir. Araştırmalar, sessiz zamanın beyin gelişimi için çok önemli olduğunu göstermiştir. Kendi hayatımızdaki o sessiz anları düşünelim. Belki çamaşırları katlarken, belki yürüyüş yaparken, belki tavana ya da karşımızdaki güzel manzaraya sadece bakarken, belki resim çizerken geçirdiğimiz o sessiz anlar; yaratıcı düşünmek ve hayal kurmak için birebirdir. Çocuklarımıza, dijital teknolojilerden uzak geçen sessiz anlardan nasıl faydalandığımızı göstererek onlar için doğru birer rol model olabiliriz.

Teknolojiyi sınırlamanın ve çocuklarımıza rol model olmanın tek bir formülü yoktur. Kendi hayatımıza uygun bir yol bulmak için ailemizin teknolojiyi ne sıklıkla kullandığına dikkat edelim ve eğer tespit ettiğimiz gerçeklerden hoşlanmıyorsak kendi davranışlarımızdan başlayarak değişiklikler yapalım. Unutmayalım, eğer doğru rol model olamıyorsak çocuklarımızdan dijital teknolojileri verimli kullanmalarını bekleyemeyiz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Uluslararası Eğitim Günümüz kutlu olsun!

Eğitim, hayata hazırlık mıdır? Yoksa eğitim, hayatın kendisi midir? Eğitim; basit anlamıyla bilgi edinmek, deneyimlemek, beceri kazanmak ve bu sayede gelişmek demektir. Sadece çocukluk/gençlik yılları ve belirli şablonlar içinde sınırlı kalamayacak kadar geniş bir kavramdır. Eğitim, toplumları dönüştüren ve tetiklediği dönüşümle beraber değişmesi, dönüşmesi gerekendir. Bugünü, geleceği ve her anı şekillendirebilme gücüne sahip bir araçtır eğitim... Cumhuriyetimizin ilk yıllarında Atatürk’ün davetiyle Türkiye’ye gelerek eğitim sistemimiz ile ilgili önerilerini sunan, fikirleri bugün de eğitim bilimcilere ilham vermeye devam eden Amerikalı eğitim kuramcısı ve filozof John Dewey’e (1859-1952) göre eğitim, hayata hazırlık değil hayatın ta kendisidir… Eğitim, süreklilik ister ve sürekli olmalıdır.

Bugün, “Uluslararası Eğitim Günü”. Birleşmiş Milletler, dört yıl önce; eğitimin, barış ve sürdürülebilir kalkınmadaki kilit önemini vurgulamak için 24 Ocak tarihini eğitime adadı. Bugün, daha iyi bir dünya ve daha iyi bir gelecek için eğitimi nasıl dönüştürmemiz gerektiğini düşünme, eğitimle ilgili yerel ve küresel sorunları hatırlama, tüm dünya halklarını eğitimle ilgili fikir alışverişine ve göreve davet etme günü… Gelin, bugün eğitimle ilgili sorunlar ve eğitimin nasıl dönüşmesi gerektiği hakkında hep birlikte düşünelim.

Hayal edelim…
Eğitim, kimseyi geride bırakmadan -çocuklar, gençler, yaşlılar, engelliler…- herkes için sürekli ve iyileştirici bir araç olabilse dünya nasıl bir yer olurdu? Muhtemelen çok daha iyi bir yer olurdu… Yakın geleceği hayal edelim… Eğitimin, “yasalarla korunan bir hak olduğu gerçeğinin” uygulamada da gerçek olduğu ve “eğitimin adeta bir sihirli değnek gibi her bireye dokunabildiği, onları özgürleştirdiği” bir dünyayı hayal edelim… Eğitimin; insanlığı hep daha iyiye götürdüğü, savaşları bitirdiği bir dünya… Öyle bir dünya ki bu dünyada adalet ve fırsat eşitliği var; açlık ve yoksulluk yok... Bu dünyada fikirler özgürce ses buluyor; bu dünyada demokrasi karşıtlığı, cinsiyet ayrımcılığı bitmiş… Bu dünyada eğitim, bebeklikten başlayarak yaşam boyu öğrenme demek…

Dünyamız bir dönüm noktasında…
Bilgi ve öğrenmenin, “yenilenme ve dönüşümün temeli” olduğunu hepimiz biliyoruz. Ancak bugünkü dünyada var olan küresel eşitsizlikler; eğitimin barışçıl, adil ve sürdürülebilir bir dünya düzeni kurmamıza yeterince yardımcı olmadığını açıkça gösteriyor. Hızlı teknolojik değişimler hayatımızın birçok yönünü ve dünyayı değiştiriyor ama bu yenilikler, daha adil ve daha demokratik bir düzen kurmamıza vesile olmuyor ne yazık ki... İşte bu yüzden eğitimi yeniden tasarlamalıyız.

Eğitim hakları dünyanın pek çok yerinde ihlal ediliyor. Bugün, dünya genelinde yaklaşık 258 milyon çocuk ve ergen okula başlama veya bitirme fırsatına sahip değil; 617 milyon çocuk ve ergen temel matematiği bilmiyor; Sahra altı Afrika'daki kızların %40’ından azı ortaokulu bitiriyor ve yaklaşık dört milyon çocuk/genç mülteci okula gitmiyor. Ülkeler; kapsayıcı/eşitlikçi kaliteli eğitim ve herkes için yaşam boyu öğrenme fırsatları olmadan toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamada ve milyonlarca çocuğu, genci ve yetişkini geride bırakan yoksulluk döngüsünü kırmada başarılı olamayacaklardır.

21. yüzyılda eğitime bakış nasıl değişmeli?
Einstein’dan bu yana dünyaya gelen en parlak teorik fizikçi olarak kabul edilen Stephen Hawking, “Bilginin en büyük düşmanı cehalet değildir. Bildiğini zannetme sanrısıdır.” demiştir. 21. yüzyılda bilgi katlanarak büyüyor ve dijital teknolojiler sayesinde hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde yayılıyor. Evet, bugün bilgiye hızlıca ulaşabiliyoruz ve daha çok “bildiğimizi” sanıyoruz. Peki, öyle mi? Yani, gerçekten daha çok bilgiye mi sahibiz, yoksa yeterince özümsemeden, sorgulamadan ve deneyimlemeden parmaklarımızın ucundaki dijital dünya sayesinde Hawking’in de vurguladığı gibi çok bildiğimizi sandığımız bir yanılsama içinde miyiz? Bilgiyi akılcı yöntemlerle sorguluyor muyuz? Gezegenimizin evrenin küçücük bir parçası olduğunun ve bu evrende bilmediğimiz pek çok şey olduğunun farkında mıyız? Her şeyin hızlı olduğu bu robot çağında, eğitim de aynı hızla dönüşebiliyor mu? Gerçek şu ki eğitim anlayışı, bugünün gelişmiş toplumlarında bile çağın sorunlarını, bireysel ve küresel ihtiyaçları eksene alan bir dönüşüm yaşayamıyor.

“Uzaktan eğitim”, 21. yüzyılın teknolojilerini araç olarak kullansa da asla “eğitimin dönüşmüş iyi halidir” diyemeyiz. Eğitimin bugün, ister uzaktan ister yüz yüze eğitim olsun; her bireye -başta çocuklara- “daha derin bir anlama”, “eleştirel ve yaratıcı düşünme” ve kendisi için faydalı olan bilgiyi yaratmasını sağlayacak “okuryazarlık becerileri” katması gerekiyor. 21. yüzyılda bilgiye ve eğitime bakış tamamen değişmeli, dönüşüm eğitimle başlamalıdır. Pedagoji, yani eğitim bilimi; iş birliği ve dayanışma ilkeleri etrafında yeniden düzenlenmelidir. Öğrencilerin birlikte çalışarak dünyayı empati ve şefkatle dönüştürmelerini sağlayacak entelektüel, sosyal ve ahlaki kapasitelerini geliştirmeyi hedeflemelidir. Ancak bu sayede demokratikleşme, adalet ve barış yolunda gerekli adımları atabiliriz.

BM Genel Sekreteri António Guterres: “Eğitime olan ortak bağlılığımızı yeniden canlandırma zamanı geldi."

Birleşmiş Milletler(BM) raporuna göre eğitim için küresel olarak yeni bir anlaşmaya varma zamanı geldi. Üye ülkelerin katılımıyla 2015 yılında belirlenen 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, ancak ve ancak eğitim reformlarının uygulanması ile mümkün olacaktır. Buna göre eğitim programları; öğrencilerin bilgiye erişmelerini ve üretmelerini desteklerken aynı zamanda sorgulama, eleştirme ve uygulama kapasitelerini de geliştirmelerini destekleyen ekolojik, kültürlerarası ve disiplinlerarası öğrenmeyi vurgulamalıdır. Hayatın her alanında ve her anında eğitim; doğasever, demokratik, adil ve barışçıl bir insanlık anlayışını benimsemelidir. Yanlış bilginin yayılmasına; yanlışları gerçeklerden ayırt etme yeteneğini geliştiren bilimsel, dijital ve hümanist okuryazarlık becerileri ile karşı çıkılmalıdır.

Öğretmenlik, öğretmenlerin de düzenli olarak kendilerini geliştirmelerini sağlayan bir mesleğe dönüşmeli ve daha da profesyonelleştirilmelidir. İş birliği ve ekip çalışması, öğretmenlerin çalışmalarını karakterize etmelidir. Araştırmayla, deneyimle, oyunla bilginin yaratılmasını ve etkili öğrenmenin sağlanmasını-; öğrencilerle öğretmenler arasındaki diyaloğun ve iş birliğinin zenginleşmesini teşvik eden yeni pedagojik uygulamalar, öğretimin yani okuldaki eğitimin ayrılmaz bir parçası haline gelmelidir. Okullar, destekledikleri kapsayıcılık ve eşitlik ilkeleri nedeniyle korunmalı; dünyanın daha adil, hakkaniyetli ve sürdürülebilir geleceğe dönüşümünü teşvik etmek için yeniden tasarlanmalıdır. Okullar; farklı insan gruplarını dayanışma ve ekip çalışmasına yönlendiren, onlara öğrendiklerini uygulama fırsatı tanıyan yerler olmalıdır. Dijital teknolojiler, okulların yerini almayı değil okulları desteklemeyi hedeflemelidir. Eğitim, sadece öğretimle sınırlı kalmadan okul duvarlarını aşmalı ve yaşamın her anına yayılmalıdır.

Özetle, bugün eğitime bakışımızı değiştirmeliyiz. Bugün; eğitim hakkının yaşam boyu sürecek bir hak olması, eğitimin fırsat eşitliği ilkesi ile herkese ulaşması için anlaşmalıyız. Yüz yüze ve sanal öğrenme alanlarını birbirine bağlayarak her birini maksimum fayda sağlayacak şekilde kullanmayı öğrenmeliyiz.

Daha iyi bir dünya için eğitimi dönüştürmeye, çocuklarımızla beraber sürekli öğrenmeye ve daha derin bir kavrayışla yaşama biçimlerimizi ve gezegenimizi iyileştirmeye evet demeliyiz… Ancak böylece, hayat dediğimiz serüveni; eğlenceli ve mutlu bir macera olarak yaşayabiliriz. Ancak böylece, daha iyi bir geleceği hep birlikte umut edebiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Her ebeveynin, çocuklarının spor hayatı ile ilgili farklı deneyimleri olur. Kimi çocuk için bir spor branşı ya da birkaç spor branşı vazgeçilmez olurken her çocuk için senaryo böyle değildir. Çocuğunuz spor yapıyorsa er ya da geç -büyük olasılıkla- “Bırakıyorum!” beyanıyla karşı karşıya kalırsınız. Ya da teşvik etmek için onca çabanıza ve çeşitli sporları denemesi için yarattığınız harika fırsatlara rağmen farklı farklı sebeplerle sporu sevmediğini söyleyerek her defasında sporu bırakmayı seçen çocuğunuza daha fazla ısrar etmekten vazgeçtiğiniz bir an gelir. “Yaz Spor Okuluna gitti. Farklı sporları denedi ama hiç istekli değil, sporu sevmiyor.”, “Yıllardır severek yaptığı sporu bırakmaya karar verdi. Çok üzgünüm, onca emek…” gibi serzenişleri çoğumuz biliriz (Ya kendi deneyimlerimizden ötürü bu tür serzenişlerde bulunmuş olabiliriz ya da çevremizden duymuşuzdur…). Koşullar ne olursa olsun, spor ve fiziksel aktivite; zihinsel ve fiziksel sağlık için gerekli olduğundan, çocuklarımızın spordan zevk almasına yardımcı olmamız önemlidir.

Spora hiç ilgi duymayan veya ilgisini yitiren çocuklarımız için bir yol haritası çizmekte zorlandığımız, kendimizi çaresiz hissettiğimiz anlarda -“Pes etmesini istemiyorum. Şimdi pes ederse…”, “Ya hiç spor yapmazsa…”, “Bu sporun yerine ne koymalıyız?”, “Nasıl bırakabilir? Yıllarımızı ailece bu spora verdik. Tatillerimizi bile iptal ettik… Her şeyi bırak, kendi emeğini çöpe atması…”gibi- çeşitli üzüntülere, endişelere ve yargılara kapılmadan önce bu konuyla ilgili düşüncelerimizi derinleştirmeye ve olası hatalarımızı tespit etmeye, ardından çocuğumuzu dinlemeye ve onu spordan uzaklaştıran nedenleri anlamaya çalışabiliriz. Aşağıdaki adımlar bize yardımcı olabilir.

Neden spor yapmasını istiyoruz?

Öncelikle ebeveyn olarak “Çocuğumun spora başlamasını veya devam etmesini neden istiyorum?” sorusunu yanıtlayalım. Pek çok nedenimiz olabilir. Bunların bir kısmı bugünle ilgilidir: Her gün spor yaparak verimli ve sağlıklı bir gün geçirmesini, bugünkü yarışta başarıyı tatmasını ya da sporcu bir öğrenci olmanın sosyal ve akademik hayatta sunduğu artıları yaşamasını istiyoruz… Bir kısmı da gelecekle ilgili olabilir: Atletik bir vücuda sahip olmasını istiyoruz ya da belki ileride profesyonel bir spor kariyeri olabileceğini hayal ediyoruz veya spor bursu alarak pek çok eğitim fırsatı yakalayabileceğini düşünüyoruz… Ebeveyn olarak pek çok neden belirlemiş olabiliriz -ve bu nedenler çevremizdeki yetişkinlere çok mantıklı gelebilir- ancak önemli olan çocuğumuzun sporla ilgili beklentilerinin ve hedeflerinin ne olduğudur.

Çocuğumuzun spor kariyeri ile ilgili bugüne ya da geleceğe yönelik kendi beklentilerimizin hepsini bir kenara bırakarak spor yapmanın ardında olması gereken temel nedenleri hatırlatalım kendimize. Bunlar, sporun sunabileceği en önemli faydalarla ilgilidir. Sporun temel faydası, zihinsel ve bedensel sağlığımızı güçlendiren bir uğraş olmasıdır. Spor bilimiyle ilgili uzmanlar, Dünya Sağlık Örgütü ve tıp dünyası, her çocuğun günde en az bir saat aktif olmasının sağlıklı bir şekilde gelişmesi için gerekli olduğunu belirtmektedir. Çocuğumuzu spora teşvik etmemizin ana nedeni şu olmalıdır: Keyif alarak yaptığı bir sporun fiziksel/ zihinsel olarak sağladığı avantajlardan yararlanmasını ve bir ömür boyu kullanabileceği sportif becerileri kazanmasını sağlamak. Hiçbir zaman unutmamalıyız: Her şeyden önemlisi keyif alarak spor yapmasıdır…

Doğru bir başlangıç yaptık mı?

Spor, belirli kurallar çerçevesinde gerçekleşen hareketler bütünüdür. Belirli bir spor branşını seçerek bir spor kulübüne adım atmak, çocuklar için öğretici ve geliştirici yepyeni bir deneyime adım atmaktır. Bu deneyimin iyi olması için doğru bir başlangıç yapmak gerekir. Çocuğumuzun ilgi alanına hitap eden ve keyif alarak yapacağı bir sporu tercih etmesini sağlamak, doğru bir başlangıç için vazgeçilmezdir. Belki de çocuğumuz, sadece biz istediğimiz için spora başladı; bir süre keyif aldı ve şimdi keyif almamasına sebep olan bir sürü nedeni var. Ya da bizim yönlendirmemizle başladığı bu sporu hiç sevmedi ve sadece bizi mutlu etmek için bugüne dek dayandı… Doğru bir başlangıç yapmış olsak bile çocuğumuz bilmediğimiz farklı sebeplerden ötürü sporu bırakmaya karar vermiş olabilir. Belki de artık eskisi gibi keyif almıyor; yeni bir spora veya farklı uğraşlara vakit ayırmak, yani yeni şeyler denemek istiyor…

Eğer herhangi bir şekilde çocuğumuzun spora yanlış bir başlangıç yapmasına sebep olduysak -ısrar ederek, biraz baskı kurarak kendi belirlediğimiz spora yönlendirmek gibi- bu hatamızdan en kısa sürede dönmek için doğru adımları atabiliriz. “Sana futbol konusunda fazla ısrarcı davrandıysam üzgünüm. Senin de çok keyif alacağını düşünmüştüm. O halde farklı sporları denemeye ne dersin? Keyif alacağın sporu bulman için sana yardımcı olacağım…” gibi bir yaklaşım benimseyebiliriz.

Doğru örnek olduk mu?

Sportif bir yaşamdan uzak yaşayan ebeveynlerin çocuklarını spora teşvik etmesi zor olabilir. Belki de kendi yaşam şeklimizi değiştirmenin zamanı gelmiştir. Bunun için illa da bir spor kulübüne üye olmamız gerekmez. Ailece yapacağımız yürüyüşler veya bisiklet turları gibi fiziksel aktiviteler, “Sporu hiç sevmiyorum” diyen çocuğumuzun sporu benimsemesi için ikna edici o ilk adım olabilir.

Sporu bırakmak istediğini söyleyen çocuğumuzu dinledik mi?
Ona doğru soruları sorduk mu?

Dinlemek bir ebeveynin en önemli görevlerinden biridir. Çocuğumuzun bize açılmasını sağlayabilecek, yargılayıcı sözlerden uzak olan tatlı bir spor sohbetinde aşağıdaki soruların yanıtlarını arayabiliriz. Sohbet boyunca sözü daha çok çocuğumuza bırakmaya ve duygularını/düşüncelerini anladığımızı ona hissettirmeye özen gösterebiliriz. Gözlem yaparak, sporla ilgili diğer yetişkinlerle (antrenörler, koçlar, sporcu ebeveynleri gibi) tartışarak ve çocuğumuzla açık iletişim kurup sohbet ederek sporu neden bırakmak istediğini ya da neden artık bu sporu sevmediğini anlayabiliriz.

Bir takım arkadaşı ya da birkaç takım arkadaşı fiziksel veya duygusal olarak onu incitiyor mu?
İlk kayıt olduğunda gerçekten ilgileniyor gibiydi ve senelerce severek bu sporu yaptı. Ne değişti?
Son dönemdeki performansından dolayı mı hayal kırıklığına uğradı? ( Belki bir sakatlık yaşamıştı ve şimdi takımın gerisinde kalıyor… Biraz sabrederse bu durumu değiştirebileceğini biliyor mu? )
Takımdan ayrılırsa koçu ya da takım arkadaşlarının nasıl hissedeceğini düşünüyor?
Aynı sporu farklı bir kulüpte yapmayı ister mi yoksa farklı bir sporu mu denemek istiyor?
Her zaman böyle mi hissediyordu, yoksa bu yeni bir fikir değişikliği mi?
Başarılı olmak veya yüksek düzeyde rekabet etmek için çok fazla baskı hissediyor mu?
Biz farkında olmadan ona çok baskı yapmış, onu kırmış olabilir miyiz?
Antrenörü çok mu rekabetçi; çabasını övmek yerine sadece başarılı sonuçları mı övüyor ya da takım arkadaşlarının yanında onu küçük düşüren sözler mi söylüyor?
Ağrıya veya rahatsızlığa neden olan fiziksel bir sorunu var mı?
Sporu tamamen mi hayatından çıkarmak istiyor? Peki, neden?

Bu soruların her birini cevaplarken çocuğumuzu canıgönülden dinlemeliyiz. Eğer cevap vermekten kaçınıyorsa sohbetimizi farklı bir zamana -çocuğumuzun kendini daha rahat hissedeceği özel bir ana- erteleyebiliriz. Ara vermek, başka bir kulübe geçiş yapmak, tek bir spor yapmak yerine farklı sporları denemek, profesyonel bir sporcu olma yolundan vazgeçip amatör bir sporcu olmak gibi birçok nedeni olabilir. Onu dikkatle dinlediğimiz şefkat dolu spor sohbetlerimiz; çocuğumuzun doğru karar almasına, sporun faydalarını anlamasına, sporu hayatından tamamen çıkarmadan farklı yollar bulmasına ve her zaman sportif bir yaşam sürmesine destek olabilir.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Aile gelenekleri, nesiller arasında aktarılan ve yaşatılan faaliyetlerdir. Gelenekler, dört gözle beklediğimiz faaliyetler olmanın yanı sıra aile bağlarını ve değerlerini kuvvetlendirmek için temel oluşturur. Herkes aile üyeleriyle sağlıklı ve samimi bir ilişkiye sahip olmayı hak eder. İşte gelenekler, bu misyonu üstlenerek ailenin tüm bireylerini farklılıklarıyla birlikte aynı çatı altında toplamaya ve aile ilişkilerinin sağlıklı bir seviyede korunmasına yardımcı olurlar. Gelenek deyince hemen aklımıza bayramlar ve resmi tatiller gelir. Oysa aile geleneklerinin illa da toplumsal geleneklerle bir araya gelmesi gerekmez. Aile gelenekleri, her ailenin kendisi kadar benzersiz ve özel olabilir.

Belirsizliklerle ve zorluklarla dolu bir dünyada; güçlü bağlarla, empati ve kabullenme ile birbirini kucaklayan bireylerin var olduğu sıcacık bir aileyi kim istemez ki? O sıcacık sığınağımızı, yani ailemizi güçlendirmek için kendi aile geleneklerimizi başlatabiliriz. Aşağıdaki fikirler ve öneriler bize bu konuda ilham verebilir.

Gelenekler rutinlerden farklıdır…
Aile gelenekleri, tekrar tekrar meydana gelen ve sembolik anlam taşımayan günlük aile rutinlerinden farklıdır. Aile gelenekleri, tüm aile üyeleri için özel bir önem taşırken aile rutinleri, genellikle ailenin gündelik hayatını sürdürmek için gerekli olan temel faaliyetlerdir. Örneğin her gün akşam yemeğini birlikte yemek aile rutininin bir parçası olabilirken baharın ilk gününde yaptığımız bize özel bir etkinlik geleneğimiz olabilir. Örneğin, futbol taraftarlarıyla dolu bir aile, sezonun açılış gününde stadyuma gitmeyi bir gelenek haline getirebilir. Bu gelenek, büyükbaba ile başlamış ve ailenin en genç üyelerini dâhil etmeye devam ederek her yıl sabırsızlıkla beklenen bir gelenek haline gelmiş olabilir.

Geleneklerin faydaları nelerdir?
Birçok ailenin nesiller boyu süren gelenekleri vardır. Bu özel etkinlikler, tüm aile üyelerince sahiplenildiği sürece yaşamaya ve hoş anılar üretmeye devam eder.

Aile gelenekleri…
Bir ömür boyu unutulmayacak ve her hatırlandığında yüzleri güldürecek hatıralar yaratır.
Aile üyelerine güçlü bir aidiyet duygusu verir.
Çocukların aile ilişkilerini anlamalarına, kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur.
Kültürel mirasın ve aile değerlerinin aktarılmasına yardımcı olur.
Nesilleri birbirine bağlı tutar, tüm aile bireylerine paylaşacakları bir aile geçmişi verir.

Gelenekler nasıl oluşur, nasıl sürdürülür?
Ailemiz için yeni aile gelenekleri yaratırken yeni şeyleri denemeye açık olmak ve eğer yeterince işe yaramazlarsa bu gelenekleri sonlandırmak önemlidir. Örneğin, eğlenceli bir gelenek haline gelebileceğini düşünerek baharın ilk günü denize girmeyi planlamış olabiliriz ancak bu çoğumuzun tekrarlamak istemeyeceği bir deneyim olursa bu fikirden vazgeçebiliriz. Bir aktiviteyi sadece kulağa çılgınca ve hoş geliyor diye defalarca tekrarlamak istemeyiz. Bir aile geleneğinin amacı herkesin eğlenmesidir ve bunu düzenli olarak tekrarlamayı dört gözle beklememizi sağlamaktır.

Aile geleneklerini sürdürmek biraz taahhüt ve planlama gerektirir. Aile geleneklerimizin çok fazla planlama gerektirmesi ya da çok pahalı olması zaman zaman bazı aile üyelerine göz korkutucu gelebilir. Bu yüzden, kendi aile geleneklerimizi yaratırken onları basit tutmaya çalışmamız en doğrusudur. Oyun oynamayı veya bir performans izlemeyi vb. içeren, herkes için katılımı kolay olan aile geleneklerini sürdürmek daha olasıdır. İlla da kusursuz ve lüks bir etkinlik değildir bizi mutlu edecek olan gelenek… Ailelerin para harcamadan bağ kurmasının birçok yolu vardır.

Kendi aile geleneklerimizi oluşturmaya karar verdik.
İşte bize ilham verebilecek birkaç fikir:

Eğlenceli ve herkesi gülümseten, unutulmaz anılar biriktirmemizi sağlayan aile geleneklerini keşfetmek için biraz yaratıcılık yeterli olur. Ailece paylaştığımız ortak ilgi alanları, bize gelenek yaratmak için pek çok fikir verebilir. Örneğin, bisiklet kullanmaya meraklı bir aileysek ülkenin en önemli bisiklet turunu yakından gözlemleyeceğimiz bir gelenek yaratabiliriz.

Yazın ilk gününü, ailece en sevdiğimiz o plajda geçirmek; yüzme sezonunu birlikte açmak…
En uzun gecede, 21 Aralık’ta gözlemevi etkinliklerine katılmak…
Baharın ilk pazar günü, sizin için özel olan bir mekânda -belki aile büyüklerinin yaşadığı köyde- geniş aile olarak bir araya geleceğimiz upuzun bir sofra kurmak; ya da ailece göl kenarında piknik yapmak...
Her yılbaşında yakınlarımıza mektup ve ev yapımı hediyeler göndermek…
Her bayramda köy okullarına ailece kitap ve giysi göndermek…
Aile üyelerinin her birinin doğum gününe özel gelenekler planlamak (Örneğin, ailemizin 10 yaşındaki küçük bireyi Sude’nin doğum gününde onun favorisi olan - özgün bir tarifi ve “Çikolata Dağı” gibi özgün bir adı olan- o özel pastayı ailece pişirmek ve Sude’nin gitar konserini dinlemek -böylece onun gitarda nasıl geliştiğine birlikte şahit olmak- gibi kişiye özel doğum günü geleneklerimiz olabilir.)
Her sonbaharda elma toplamaya gitmek…
Ailece yemek pişirdiğimiz özel bir gün yaratmak, aile büyüklerini de soframıza konuk etmek…
Kar yağışının ilk gününde kar altında sıcak çikolata partisi yapmak…
Ayda bir ya da haftada bir oyun gecesi düzenlemek, birlikte doyasıya oyun oynamak -oyun deyince seçenekler sınırsızdır: her defasında farklı bir oyunu denemek ya da favori oyunlarımızla ilgili aile içi turnuvalar düzenlemek…-

Bunlar gibi birçok fikir geliştirebiliriz; yılın hemen her zamanı için, çok çeşitli temalarda “kendimize özgü aile gelenekleri” oluşturabiliriz. Aile geleneklerimiz, aile içinde karşılıklı saygıyı ve sevgiyi besleyen harika etkinliklerdir. Maddi olarak bizi zorlamayacak ve tüm aile üyelerini mutlu edecek yeni bir aile geleneğini keşfetmek için ihtiyacımız olan tek şey, yaratıcılığımızı kullanıp ailemiz için anlamlı bir etkinlik bulmaya odaklanmaktır.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Bugün, 11 Şubat “Uluslararası Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Günü”. 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen bu özel gün; kadınların ve kız çocuklarının bilime eşit erişim ve katılım haklarını desteklemeyi, kız çocuklarını bilimden uzaklaştıran ön yargıların ortadan kalkmasına yardımcı olmayı ve böylece bilimin tam kapasitesine ulaşmasını amaçlıyor. Bugün, kadınların ve kız çocuklarının bilimde karşılaştığı engelleri, bilime sundukları katkılara rağmen ismini duymadığımız nice bilim kadınını ve “bilimin herkes için olduğunu” hatırlama günü…

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü(UNESCO) Genel Direktörü Audrey Azoulay: “Bugün bile 21. yüzyılda kadınlar ve kızlar, cinsiyetleri nedeniyle bilimle ilgili alanlarda dışlanıyorlar. Kadınların bilimde, teknolojide, mühendislikte ve matematikte yerlerinin olduğunu; bilimsel ilerlemede paylaşmaya hakları olduğunu bilmeleri gerekiyor.” Evet, ne yazık ki Azoulay’in de vurguladığı gibi cinsiyet stereotipleri ve cinsiyet temelli eşitsizlikler, dünya çapında birçok kadının ve kız çocuğunun bilim alanında kariyer yapmasını veya kariyerini sürdürmesini engellemeye günümüzde de devam ediyor.

UNESCO'nun raporuna göre…
Dünya genelinde yükseköğretimdeki STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) öğrencilerinin yalnızca %35’i kadındır. Kadınlar, lisans ve yüksek lisans eğitim seviyesindeki öğrencilerin sırasıyla %45’ini ve %55’ini ve doktora programlarına kayıtlı olanların %44'ünü temsil etmelerine rağmen araştırmacıların sadece %33'ünü kadınlar oluşturmaktadır. Rapora göre; genel olarak kadın araştırmacılar, daha kısa ve daha az ücretli kariyerlere sahip olma eğilimindedir. Ulusal bilim akademilerinin üyelerinin yalnızca %12’si kadındır. Kadınlara genellikle erkek meslektaşlarından daha küçük araştırma ödeneği verilmektedir. Bilim kadınlarının çalışmaları, önemli bilim dergilerinde yeterince temsil edilmemektedir ve terfi söz konusu olduğunda kadınlar genellikle yok sayılmaktadır. Kadınların STEM alanlarında kariyer yapmasının ve terfi almasının erkeklere nazaran daha zor olmasının ardında kadınların aile ve çocuk sebebiyle kariyerlerinden ayrılma ihtimalinin daha yüksek olduğuna ve kariyer beklentilerinin daha düşük olduğuna dair bir inanış da yer almaktadır. Bu gibi gerçek dışı düşünceler ve ön yargılar sebebiyle kadınlar, büyük bilim/teknoloji şirketlerinde hem liderlik hem de teknik pozisyonlarda geri planda kalmaya devam etmektedir.

Tarih boyunca…
Tarih boyunca çok sayıda bilim kadını, önlerine çıkan pek çok engele rağmen bilimsel çalışmaları ve buluşları sayesinde insanlığın ilerlemesine katkıda bulunmayı başardı. Hayat kurtaran ilaçlardan, keşfedilen yeni elementlere ve gündelik hayatı kolaylaştıran icatlara kadar çok sayıda gelişmeyi bilim kadınlarına borçluyuz. Ancak fark yaratan bilim kadınları bile genelde erkek meslektaşlarınınkine göre daha az tanınırlığa sahipler… Kadınlar ve kız çocukları, bugün bilimin her alanında varlar ama seslerini, projelerini yeterince duyamıyoruz. Bunun sebeplerinin başında, STEM alanlarında kadınlara yönelik asırlardır var olmaya devam eden bir ön yargı geliyor: “Bilim dünyasında kadınlar, erkeklerle aynı potansiyeli gösteremezler; erkekler pek çok alanda olduğu gibi bilimsel becerilerde de kadınlardan üstündür…” -İşte bu, dünyanın iyiliği için inanmaktan acilen vazgeçmemiz gereken yanlış bir bilgidir- Bilim kadınları ise tüm bu tür mantık dışı ön yargılara, yok saymalara ve dogmalara inat eşitsizliklere karşı mücadele etmeyi, bilim aşkıyla meraklarının izinden gitmeyi, tabuları yıkmayı ve bilime değerli katkılarını sunmayı –dün olduğu gibi- bugün de sürdürüyorlar.

Sadece Curie mi?
Bilim insanı deyince önce akla Einstein, Newton, Tesla gibi erkek bilim insanları gelir. Bu isimlerin arasında kadın bilim insanı olarak çoğunlukla –ve sıkça tek başına- Curie yer alır. Marie Curie(1867- 1934), radyoaktivite alanındaki öncü çalışmalarıyla radyokimya alanını kuran kişidir. Tarihte Nobel Ödülü’nü alan ilk kadın ve iki Nobel ödülü alan tek kadın bilim insanıdır. Peki ya, diğer bilim kadınlarını tanıyor muyuz? Onların inanç, sabır, azim, merak ve bilim aşkı ile çıktıkları macera ve keşif dolu yolculukların öykülerini dinledik mi, okuduk mu? Bilgisayar teknolojisinin temellerini 19. yüzyılda atan Ada Lovelace’ı, cüzzam hastalığını bitiren hekim olarak tanınan Türkan Saylan’ı ve onun bilimin yanı sıra kız çocuklarının eğitimi için verdiği mücadeleyi, yaşayan en ünlü sümerolog olan -1914 doğumlu- Muazzez İlmiye Çığ’ı, ilk Türk kadın kimyager Remziye Hisar’ın bir bilim insanı ve eğitimci olarak başarılarla dolu serüvenini, bugün dünyanın en başarılı kanser araştırmacıları arasında yer alan ve koranavirüse karşı geliştirdiği aşı ile tanınan Özlem Türeci’nin hikâyesini, astrofizik konusunda yaptığı çalışmalar ve keşifler nedeniyle son yıllarda birçok ödül alan Feryal Özel’i, genetik bilimin öncüsü Barbara McClintock’u, giyilebilir kalp pilini icat eden genç bilim insanı Canan Dağdeviren’i… ve daha nice bilim insanını tanıyor muyuz? Bilimde iz bırakan kadınların ve genç kızların ilham verici hikâyelerini, okul öncesinden başlayarak tüm kız çocuklarımızla buluşturmalıyız. Böylece toplumsal ön yargılara rağmen pes etmeden azim ve cesaret ile çaba göstermenin başarıya ve hayallerine ulaşma yolunda ihtiyaç duydukları tek şey olduğunu anlamalarını sağlarız. Böylece, kız çocuklarına diledikleri mesleği seçmeleri için cesaret verebiliriz… Bu sayede onlara bilimin sihirli dünyasını anlatabiliriz, onlara içlerindeki bilimsel düşünme gücünü keşfetmeleri için ilham verebiliriz…

Bilim, Bitmeyen Bir Yolculuk Gibidir…
Herkes, Bu Yolculuğun Bir Parçası Olabilir…
Bilim, merakı ve sorgulamayı tetikleyerek gerçeğin izini sürer. Bilim, âdeta bitmek bilmeyen bir yolculuk gibidir… Her an merakımızın izinden gittiğimiz ve insanlığın kolektif bilincine faydalı yeni bilgiler katabilme tutkusu ile hareket ettiğimiz; yeni keşiflerle ve cevabını aradığımız yeni sorularla, gözlemlerle ve deneylerle dolu, büyüleyici bir yolculuk... Canlılar arasında sadece insanlara özgü olan ve kuşaktan kuşağa aktarılan “sonsuz bir uğraştır” bilim. İnsanlık, bu uğraş sayesinde evrende -en küçükten en büyüğe- merak ettiği her şey hakkında bilgisini sürekli artırma kapasitesine sahiptir. Eski teorileri yeni bilgiler ile harmanlayarak sürekli kapsamını geliştiren bilim, herkes içindir… Bilim, en güvenilir bilgi kaynağıdır. Her insan bilim yapabilir, bilimi sevebilir, bilimsel sonuçlara ulaşabilir, bilimsel düşünebilir ve bilimi anlayabilir.

Evet, bilim; herkesi kapsayabilecek, herkesin katkı sunabileceği ve bir parçası olabileceği bir yolculuktur. Ancak ne yazık ki bilim dünyası da, tıpkı hayatın diğer alanlarında da olduğu gibi “ön yargılar ve klişeleşmiş yanlış inanışlar” sebebiyle toplumsal cinsiyet eşitsizliğine sahne olabilmektedir. Oysa bilimin cinsiyeti yoktur ve bilim ancak ve ancak, nüfusun yarısını oluşturan kadınların ve kız çocuklarının da katılımı ile tam kapasitesine ulaşabilir.

Kız çocukları için bilime adım atmak,
işte bu kadar basit olmalı…
“Ben, bilimin enfes güzelliğe sahip olduğunu düşünenlerdenim. Laboratuvardaki bir bilim insanı sadece bir teknisyen değildir; aynı zamanda kendisini bir peri masalı gibi büyüleyen doğal bir olgunun karşısına oturtulmuş bir çocuktur.” demiş Marie Curie. Bilim dünyasında var olmak isteyen tüm kadınlar ve kız çocukları için en ilham verici figürler arasında yer alan Curie’nin de ifade ettiği gibi hayatını bilime adayan bilim insanlarının ana motivasyon kaynağı “merak duygusudur”. İlk kez bir kara deliğin fotoğraf ile görüntülenmesini sağlayan “Olay Ufku Teleskobu” projesinde çalışan tek Türk bilim insanı, astrofizik alanında son yıllarda yaptığı başarılı çalışmalar nedeniyle adını sıkça duyduğumuz Feryal Özel (1975-) de bir röportajında merak duygusuna değinmiş: “Biz dünyamızı merak eden, evrenimizi merak eden insanlarız. Mesela evren nasıl çalışıyor, gördüklerimiz; galaksiler, yıldızlar, kara delikler neden böyle? Onları anlamaya çalışan maceracı ruhlu, araştırma ruhlu, keşif seven insanlarız. Dolayısıyla, bizi motive eden şey en başta budur.” Marie Curie, Feryal Özel ve daha nice kadının bilimdeki başarısının ve cesaretle bilim dünyasında var olmasının temelinde “merak duygusu” yer aldı. Sadece bu merak duygusunun ve keşif arzusunun, kız çocuklarının kolayca bilime adım atmaları için yeterli olacağı bir dünya mümkün olamaz mı? Elbette olabilir ve olmalıdır.

Her çocuk, doğuştan gelen merak duygusu ile hayatı keşfetmek ister. Bu doğuştan gelen merakın izinden gitmek için fırsat bulan ve keşfetmeyi seven her çocuk -kız ya da oğlan- bilimle buluşabilir. Bugün, bilime merak duyan kız çocuklarının ve başarılarıyla adını duyuran bilim kadınlarının sayısı artmaya devam ediyor. Toplumsal ön yargılar yıkılıyor ve toplumsal cinsiyet eşitliği yolunda önemli adımlar da atılıyor. Ancak tüm araştırmalar, bize henüz yeterince yol alamadığımızı ve kadınların ve kız çocuklarının günümüzde de cinsiyet eşitsizliğine bağlı engeller sebebiyle bilim dünyasında da tam potansiyelini ortaya koyamadıklarını gösteriyor. Bu gerçeği değiştirmeliyiz. Çünkü bilim, herkesi kapsadıkça gerçek potansiyeline ve en iyi haline ulaşabilir.

“Uluslararası Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Günü” kutlu olsun!

KidZania’dan sevgilerimizle.

“Sevgili” kelimesi, sıfat olarak “sevgi ile bağlandığımız” demek… Bugün, 14 Şubat Sevgililer Günü. Dünya çapında kutlanan bu özel gün, KidZania İstanbul’da “Sevgi Günü” demek… Sevgili dostlarımız, sevgili ailemiz, sevgili komşularımız, okul arkadaşlarımız, iş arkadaşlarımız, köpeğimiz, kedimiz, sevgili gezegenimiz, doğa, evren, yıldızlar, ağaçlar, insanlar… 14 Şubat; sevgiyle bağlandığımız herkese ve her şeye teşekkür etmek, sevginin iyileştirici gücünü kutlamak, gerçek sevgi üzerine düşünmek, çocuklarımıza koşulsuz sevginin gücü anlatmak ve öğretmek için iyi bir fırsat demek…

“Olgunlaşmış Sevgi Der Ki: Sana İhtiyacım Var Çünkü Seni Seviyorum.”

“Sevgi nedir?” veya “Gerçek sevgi nedir?” sorularına sayfalarca yanıt verilebilir. Sevgi belki de insanlığın en çok tanımlama çabası gösterdiği duyguların başında gelir. Tarih boyunca sevgi; tüm insanlar, düşünürler ve bilim insanları tarafından pek çok farklı şekilde tanımlanmıştır. Tüm tanımlar bize sevgiyi daha derin bir şekilde anlamak ve içimizdeki sevginin gücünü artırmak için fikirler verir.

Sevgi teması ile en çok ilgilenmiş bilim insanlarından biri olan, ünlü psikanalist Erich Fromm (1900-1980) “Sevme Sanatı” adlı kitabında sevginin sadece duygu olmadığını, varoluşumuzun temellerinden biri olduğunu savunur ve sevgiyi tanımlayan birçok ipucu verir: “Olgunlaşmamış sevgi der ki: ‘Seni seviyorum çünkü sana ihtiyacım var.’ Olgunlaşmış sevgi der ki: ‘Sana ihtiyacım var çünkü seni seviyorum.’… Sevmek kendini karşılıksız olarak adamak, sevgimizin sevilen kişide de sevgi oluşturacağı ümidini taşımak demektir. Sevgide iki ayrı varlığın bir olması ve yine de iki ayrı varlık olarak kalabilmeleri karşıtlığı vardır.” Bu sözler, bize gerçek sevgiyi çok sade ve anlaşılır bir dille anlatır. Birini gerçekten sevdiğimizde koşullara bağlı veya kendi ihtiyaçlarımıza bağlı bir sevgi değildir bu… Koşulsuzdur gerçek sevgi… Sadece ihtiyaçlarımızı karşıladığı veya istediklerimizi yerine getirdiği için birini sevmek değildir, “sadece sevdiğimiz” için birine ihtiyaç duymaktır gerçek sevgi… Gerçek sevgi, almak değil vermektir. Sevdiklerimize sevgimizi vermek belki de bizi yaşama bağlayan en değerli hediyedir. Bu hediyedir yaşama anlam katan, bizi faydalı ve üretken birer birey yapan…

Fromm, araştırmaları ile biyofili hipotezine de katkılar sağlamıştır. Biyofili, yaşama ve yaşayan sistemlere karşı duyulan sevgidir. Doğal yaşama olan sevgisi insanı ayakta tutar. Bu hipotez, insan benliği ve diğer yaşayan sistemler arasında içgüdüsel bir bağ olduğunu öne sürer; insanların neden ev hayvanları beslediklerini veya bitki yetiştirdiklerini, yeşille ve doğal yaşamla iç içe olmaktan hoşlandıklarını, bazen tehlikedeki bir canlıyı kurtarmak için kendi hayatlarını tehlikeye attıklarını da açıklar. Yavru bireylerin korunması, karşı cinse ilgi duyulması, spor yapmak, dans etmek, yaşam coşkusunu dışa vuracak çeşitli eylemlerde bulunmak ve hatta yemek yemek, su içmek, barınmak, hepsi biyofilinin yani yaşama karşı duyulan sevginin belirtisidir.

“Çocuklarınız Varsa, Muhteşem Bir Sevgi Kaynağınız Var Demektir.”

“Sevginin Beş Dili” adlı popüler kitabında, herkesin farklı sevgi dili olduğunu ve sevdiklerimizin sevgi dilini çözümleyerek sevgimizi en iyi şekilde ifade etmemiz için tavsiyeler sunar yazar Gary Chapman ve bu kitabında gerçek sevgiyi tanımlar: “Dünyayı döndüren şey, gerçek sevgidir. Gerçek sevgi, koşulsuzdur. Çocuklarınız varsa, muhteşem bir sevgi kaynağınız var demektir. Onlar sizi çok ama çok derinden severler. Ayrıca, sizin sevginize de ihtiyaçları vardır. Her çocuğun içinde sevgiyle doldurulması gereken bir ‘duygu deposu’ vardır. Çocuk gerçekten sevildiğinde, doğal ve olması gerektiği gibi gelişir. Sevgi deposu boş kaldığında, çocuk yanlış davranışlara yönelir. Çocukların yaramazlıkları genellikle bu sevgi deposundaki boşluktan kaynaklanır.”

Çocuklarımıza Sevgiyi Nasıl Öğretiriz?

Bir çocuk, ancak yaşama sevgi ile bağlı olan yetişkinlerle etkileşim içinde olabiliyorsa ve koşulsuz sevgi ile büyüme fırsatı varsa sağlıklı bir şekilde gelişebilir. Koşullara bağlı olmadan sevildiğini bilmek, bir çocuğun fiziksel ve zihinsel sağlığı için vazgeçilmezdir.

Çocuklarımızı gerçekten dinleyelim…
Dinlemek, sevgi dolu bir ilişkinin temelidir. Çocuğumuza, “onun sözünü kesmeden ve söylediklerini dikkatle dinleyerek” zaman ayırmamız ona değer verdiğimizi gösterir. Onu gerçekten dinlememiz; çocuğumuzun öz güven kazanması, dinlemeyi öğrenmesi, kendi varlığının değerli olduğunu anlaması ve koşulsuz sevgimizi hissetmesi için en iyi yollarından biridir.

Öfke ve dedikodudan uzak duralım…
Gün boyunca sık sık öfkelenen veya dedikodu yapan yetişkinlerin olduğu bir ortamda bulunmak, çocuklara “öfkelenmenin veya başkaları hakkında olumsuz konuşmanın normal olduğunu” öğretir. Sevgi; sadece çocuklarımızı, evcil hayvanlarımızı ya da bahçemizde yetiştirdiğimiz bitkileri sevmek değildir. Gerçek sevgi, yaşama bir bütün olarak sevgiyle yaklaşmaktır; “başkalarının içindeki kötüden önce iyiyi görmeye çaba göstermektir”.

Örneğin, çocuğumuzu arabayla antrenmana yetiştirmeye çalıştığımız ve az zamanımız kaldığı için biraz endişeli olduğumuz bir yolculuktayız. Yetişeceğimizi umarken bir çöp kamyonunun arkasında kalıyoruz, kamyon şoförü bize yol vermiyor ve on dakika kaybediyoruz. Bu durum elbette sinir bozucudur. Ancak özellikle çocuğumuzun yanındayken öfkemizi olduğu gibi yansıtmak yerine derin bir nefes almak ve “Belki de yol istediğimizi görmedi. Bu iyi olmadı… Yapacak bir şey yok, bekleyeceğiz.” gibi bir yaklaşımla sakin kalmaya ve kötü sözler sarf etmemeye özen göstermek en doğrusudur. Bu gibi soğukkanlı yaklaşımlarımız, çocuklarımıza öfke gibi olumsuz duyguları yönetmeleri için de doğru örnek olur. Dedikodudan da uzak durmalıyız. Başkaları hakkında dedikodu yaptığımızda, çocuğumuza “bizden farklı olan insanlara ön yargı ile yaklaşmanın ve onların arkalarından çekinmeden olumsuz konuşmanın sorun olmadığını” öğretiriz.

Sevgi üzerine sohbet edelim, okuyalım…
İnsan sevgisi, doğa sevgisi, hayvan sevgisi, evren sevgisi, kitap sevgisi… Ne çok sevgi türü vardır. Çocuklarımız sevginin ne kadar geniş bir kavram olduğunu ve barışı sağlamanın, fayda yaratmanın, yaşamı anlamlı kılmanın en akılcı ve doğru yolu olduğunu bilmeliler. Bunun için onlarla gerçek sevgi, öz sevgi ve empati üzerine sohbet edebiliriz, sevgi üzerine yazılmış kitaplar okuyabiliriz…

Rastgele iyilikleri teşvik edelim…
Çok zor bir zamanımızda, çevremizdeki birinin bizim için sürpriz bir iyilik yaptığını düşünelim. Örneğin, bilgisayarın başından kalkamayacak kadar yoğunsunuz, çözmeniz gereken birkaç önemli sorun var ve kendinizi çok yorgun hissediyorsunuz. Böyle bir durumdayken ekip arkadaşlarınızdan birinin size bir fincan kahve getirmesi ya da size “Nasıl yardımcı olabilirim? Dilersen diğer işlerini bana devredebilirsin.” demesi size nasıl hissettirir? Muhtemelen sevildiğinizi hissedersiniz. Çocuklarımızla birlikte arkadaşlarımıza, ailemize, öğretmenlerimize, komşularımıza ya da bahçemizi sık sık ziyaret eden kedilere sevildiklerini hissettirmek için değerlendirebileceğimiz rastgele iyilikler üzerine düşünebiliriz.

Koşulsuz sevelim…
Çocuklarımızı oldukları gibi sevmektir koşulsuz sevgi. Çocuklar, ne hata yaparlarsa yapsınlar veya ne söylerlerse söylesinler sevilmeye ihtiyaç duyarlar. Sadece iyi not aldığında veya sadece ebeveynlerinin isteklerini yerine getirdiği zaman sevildiğini düşünen bir çocuk, koşullara bağlı olarak sevildiğine inanıyordur. Çocuklarımıza koşulsuz sevgiden bahsedebiliriz. Kendilerinin ve sevgi, saygı, yardımlaşma, empati gibi temel değerlerin akademik derecelerinden çok daha önemli olduğunu anlamalarını sağlayabiliriz. Çocuklarımıza her koşulda onları sevmeye devam edeceğimizi anlatabiliriz. Onlara her gün en az bir kere “Seni seviyorum” diyebiliriz. Sürpriz sevgi notlarımız veya jestlerimiz ile onları şaşırtabiliriz. Örneğin, bugün -yani 14 Şubat’ta- kalp şeklinde kocaman bir balon veya bir pasta ile sevgimizi sunmanın sempatik ve farklı bir yolunu keşfedebiliriz.

Bugün, tüm sevdiklerimize sevgimizi ifade etmek ve onları gülümsetmek için harika bir gün.
Yaşasın Sevgi!

KidZania’dan sevgilerimizle.

Sosyal beceriler, çocuklarımız büyüdükçe sürekli iyileştirme gerektiren bir dizi beceriyi kapsar. Bunlar, çaba ve deneyim ile öğrenilebilen, zaman içinde güçlendirilebilen becerilerdir. Sosyal becerileri öğrenmek; çocukların akranları ve yetişkinler ile iyi ilişkiler kurmalarına, arkadaş edinmelerine, öz güven kazanmalarına, stresten uzak durmalarına, sosyal ortamlarda kabul görmelerine ve mutlu olmalarına, okulda ve hayatta girişimci bir ruhla hareket edip başarılı ve olmalarına yardımcı olmak gibi pek çok fayda sağlar. American Journal of Public Health dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre bir çocuğun anaokulunda kazandığı sosyal ve duygusal beceriler, yetişkinlikteki başarısının en büyük göstergesi olabilir. Okul gibi sosyal kurumların sosyal becerilerin gelişiminde büyük bir etkisi olsa da biz ebeveynler, bu becerileri pekiştirmede önemli bir rol oynarız. İşte bu yüzden, çocuklarımıza iyi beslenmeleri, güvende olmaları ve akademik hayatlarında başarılı olmaları için destek olurken sağlıklı bir yaşam için gereken sosyal ve duygusal becerileri de unutmamalıyız.

İşte çocuklarımızın sosyal gelişimi için önemli olan 7 sosyal beceri:

Paylaşım
Bir atıştırmalığı, bir oyunu veya bir oyuncağı paylaşmaya istekli olmak, çocukların arkadaş edinmelerine ve arkadaşlıklarını sağlamlaştırmalarına yardımcı olur. Her çocuk farklıdır ve bir çocuğun paylaşmayı öğrenmesi; onun mizacına, içinde bulunduğu hayat koşullarına, çevresindeki akranlarla ve rol modeli olan yetişkinlerle kurduğu etkileşimin niteliğine bağlıdır. Psychological Science dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre çocuklar, doğru etkileşimlerde bulunmaya fırsatları olduğunda iki yaşlarından itibaren paylaşmaya başlayabilirler. Üç ila altı yaş arasındaki çocuklar, paylaşma konusunda genellikle bencildir. Örneğin, çocuklar kurabiyelerinin yarısını arkadaşlarıyla paylaşmak konusunda isteksiz olabilirler çünkü bu, lezzetli deneyimlerinin daha kısa süreceği anlamına gelir. Aynı çocuklar, artık oynamak istemedikleri bir oyuncağı kolayca paylaşabilirler. Yedi ya da sekiz yaşlarında çocuklar, adaletle daha fazla ilgilenirler ve paylaşmaya daha istekli olurlar. Demokratik ve paylaşma kültürünü benimseyen bir ailede yetişen çocuklar genellikle paylaşmaya daha yatkındır.

Çocuklar, deneyimlerle öğrenirler ve baskı kurmak, hiçbir zaman kalıcı bir öğrenme sağlamaz. “Kardeşinle oyuncağını hemen paylaş…” gibi zorlayıcı veya emir veren yaklaşımlarla henüz paylaşmayı öğrenmemiş çocuklarımıza paylaşmayı öğretemeyiz. Bunun yerine gündelik hayatta yakaladığımız her fırsatta çocuklarımıza örnek olmaya, onlara paylaşmanın öneminden bahsetmeye ve yaptıkları paylaşımlardan ötürü onları tebrik etmeye gayret edebiliriz. Örneğin, bu tür bir yaklaşımı tercih edebiliriz: “Bu kostümünü kız kardeşinle paylaşmayı seçmen ne kadar güzel bir davranış. Seni tebrik ederim oğlum. Eminim sen de paylaştığın için çok mutlusundur.”

İş birliği
Bir toplulukta başarılı bir şekilde var olabilmek için iş birliği becerilerine ihtiyaç duyarız. İş birliği, ortak bir hedefe ulaşmak için birlikte çalışmak anlamına gelir. Çocuklar için iş birliği; arkadaşlarıyla birlikte oyuncak kule inşa etmekten tüm sınıfın katılımını gerektiren bir tiyatro etkinliğinde yer almaya kadar pek çok şeyi kapsayabilir. İş birliği kurmayı öğrenen çocuklar, başkaları istekte bulunduğunda saygı ile yaklaşmaya ve yardım etmeye meyilli olurlar.

Çocuklarımızın iş birliği becerilerini artırmak için okul öncesi yaşlarından itibaren çeşitli adımlar atabiliriz. Takım çalışması yapmaları için fırsatlar yaratabiliriz: Spor kulüplerine, sanatsal veya bilimsel grup çalışmalarına katılmalarını sağlayabiliriz. Ekip çalışmasının önemini her fırsatta vurgulayabiliriz, tüm ailenin iş birliği kuracağı etkinlikler planlayabiliriz ve ev işleri ile ilgili tüm aile üyelerine görevler verebiliriz. Çocuklarımız başarılı bir şekilde iş birliği kurduklarında bu tür bir yaklaşımı tercih edebiliriz: “Ekip olarak bahçemizde harika bir iş çıkardık. Emeğiniz için teşekkür ederim çocuklar. Şimdi bahçenin keyfini birlikte çıkarma zamanı!”

Dinleme
Dinlemek, sağlıklı iletişim kurmanın ve etkili öğrenmenin kritik bir bileşenidir. Dinlemek sadece sessiz kalmakla ilgili değildir -bu, bir başkasının söylediklerini gerçekten takip etmek ve özümsemek, o kişiye değer vermek anlamına gelir-. Çocuklarımıza iyi bir dinleyici olmayı öğretmenin en etkili yolu ebeveyn olarak iyi bir dinleyici olmamızdır. Onları, sözlerini kesmeden ve rahatça kendilerini ifade etmelerine izin vererek dinlediğimizde çocuklarımıza doğru örnek olabiliriz. Bunun yanı sıra çocuklarımıza dinleme pratiği yapmaları için bol bol fırsat yaratarak bu becerilerini güçlendirebiliriz. Örneğin, sesli kitap okuma veya tiyatro gibi etkinlikler dinleme becerilerini geliştirebilir. Kitap okurken zaman zaman durup sorular sorarak veya tiyatrodan sonra oyun hakkında sohbet ederek çocuklarımızın dinleme becerilerini ne kadar geliştirdiklerini anlayabiliriz.

Talimatları Takip Etme
Talimatları (yönergeleri) takip etmekte zorlanan çocukların, ev ödevlerini yeniden yapmak zorunda kalmaktan yanlış davranışlar nedeniyle başını belaya sokmaya veya eksik öğrenmeye kadar çeşitli olumsuz sonuçlarla karşılaşmaları muhtemeldir. Çocuklarımıza ister oyun bittikten sonra oyuncaklarını toplamalarını ister matematik becerilerini nasıl geliştireceklerini söyleyelim, her konuda ebeveynlerinden veya eğitimlerinden sorumlu diğer yetişkinlerden -öğretmenlerinden, eğitmenlerinden- talimat alabilmeleri ve bu talimatları takip edebilmeleri önemlidir. Talimatları verirken şu hatalardan kaçınabiliriz: Aynı anda birden fazla talimat vermek (özellikle küçük çocuklar için birden fazla talimat kafa karışıklığına yol açabilir) ve talimatları soru olarak ifade etmek. Sorular, çocukları ‘hayır’ cevabına yönlendirebilir. Bunun yerine net bir şekilde ve tatlı dille kendimizi ifade edebiliriz: Örneğin, “Dişini fırçalar mısın?” yerine “Yemek bittiğine göre şimdi diş fırçalaman gerekiyor.” diyebiliriz. Küçük çocukların dikkatlerinin dağılması veya ne yapmaları gerektiğini unutmaları normaldir. Her hatayı, becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak bir fırsat olarak görebiliriz.

Kişisel Alana Saygı
Çocuklara diğer insanların kişisel alanlarına nasıl saygı göstereceklerini ve kendi kişisel alanlarını nasıl koruyacaklarını öğretmemiz önemlidir. Evimizde kişisel alana saygı duymayı teşvik eden -“kapalı olan kapıları çalmadan kimsenin odasına girmemek” gibi- kurallar koyarak başlayabiliriz. Başkalarının kişisel eşyalarına izinsiz dokunmamak veya başkalarına gereğinden fazla yaklaşmamak/dokunmamak gibi kuralları öğrenmeleri için çocuklarımıza koçluk yapabiliriz.

Göz Teması
Göz teması, sağlıklı iletişimin önemli bir parçasıdır. Bazı çocuklar, belki çekindikleri veya utandıkları için konuştukları kişiye bakmakta zorlanabilirler. Bu zorluğu aşmaları için baskı kurmadan her fırsatta göz temasının önemini vurgulayabiliriz. Örneğin, çocuğumuzun göz teması kurmadığını fark ettiğimiz anlardan sonra nazik bir sesle ufak bir hatırlatma yapabiliriz: “Birisi bizimle konuşurken gözlerimizin nereye bakmasını tercih etmeliyiz?” gibi bir soru sorabiliriz. Çocuğumuz doğru yanıt verirse şöyle diyebiliriz: “Evet, bravo! Gözlerine bakmalıyız. Bunu her zaman yapamayız. Mesela araba yolculuklarımızda göz teması kurarak konuşmak zordur. Ama başka zamanlarda, özellikle bir arkadaşımız ya da öğretmenimiz sadece bizimle konuştuğunda onunla göz teması kurabiliriz. Bu, ona değer verdiğimizi gösterir.”

Görgü Kurallarına Uyum
Çevremizdekilere görgü kuralları çerçevesinde yaklaşmak ve nazik sözlerimizle onları gülümsetmek, en önemli sosyal becerilerden biridir. Bir arkadaşımız yardım ettiğinde “Teşekkür ederim.”, birisinden destek isterken veya bir ricada bulunurken “Lütfen” demek; kalabalık bir grup içinde başkalarının sözünü kesmemek, okulda öğretmen izin vermeden söz almamak, sofra adabına uygun davranmak gibi evde ve ev dışında uygulayabilecekleri görgü kurallarını çocuklarımıza öğretebiliriz.

Sosyal becerileri geliştirmek için asla geç değildir…
Çocuklarımıza temel sosyal becerileri öğretmek için asla geç değildir ancak başlangıç noktası olarak erken çocukluk yıllarını hedeflememiz en doğrusudur. Sosyal becerileri sağlıklı bir şekilde öğrenmeleri için onlara rol model olmaya, sabırlı davranıp hatalarını hoş görmeye ve hatalarını öğrenme için bir fırsat olarak değerlendirmeye özen gösterebiliriz. Çocuğumuzun “sosyal beceri eksikliği” olduğunu ve bu konuda ona yeterince yardımcı olamadığımızı düşünüyorsak çocuk doktorumuzdan destek isteyebiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Hiç kuşkusuz ki biz ebeveynler, çocuklarımız için en iyisini yapmak isteriz. Ancak takdir edilesi çabamıza rağmen bizler de hatalar yaparız. Bazen iyi niyetle çocuklarımız için aldığımız kararlar veya onlar için ortaya koyduğumuz eylemler ya da kendi kendimize kapıldığımız olumsuz duygular yarardan çok zarar verir. Hiç kimse, hiçbir ebeveyn ve hiçbir çocuk mükemmel değildir. Hepimizin zaman zaman durup sakince düşünmesi, aynaya bakıp kendindeki iyileri ve kötüleri görmesi, hatalarının farkına varması ve tıpkı bir bilgisayar gibi sistem ayarlarını güncellemesi gerekir. Unutmayalım; önemli olan farkında olmaktır, kendimiz ve çocuklarımız için iyi yönde değişmeye istekli olmaktır. “Mükemmel bir ben değil, daha iyi bir ben” için mücadele etmektir.

İşte, Ebeveynler Olarak Vazgeçebileceğimiz Bazı Yanlış Tutumlar…
Belki birkaçında kendimizi görebiliriz ve bu, bize hemen bugün adım atmak için ilham verir. Neden olmasın?

Yetersiz/Başarısız Olduğunu Hissetmek
Ebeveynlerin kendilerine karşı sert davranmaları veya kendilerini abartılı bir şekilde suçlamaları sıkça rastlanan bir durumdur. “Ben nasıl bir anneyim? Bunu yine batırdım. Olmuyor…” gibi serzenişlerimizin ve kendimizi hırpalamanın kimseye -ne bize ne de çocuklarımıza- faydası yoktur. Kabul edelim, bazı günler diğerlerinden daha zordur; bazı deneyimler bizi üzer ve bazen ebeveynlik sınavında sınıfta kalırız. Sınıfta kalmış olmamız ya da kötü bir gün geçirmemiz her şeyin sonu olabilir mi? Elbette, olamaz… Kendi yaşantımızda gelişim zihniyeti ile hareket etmeyi prensip haline getirerek hayatı “hatalarımızdan öğrenerek çocuklarımızla birlikte büyüdüğümüz, bitmeyen bir öğrenme yolculuğu” olarak görebiliriz. İç sesimizle kendimize şu mesajı verebiliriz: “Evet, bu konuda yanlıştım ama ben iyi bir ebeveynim... Bugüne dek ne çok zorluğu aştım, ne çok şey başardım ben… Bunu da düzeltebilirim.”…

Çocukların Sorumluluklarını Üstlenmek
Çocuklar, deneyimlerinden ve hatalarından öğrenerek eninde sonunda başarabileceklerini, hedeflerine ulaşabileceklerini bilmeliler. Onların ödevleri yapmak veya odalarını toplamak gibi sorumluluklarını biz üstlendiğimizde ve her türlü tehlikeden korumak adına çocuklarımızın eylemlerini gereksiz yere kısıtladığımızda ya da bu eylemleri onların yerine gerçekleştirdiğimizde çocuklarımızın öğrenme sürecini yavaşlatmış oluruz. Bırakalım, kendileri yapsınlar; bırakalım, hata yapsınlar… “Peki, ya o süt -ben yardım etmediğim için- tezgâha dökülürse… Peki, ya o ödevden -harika fikirlerimle destek olmadığım için- kötü not alırsa…” gibi endişelerimizi bir kenara bırakalım. Bize düşen görev, kendi hatalarını bulmaları için çocuklarımıza yol göstermektir, onlara olan güvenimizi yansıtmaktır ve her yeni denemede daha iyi olacaklarını keşfetmelerini sağlamaktır.

Evliliğimizi, Kendimizi İhmal Etmek
Çocuklarımızı büyütürken ve onlarla yakından ilgilenirken bazen en önemli ilişkilerimizden birini, evliliğimizi ve bazen de kendimizi ihmal ettiğimiz zamanlar olur. Eşimize düzenli olarak zaman ayırmak ve birbirimizi dinlemek; yoldaşlığımızı ve dostluğumuzu pekiştirmek, hemfikir olacağımız tutarlı bir ebeveynlik yolu seçmek ve birbirimizi motive etmek için önemlidir. Kendimize ve hobilerimize zaman ayırmak da önemlidir. Çocuklarımız, evliliğimize ve birey olarak kendimize değer verdiğimizi bilmeliler. Peki ya boşandıysak… Boşanmanın çocuklarımıza olumsuz yansımaması için iş birliği kurmaya, karşılıklı saygıyı korumaya çabalamamız en doğrusudur.

Küçük Şeyler İçin İnatlaşmak
Ebeveynlik mücadelelerimizi akıllıca seçebiliriz. Bazı şeyler için çocuklarla inatlaşmaya gerçekten değmez. Örneğin, beş yaşındaki kızımız önemli bir aile davetine giderken puanlı pantolonunun üzerine ekose bir gömlek giymek istiyorsa bu dünyanın sonu değildir. Bu uyumsuz kıyafeti giyme konusunda çok ısrarlıysa ve izin verdiğimizde o çok mutlu olacaksa bırakalım giysin… Cesur olabiliriz, gideceğimiz davette zevkimizi yargılayacak birileri olabilir ve bunun gerçekten önemi yoktur. Karar vermesine izin vermemiz; çocuğumuzun hem kendine hem de bize karşı güvenini artırır. Bu, aynı zamanda harika bir ödüldür onun için.

Sorumluluk Vermeyi İhmal Etmek
Çocuklarımıza okul öncesindeki dönemden başlayarak yaşlarına uygun sorumluluklar atayarak onlara nasıl bir iyilik yapacağımızın, böylece çocuklarımıza ne büyük bir hediye vereceğimizin farkında mıyız? Eğer farkında değilsek hemen farkında olmalıyız. Kendileri ile ilgili sorumluklarla sınırlı kalmadan çocuklarımızı ev işlerine de dâhil etmeliyiz. Araştırmalar, erken çocukluk evresinde yaşına uygun çeşitli sorumluluklar üstlenen çocukların okulda ve gelecekte daha başarılı, daha azimli ve sorumluluk sahibi bireylere dönüştüklerini kanıtlıyor.

Mükemmel Çocuklar Yetiştirmeye Çalışmak
İşte bir gerçek: Çocuklarımız mükemmel değiller. Biz de değiliz. Çocuklarımıza kimsenin mükemmel olmadığını, hayatta pek çok şeyi denedikten sonra bazı uğraşları seçip bunlara odaklanmanın ve bu uğraşlarda kendi en iyilerine ulaşmak için çaba göstermelerinin yeterli olduğunu anlatabiliriz.

Sürekli Acele Etmek
Kendimizi çocuklarımıza sık sık acele etmelerini söylerken veya kendi kendimizi sürekli her yere koştururken buluyorsak yavaşlamanın ve bu telaşın nedenini keşfetmenin zamanı gelmiş demektir. Her an acele etmek genellikle ya programımızın çok yoğun olduğunun ya da ailemizin zaman yönetimi becerilerini değerlendirmemiz gerektiğinin bir işaretidir. Yeni rutinler belirleyebiliriz, programımızı değiştirebiliriz ve acele etmediğimiz daha az stresli bir hayata geçiş yapabiliriz.

7/24 Birlikte Olmaya Çalışmak
Kimimiz, uyanık olduğumuz her anı çocuklarımızla geçirmemiz gerektiğine inanırız ve onlardan uzak kaldığımız anlarda suçluluk duyarız. Bu suçluluk hissi bizi gereksiz yere yıpratır çünkü 7/24 çocuklarımızla olmak sağlıklı değildir. Herkesin yalnız olacağı anlara ve her çocuğun ebeveynlerinden ayrı geçireceği -yalnız veya arkadaşlarıyla olacağı- anlara ihtiyacı vardır. 7/24 birlikte olmak yerine, çocuklarımızla kaliteli zaman geçirmeye çalışabiliriz, çocuklarımızın yalnız veya kardeşleriyle oynamasına izin verebiliriz -ve bunun önemini anlayabiliriz-. Ayrı zaman, çocuklarımızın bağımsızlık geliştirmelerine destek olmakla kalmaz, aynı zamanda bizden bir yük de alır.

Şımartmak, Abartılı Övmek
Çocuklarımızın her istediğini yaparak onları şımartıyor olabiliriz. Her istediklerini yapmak için tüm imkânlara sahip olabiliriz ancak çocuklarımıza hayatta her şeyin, her zaman istedikleri gibi olmayacağını öğretmemiz gerekir. “En güzel sensin!”, “Çok zekisin!” gibi abartılı övgülerimizle çocuklarımıza farkında olmadan baskı kuruyor olabiliriz. (Güzellik çok mu değerlidir? Değildir ve eğer çocuğumuz, ileride bu güzelliğini kaybederse sevilmeyeceğini düşünebilir. Çaba olmadan zekâ başarı getirir mi? Getirmez, başarı için yılmadan çabalamak gerekir.) Onları zekâları ve fiziki görünümleri hakkında övmek yerine çabalarını övmeye özen gösterebiliriz.

Ebeveynliğimizde Tutarsız Olmak
Disiplin kurmak istiyorsak, çocuklarımızın rutinlere ve kurallara uymalarını hedefliyorsak… O halde, her zaman tutarlı olmaya dikkat etmeliyiz.

Çocuk Olduklarını Unutmak
Biz ebeveynler, bazen çocuklarımızın “çocuk olduğunu” unuturuz. Çocuklar, küçük yetişkinler değildir. Onlar, doğal olarak bizden daha fazla hata yaparlar. Çocuklarımızın; duygularını, yeteneklerini ve dünyayı keşfetmek isteyen küçük bir birer birey olduğunu aklımızdan hiç çıkarmamalıyız.

Başkaları ile Kıyaslamak
Çocuklarımız eşsiz birer bireydir. Onların özgün doğasına ve yeteneklerine odaklanmalıyız; çocuklarımızı asla diğer çocuklarla kıyaslamamalıyız. “Ahmet, ne uslu bir çocuk… Sen de daha uslu olmayı denesen… Ahmet piyano çalmaya devam ediyor, bravo ona. Sen pes ettin…” gibi sözler, çocuklarımızın öz güvenini sarsar.

Hayallerimizi Onların Hayatına Entegre Etmek
“Neredeyse olacaktı ve gençken o madalyayı alacaktım ama koşullar beni başka yöne sürükledi. Şimdi bir çocuğum var ve o bunu başarabilir. Ben, sahip olamadığım o şansı çocuğuma sunacağım.” gibi bir anlayıştan uzak durmalıyız. Çocuğumuz, eğer bizim hayallerimizi süsleyen bir alanda -diyelim koşuda veya balede- faal olmak istiyorsa çok şanslıyız demektir. Ancak kabul edelim, onlar kendi hayallerinin izinden gitmeliler…

Öfkemizi Kontrol Etmemek
Çocuklarımızdan birisi kirli ellerini tişörtüne sürerken diğer ikisi avaz avaz bağırarak kavga ediyor olabilir. Çocuklarla yaşamın bazen öfkemizi zıplatması doğaldır ama -farkında olmasak da- buna katlanacak büyük bir gücümüz de vardır. Evdeki kargaşa anlarında ebeveyn olarak bize düşen görev, derin nefes alıp sakin kalmayı başarmaktır. Öfkelenmek yerine soğukkanlı ve kararlı bir duruşu tercih edebiliriz.

Diğer Ebeveynler Gibi Olmaya Çalışmak
Sosyal medyanın da etkisiyle ebeveynler sıklıkla kendilerini başkalarıyla karşılaştırır oldular. Bizi strese sokacak ebeveynlik rekabetlerine kapılmak yerine ebeveyn olarak kim olduğumuzu, özgün yönlerimizi ve güçlerimizi keşfetmeye odaklanmalıyız. Diğer ebeveynlerden bir şeyler öğrenmek harika olsa da değerlerimize ve hedeflerinize sadık olmamız, kendimize güvenmemiz de önemlidir.

Ve…
Bugün yapmaktan vazgeçebileceğimiz daha pek çok alan bulabiliriz… Şimdilik bu kadarı hepimize yeter diye düşünüyoruz… Ebeveyn olarak kendimizi yenilememizi sağlayacak süper güçlerimizi keşfetmeye, gelişim zihniyeti ile hatalarımızdan öğrenmeye ve koşulsuz sevgimizle çocuklarımızı kucaklamaya devam ettiğimiz sürece her şey düzelir, her sorun çözülür.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Çocuklar, hayata ilk gözlerini açtıklarında öncelikle ebeveynleri ve aile üyeleri ile tanışırlar. Pek çok ilki; ailelerinin sevgisi ve ilgisi ile yaşayıp öğrenirler. Büyüdükçe önce kreşte ve ardından okulda; aileleri dışında olan farklı insanlarla tanışmaya, sosyalleşmeye ve arkadaşlıklar kurmaya başlarlar. Bazı çocuklar için ilkokula adım atmak, okul öncesinde kazandıkları veya doğuştan gelen becerilerin katkısıyla heyecanlı bir deneyime dönüşebilir. Onlar, akranları ile hızlıca sosyalleşip kendilerine yakın gördükleri ile arkadaşlıklar kurarken diğer çocuklar, sosyal bir ortamda olmalarına rağmen yalnız kalmayı seçebilirler. Her çocuğun doğuştan gelen mizacı ve okul öncesindeki yıllarda yaşadığı sosyal deneyimler farklıdır. Dolayısıyla arkadaş edinme konusunda her çocuk, birbirinden farklı meziyetler gösterir ve farklı sorunlar yaşar.

Çocuğumuz, ilkokulda arkadaş edinmede ve sağlıklı ilişkiler kurmada zorlanıyor mu? Teneffüslerde yalnız kalmayı mı tercih ediyor? Cevabımız evet ise biraz üzülmemiz ve çocuğumuza bu konuda yardım etmenin yollarını aramamız doğaldır. İyi haber şu ki çocuğumuzun pek çok diğer çocuk gibi arkadaşlıklar kurmada çeşitli zorluklar yaşaması da son derece doğaldır ve bu, çözümsüz bir sorun değildir. “Çocuğumun hiç arkadaşı yok.” deyip bu durumu kabullenmek ve hareketsiz kalmak zorunda değiliz. Bunun yerine neden arkadaş edinemediğini keşfetmek için çaba gösterebiliriz. Arkadaşlıklar kurması için ona cesaret verip yardımcı olabiliriz.

Arkadaşlar, Özellikle Çocuklar İçin Çok Önemlidir
Arkadaşlıklar, zihinsel sağlığımızı koruyarak fiziksel sağlığımızı da olumlu etkiler. Hayatımızın her aşamasında, her yaşta arkadaşlara ihtiyaç duyarız ancak özellikle çocuklar için arkadaşlıklar ayrı bir öneme sahiptir. Araştırmalar, çocukluk döneminde “tek bir yakın arkadaşa sahip olmanın” bile çocukları üzüntü, kaygı ve stres gibi olumsuz duygularla baş etme konusunda güçlendirdiğini göstermektedir. Çocuklar, arkadaşları sayesinde dünyadaki çeşitliliği fark ederler. Gerçek dünyanın, ailelerinin onlara sunduğu sıcak yuvadan çok daha büyük ve karmaşık bir yer olduğunu arkadaşları ile yaşadıkları yeni deneyimler yoluyla anlarlar. Bu deneyimleri yaşamak ve paylaşmak, çocuklara yaşama tutunma ve mücadele etme gücü verir. Arkadaşları ile birlikte öğrenmek, oynamak, sorunlara onlarla birlikte çözüm bulmak her çocuğa iyi gelir. İyi arkadaşlık ilişkileri; çocukların zihinsel sağlıklarını güçlendirmeleri, temel yaşam becerileri geliştirmeleri, kendi yeteneklerini ve duygularını keşfetmeleri, mutlu olmaları, güvende hissetmeleri, daha geniş bir bakış açısıyla dünyayı kavramaları ve toplum içinde birer birey olarak kimlik oluşturmaları için vazgeçilmezdir.

Arkadaş Edinmeleri İçin Nasıl Yardımcı Olabiliriz?

Nasıl Sosyalleştiğini Gözlemleyin
Çocuğumuzun nasıl sosyalleştiğini gözlemlemek ve anlamak için zaman ayırmamız önemlidir. Ancak onu gözlemlediğimiz zaman olası sorunları tespit etmek üzere adım atabiliriz. Okul saatleri dışındaki spor antrenmanı, doğum günü partisi, aile buluşması gibi sosyal etkinliklerde çocuğumuzun sergilediği tutumları dikkatlice gözlemleyebiliriz. Gözlemlerimiz pek çok soru sormamıza vesile olur. “Evdekinden farklı mı davranıyor?”, “Akranları ile tanışmak için ilk adımı atıyor mu?”, “Birisi ile tanıştırılırken çekingen mi davranıyor?”, “Oyun gruplarına katılmak yerine yalnız kalmayı mı tercih ediyor? Öyleyse, neden?” gibi sorular, bizi çözüm arayışına ve çözümleri bulmaya iter. Böylece hangi davranışı gördüğümüze bağlı olarak dikkatimizi nereye odaklayacağımıza, hangi becerilerin geliştirilmesi gerektiğine ve nasıl katkıda bulunabileceğimize karar verebiliriz.

Tüm Duygulara Kucak Açın,
İyi Bir Arkadaşlığın Ne Olduğunu Anlatın
Çocuklar, tüm duyguları tanımalılar. Olumlu duyguların gücünü keşfetmeliler ve olumsuz duyguları yönetmeyi öğrenmeliler. Arkadaşlıklar, çocukların duyguları keşfetmeleri ve bu duyguları nasıl yöneteceklerini anlamaları için pek çok fırsat sunar. Duygu yönetimi ile ilgili beceriler, çocukların sağlam arkadaşlıklar kurmalarını sağlar. Çocuklarımıza arkadaşlıkları süresince yaşadıkları tüm duyguları keşfetmeleri için yardımcı olabiliriz. Bu duyguların hepsine kucak açarak –olumlu veya olumsuz tüm duyguları kabul ederek- onlara yol gösterebiliriz. “Üzülmene gerek yok”, “Ağlayacak hiçbir şey yok” gibi duyguları kabullenmeyen yaklaşımlar yerine çocuklarımızla empati kuran yaklaşımları tercih edebiliriz.

Sağlam bir arkadaşlığın temelinde empati, hoşgörü, sevgi, saygı, yardımlaşma, paylaşım, sabır ve dürüstlük gibi olumlu duygular yer alır. Çocuklarımıza, okul öncesi yaşlarından itibaren bu olumlu duyguları öğretebiliriz. Çocuklarımızın olumlu ve olumsuz her duyguyu öğrenmeleri için gündelik yaşantımızda karşımıza çıkan tüm fırsatları -yargılamadan, açık iletişim kurarak- değerlendirebiliriz. Onlarla yapacağımız sohbetlerde çocuklarımızın duygularını anlamaya yönelik sorular sorabiliriz, arkadaşlıkları ile ilgili gözlemlerimizi paylaşabiliriz. Bu sohbetlerimizde duyguları kelimelere dökebiliriz, onların duygularını anladığımızı hissettirebiliriz ve onlara iyi bir arkadaşlığın ne olduğunu anlatabiliriz…

İyi Arkadaşlık Davranışını Modelleyin
Çocuklar, ebeveynlerinin çevreleri ile kurdukları iletişim yöntemlerini gözlemler ve bu yöntemleri taklit ederler. Arkadaşlarımızla, komşularımızla ve aslında çevremizdeki herkesle iyi ilişkiler kurmak için nasıl çabaladığımızı; arkadaşlarımızla pek çok şeyi nasıl paylaştığımızı, onları mutlu etmek için neler yaptığımızı, zor günlerinde nasıl destek olduğumuzu görmelerini sağlayabiliriz.

Dinlemeyi Öğretin
İyi bir arkadaş, harika bir dinleyicidir. Dinleme becerilerini geliştirmenin en etkili yolu, çocuklarımızı “söz kesmeden canıgönülden dinlemektir”. Sürekli sözü kesilen bir çocuk, dinlemeyi öğrenmekte zorluk yaşar. Aile olarak bir araya gelip sohbet ettiğimiz tüm anlarda “herkese söz verilmesi ve herkesin sırayla konuşması” gibi bir kural koyabiliriz. Karşılıklı saygıyı teşvik eden ve ailece herkesin uyduğu bu tür kurallar, çocukların dinleme gibi önemli becerileri kazanmalarına yardımcı olur.

Çocuğunuza Tanışma Konuşmaları Yapmayı Öğretin
Bazı çocuklar, çevredeki akranları ile rahatlıkla konuşmaya başlayabilir. Bazıları ise bunu yapamayacak kadar çekingendir. Çocuğumuza herhangi bir yerde -oyun merkezinde, atölyede, spor kulübünde, parkta…- yaşıtı olan bir çocukla karşılaştığında konuşmaya nasıl başlayacağı konusunda ipuçları verebiliriz. Farklı senaryolar için oyunlar yoluyla birlikte çözüm üretebiliriz; oyuncakları konuşturarak ya da rol oyunları ile çocuğumuza bu deneyimi evde yaşatabiliriz.

Organizasyonlar Yapın, Fırsatlar Yaratın
Çocukların, erken çocukluk yıllarından -okul öncesi dönemden- başlayarak sosyal beceriler kazanmaları için çaba göstermemiz çok önemlidir. Bu dönemde sosyal beceriler konusunda ilerlemeyi başaran çocuklar; ilkokul yıllarında ve sonraki yaşamlarında daha mutlu, daha girişimci ve hatta daha başarılı olabilirler. Bu yüzden, çocuklarımıza sosyalleşebilecekleri fırsatlar yaratma veya onlar için arkadaş etkinlikleri organize etme konusunda aktif olmaya özen gösterebiliriz. Okulda kimlerle arkadaşlık ettiğini yakından takip edebiliriz. Eğer bize arkadaşlarından bahsetmiyorsa okul öğretmeninden biraz destek alabiliriz. Çocuğumuzla beraber okul arkadaşlarını davet edeceği –doğum günü partisi, oyun günleri gibi- etkinlikler planlayabiliriz. Spor kulüpleri, tiyatro kulüpleri, yaratıcı sanat ve teknoloji atölyeleri, oyun merkezleri gibi ortamlar çocukları sosyalleşmeye teşvik eder. Ortak ilgi alanı, çocukların arkadaşlıklar kurması için önemli bir araçtır. Çocuğumuzun ilgi alanına uygun okul dışı etkinliklere düzenli olarak katılmasını sağlayabiliriz. Bu tür ortamlar, okuldan farklı olarak çocuklarımızın sosyal becerilerini yakından gözlemlememize ve böylece onlara kolaylıkla yol göstermemize de vesile olur.

Bunları Yapmayın!
Çocuklarımıza arkadaş edinmeleri ve arkadaşlıklarını korumaları için iyi bir rehber olmak demek bazı hatalardan kaçınmak demektir. Çocuklarımızı başka çocuklarla kıyaslamak, utangaçlıkları konusunda onlarla alay etmek, onları sosyalleşme konusunda zorlamak ve yargılamak, çocuklarımızın kimlerle arkadaş olacağına karar vermek; bu konuda yapabileceğimiz en büyük hatalardır. Çocuklar; utanmanın da çekinmenin de normal olduğunu; deneyim kazandıkça daha özgür ve cesur hissedeceklerini bilmeliler. Onları, yeni şeyler deneme ve kendilerinden farklı olan akranları ile de arkadaşlıklar kurma konusunda cesaretlendirebiliriz. Arkadaş edinmeleri için çocuklarının duygularını ve tercihlerini anlayarak sabırla hareket eden, onlarla birlikte bu uğurda planlar yapan, samimi ve güvenilir bir dost ve iyi bir rehber olmayı başarabiliriz.

Çocuklarımız, bizimle evde oturarak arkadaş edinmeyi öğrenemezler. Erken çocukluktan başlayarak onları arkadaş edinmeleri için teşvik edebiliriz. Onlara, bu yolda doğru adım atmaları için ipuçları sunabiliriz ve onları yaşadıkları sorunları aşmaları için şefkatle destekleyebiliriz. Unutmayalım, utangaç bir çocuk, sabırlı bir rehberin izinden gittiği sürece adım adım arkadaş edinmenin cesur yollarını keşfedebilir ve hatta sosyal bir kelebeğe dönüşebilir. Eğer çocuğumuz; başkalarıyla konuşma veya etkileşim kurma söz konusu olduğunda büyük bir korku veya endişe yaşıyorsa çocuk doktorundan destek alarak çözüm üretmemiz en doğrusudur.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Çoğu çocuk, hayvanları sevdiğini söyler. Ancak hayvan sevgisi, onların hayal edebileceklerinden çok daha derinlere inebilecek bir sevgidir. Hayvan sevgisi; sadece kedi, köpek gibi evcilleştirdiğimiz hayvanlarla ilgili değildir. Doğayı, bilemeyeceğimiz kadar çok sayıda canlıyla paylaştığımızı; keşfedilmeyi bekleyen okyanus diplerinden, volkanik dağların içindeki yaşama kadar sayısız canlının gezegenimizde yaşadığını ve aynı havayı soluduğunu çocuklarımıza öğretebiliriz. Çocuklarımızın hayvan sevgilerini, bilgi ve emekle derinleştirmelerine, tüm hayvanlara saygı duymalarına yardımcı olabiliriz. Bunu başarmalıyız, çünkü hayvan sevgisinin sihirli etkileri ile büyüme fırsatı sunulan çocuklar; empati, sorumluluk üstlenme, hoşgörü ve yardımlaşma gibi pek yaşam becerisi geliştirirler. Çünkü ne kadar çok çocuk ve ne kadar insan hayvanları severse dünya o kadar güzelleşir…

Çocuklara Hayvanlara Saygı Duymayı Öğretmek Neden Önemlidir?
Araştırmalar, hayvanlara karşı nazik ve saygılı olan çocukların, insanlara karşı saygılı ve empatik olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Hayvan sevgisi, çocukların “sadece duygusal zekâlarını geliştiren empati ve hoşgörü gibi beceriler” kazanmalarına vesile olmaz. Hayvan sevgisi ile zenginleşen çocuk dünyası, doğal yaşamın daha fazla korunduğu daha ideal bir geleceğin de kapılarını aralar. Çocuğumuzun gezegenimizin iyiliğini düşünen tutkulu bir doğasever ve empatik bir birey olmasını istiyorsak ona “hayvanlara saygı duymayı öğretmek” iyi bir başlangıçtır.

Çocuklara Hayvan Sevgisi Kazandırmak İçin Neler Yapabiliriz?

En Üstün Canlı Olmadığımızı Öğretin
Hiç şüphe yok ki, diğer tüm canlılardan daha zekiyiz. Ancak zekânın katkılarıyla medeniyetler inşa etmek ve uzay teknolojileri geliştirmek gibi yeteneklerin biz insanlarda olması, türümüzü kibirli hale getirdi. Gezegenimiz, tüm canlılar için ortak yaşam olanı olması gerekirken bizler, kendimizi tüm canlılardan daha üstün bir yere koyduk. Diğer canlıların yaşam alanlarını kısıtlama özgürlüğümüz ve her şeye hükmetme hakkımız olduğuna inandırdık kendimizi. Dünya Vahşi Yaşam Vakfı (WWF) verilerine göre son 50 yılda, tüm canlı nüfusunun %60’ını katlettik. Canlıların yalnızca yüzde 0,01’ini temsil ediyoruz, ancak son 100 yılda vahşi memelilerin yüzde 83’ünün ve bitkilerin yarısının kaybına neden olduk. Bugün, ne yazık ki doğaya ve hayvanlara zarar vermeye devam ediyoruz. Bunu yaparken aslında kendimize, bugünümüze ve geleceğimize de zarar veriyoruz.

En üstün varlık değiliz, çünkü... : Zekânın kaynağı olan beyin, hayvan türünün sadece bir organıdır. Bu organ geliştikçe sıra dışı yeteneklerin önü açılabilir. İnsanlığın geldiği nokta, bunu açıkça kanıtlamaktadır. Ancak beyin dışında organlar da vardır. Aynı şekilde bu organların gelişimi de sıra dışı pek çok yeteneğin önünü açabilir. Sadece zekâ açısından üstün olmak, bizi canlılar arasında en üstün varlık yapmaz. Fiziksel ve biyolojik özelliklerimiz üzerinden bir kıyaslama yapacak olursak diğer türlerin bizden çok daha üstün yönleri olduğunun farkına varabiliriz. Bunu çocuklarımıza örneklerle anlatabiliriz ve hayvanların hayranlık uyandıran üstünlükleri ile onları tanıştırabiliriz.

İlgi Çekici Bilgiler Paylaşın
Afrika filleri, yaşayan en büyük kara hayvanıdır. Boyları 30 metreyi aşan ve ağırlıkları 180 tonu geçebilen mavi balinalar, bugüne kadar var olmuş en büyük canlı unvanına sahiptir. Yunuslar, insanlardan sonra en gelişmiş beyne sahip olan canlıdır. Şempanze genomunun %98,7’si insanlarla aynıdır. Gökdoğanlar, havada avına doğru yaptığı dalış ile saatte 389 km hıza ulaşabilir… Paylaşacağımız bu tür ilginç bilgiler, çocuklarımızı hayvanlara hayran olmaya teşvik eder.

Her Canlının Değerli Olduğunu Öğretin
“Arılar bir anda yok olsaydı ne olurdu?” gibi soruların izinden gidersek her canlının ve her hayvanın değerli olduğunu anlarız. Örneğin, arılar yok olsaydı yalnızca balsız kalmazdık; birçok çiçekli bitki türü de yeryüzünden silinip yok olurdu. Bunun neticesinde çiçekli bitkilerle beslenen otçul hayvan türleri de yok olurdu. Sonra da otçul hayvanlarla beslenen etçil türlerin soyu tükenmeye başlardı. Özetle; arılar olmasaydı besin zincirinin en önemli halkası yok olurdu ve ardından bütün besin zinciri kısa sürede dağılırdı. Çocuklarımıza, her canlıların ekolojik dengenin korunması için farklı görevler üstlendiğini ve her birinin değerli olduğunu -bilimsel verilerle desteklenen örnekler sunarak- öğretmeliyiz. Böylece, çocuklarımızın hiçbir ayrım yapmadan hayvanlar alemine saygıyla ve sevgiyle yaklaşmalarını, doğanın ayrılmaz bir bütün olduğunu kavramalarını ve çevreci bir anlayışla hareket etmelerini teşvik edebiliriz.

Örnek Olarak Rehberlik Edin
Her ne kadar çocuklar; sevmek ve öğrenmek üzere programlamış olarak dünyaya gelseler de hayvanları sevmeleri için ailelerinin ve yakın çevrelerinin rehberliğine ihtiyaç duyarlar. Hayvanların sevilmediği çevrelerde yetişen çocukların, hayvanlara saygı duymalarını beklememiz fazla iyimser bir yaklaşım olur. İşte bu yüzden; çocuklarımızın yanında hayvanları küçük düşüren ifadeler kullanmamaya, bir hayvanla iletişim kurarken saygılı ve nazik bir ton tercih etmeye, hayvanlara karşı şiddet içeren davranışlarda asla bulunmamaya özen gösterebiliriz. Hayvan fobimiz varsa -gerekirse bir doktor yardımıyla fobimizi aşmaya ve- çocuklarımıza yansıtmamaya gayret edebiliriz. Hayvanların dünyasını merakla ve sevgiyle takip ederek, çocuklarımızı hayvan zulmüne araç olan hayvanat bahçelerinden veya sirklerden uzak tutarak ve hayvan haklarını koruyan çeşitli eylemlerde bulunarak onlara rehberlik edebiliriz.

Hayvan Barınaklarına Gidin, Hayvan Örgütlerine Bağış Yapın
Barınaklarda gönüllü olmak; çocukların terk edilmiş, çaresiz hayvanlara bakmayı ve onlarla empati kurmayı öğrenmeleri, bunun yanı sıra hayvan sevgisi kazanmaları için en etkili yollardan biridir. İster barınakları ziyaret edebiliriz ister yerel ya da uluslararası hayvan örgütlerine bağış yaparak hayvanların korunmasına çocuklarımızla beraber destek olabiliriz.

Çevrenizde Yaşayan Hayvanlara Yardım Edin
Örneğin, çocuklarımızla beraber; bir kuş yemliği veya bir kedi evi inşa ederek; mama veya su gibi temel besinler sağlayarak çevremizdeki hayvanlara yardım eli uzatabiliriz.

Hayvan Dostu Kitaplarla ve Filmlerle Buluşun
Çocuklarımızla hayvanlar hakkında okuyabileceğimiz çok sayıda kitap ve birlikte izleyebileceğimiz çok sayıda film var. Hayvanlara saygı duymaya ve sevmeye teşvik edecek bu kaynaklarla çocuklarımızı sık sık buluşturabiliriz.

Evcil Hayvan Sahiplenmeyi Düşünün
Evcil hayvan sahiplenmek, çocuklara hayvan sevgisi aşılamanın ve empatiyi öğretmenin en hızlı yollarından biridir. Özellikle çekingen çocuklar için bir evcil hayvanla yakın bağlar kurmak, sosyal becerileri geliştirmek ve yalnızlıktan kurtulup stresi azaltmak için harika bir yoldur. Hem duygusal hem de finansal olarak bir evcil hayvanın bakımıyla ilgili sorumlulukları üstlenmeye hazırsak bir evcil hayvanı ailemize dâhil etmeyi düşünebiliriz. Unutmayalım, her çocuk evcil hayvan ister ancak istekli olmaları, evcil hayvanımızla ilgili tüm sorumlulukları almaya hazır olduklarını göstermez. Çocuklarımıza yaşlarına uygun olacak şekilde sorumluluklar verebiliriz ve onlar, verdiğimiz bu sorumlulukları başarıyla yerine getirdikçe onları yeni sorumluluklarla ve övgüyle ödüllendirebiliriz.

Nasıl Etkileşim Kurmaları Gerektiğini Öğretin
Çocuklarımızı, asla bir hayvanın yanında gözetimsiz bırakmamalıyız. Onlar, bir köpekle ya da bir kediyle nasıl etkileşime gireceklerini içgüdüsel olarak bilmezler. Dolayısıyla bu konuda rehberliğe ihtiyaçları vardır. Örneğin, hayvanların kürkleri veya kuyrukları çekilirse çok üzüleceklerini ve kelimelerle ifade edemedikleri için üzüntülerini ısırarak veya tırmalayarak gösterebileceklerini çocuklarımıza anlatabiliriz. Onları hem kendilerinin hem de hayvanların güvenliği için belli başlı kurallara uymaya teşvik edebiliriz. Çocuklarımıza tanımadıkları bir hayvana yaklaşmadan önce her zaman güvendikleri bir yetişkine danışmayı; hayvanların gözlerine, kulaklarına, burunlarına veya ağızlarına dokunmamayı ve kendi evcil hayvanımız dâhil hiçbir hayvana yemek yerken, uyurken veya yavrularına bakarken yaklaşmamayı öğretebiliriz… Çocuklarımıza hayvanlarla ilgili temel kuralları öğretmemiz hem çocuğumuzu hem de hayvanları koruyacaktır.

Özel Günleri Kutlayın
Hayvanlarla ilgili özel günler, hayvanların merak uyandıran dünyasını çocuklara tanıtmak ve onlara hayvan sevgisi aşılamak için iyi birer fırsattır. Örneğin, yaklaşmakta olan -27 Şubat’taki- Uluslararası Kutup Ayıları Günü’nü kutup ayılarını daha yakından tanımaya, onların sorunlarını anlamaya ve varlıklarını onurlandırmaya adayabiliriz… Doğal ortamında yaşayan kutup ayısı sayısının 31.000’den az olduğunu biliyor muydunuz? Kutup ayılarının hayatta kalmaları ve yavrularını büyütmeleri, kutup buzullarının varlığına bağlıdır. Kutup ayılarının avlanmak, beslenmek ve dinlenmek için kullandıkları buz kütleleri, iklim değişikliği nedeniyle endişe verici bir hızla eriyor. Dünya Vahşi Yaşam Vakfı (WWF) küresel ölçekte kutup ayılarını koruma altına almaya çalışıyor. Çocuklarımıza, kendi akran çevrelerinde kutup ayılarının sesi olabileceklerini söyleyebiliriz ya da WWF aracılığıyla kutup ayılarına birlikte destek olmanın farklı yollarını seçebiliriz.

Hayvanlara karşı şiddetin artarak devam ettiği, hayvan türlerinin hızla yok olduğu ve hayvan haklarının yeterince korunmadığı bir dünyada; çocuklarımıza hayvan sevgisi aşılamamız, gerçekten çok önemlidir. Çocuklarımıza her canlının sevgiyi hak ettiğini öğretmek ve onlara hayvan sevgisi kazandırmak için asla geç değildir. Bunu başarabiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Bir zamanlar, zekâ deyince sadece IQ terimi aklımıza gelirdi. Çok zeki olduğunu dünyaya duyurmak isteyenlerin IQ skorlarını büyük gururla açıkladıkları haberlere rastlardık ve bir kısmımız “Burada bir terslik var” diye düşünürdük. IQ (Intelligence Quotient), “Zekâ Katsayısı” demek. Ne güzel ki 90’ların sonundan itibaren, bilişsel zekâyı temsil eden IQ’nun zekâyı tek başına ölçemeyeceğini ve EQ’nun (Emotional Quotient), yani duygusal zekânın da var olduğunu biliyoruz. Standardizasyonu yapılmış zekâ testlerinden elde edilen bir nevi zekâ puanını yansıtan IQ; matematik, dil, hafıza, mantık, analitik düşünce, bilgi işleme süresi ve hızı gibi yeteneklerin değerlendirilmesi ile ortaya çıkan bir değerdir. Peki ya EQ, yani duygusal zekâ nedir? EQ’yu (Emotional Quotient), bir kişinin başkalarının duygularına saygı gösterirken kendi duygularını uygun şekilde ifade etme ve yönetme yeteneği olarak kısaca tanımlayabiliriz. Son yıllarda yapılan araştırmalar; duygusal zekânın en az bilişsel zekâ kadar önemli olduğunu, hatta çocukların “başarı ve mutluluk yolundaki süper gücü” olabileceğini kanıtlıyor. Çocuklarımızın zekâ gelişimini teşvik etmek, biz ebeveynlerin en önemli yükümlülüklerinden biri olduğuna göre duygusal zekâyı yakından tanımalıyız.

Duygusal Zekâ Nedir?
“Duygusal zekâ” terimi ilk kez 1985 yılında Wayne Payne’in “Duygular üzerine araştırma: Duygusal zekânın gelişimi” isimli doktora tezinde ortaya çıkmış olsa da bu terimin popülerleşmesini sağlayan kişi Amerikalı psikolog Prof. Daniel Goleman. Goleman, en çok satan kitaplar listesinde üst sıralarda yer alan “Duygusal Zekâ -EQ” (1995) adlı kitabında, duyguların ne kadar büyük etkiye sahip olduğunu anlamamıza yardımcı olmayı başardı. Psikoloji alanında çığır açan bu kitabında, EQ'nun IQ'dan daha önemli olduğunu kanıtlayan sorulara ve araştırma bulgularına yer veren Goleman, duygusal zekânın beş temel bölümü olduğunu açıkladı: Öz Farkındalık, Öz Düzenleme, Motivasyon, Empati, Sosyal Beceriler.

Goleman, kitabında şu soruyu soruyor ve yanıtını veriyor: “IQ ile ölçülen zekâ, insanların okul ve iş yaşamındaki başarısını belirleyen değişmez bir etken midir? Öyleyse, neden yüksek IQ'lu çocuklar, ortalama IQ'ya sahip arkadaşlarına göre hayatta daha başarısız olabiliyor? Yanıt: Akademik zekânın, duygusal yaşamla pek ilgisi yoktur. Aramızdaki en zeki insanlar gem vuramadıkları tutkuların, söz geçiremedikleri dürtülerin esiri olabiliyor; yüksek IQ’lu kişiler özel yaşamlarını hayret edilecek ölçüde kötü yönetebiliyor.”

Duygusal zekâyı; kişinin kendi duygularını anlaması, başkaları ile empati kurabilmesi ve duygularını yaşamını zenginleştirecek biçimde yönetebilme yetisi olarak tanımlayan Daniel Goleman, başarıya ve okula tamamen farklı bir pencereden bakmamız gerektiğini ifade ediyor: “Okulun, çocuğun gelişimine yapabileceği en büyük katkı; onu yetenekleri doğrultusunda en mutlu ve yeterli olabileceği bir alana yönlendirmektir. Biz bunu tamamen unuttuk. Bunun yerine herkesi, başarılı olursa en çok üniversite hocalığına uygun düşecek bir eğitime tabi tutup bu kısıtlı başarı standardına uyup uymadığına göre değerlendiriyoruz. Artık çocukları notlarına göre sıralamaya daha az, onların kendilerine özgü yetenek ve özelliklerini keşfetmelerine yardımcı olmaya ve bunları geliştirmeye ise daha çok zaman ayırmalıyız. Başarılı olmanın yüzlerce, binlerce yolu var ve hedefe ulaşmaya yardımcı olacak bir sürü değişik yetenek bulunuyor.”

Okul başarısı elbette önemsiz değildir ancak Goleman’ın da ifade ettiği gibi hayat boyu başarının binlerce farklı yolu olabilir. Öz güveni, öz farkındalığı gelişmiş ve kendi kendini motive edebilen bir çocuk; okulun sınırları çerçevesinde kalmadan hedefler belirleyebilir ve sevdiği bir alanda dehasını keşfederek başarıya ulaşabilir. Yeteneklerine uygun bir alanda çabaladığında mutlu olma şansı da daha yüksektir. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar da bu yaklaşımı destekliyor, başarı ve mutluluğu bilişsel zekâdan daha çok duygusal zekâ ile ilişkilendiriyor ve duygusal zekânın doğuştan gelmediğini, her yaşta geliştirilebileceğini kanıtlıyor. American Journal of Public Health’de yayınlanan 19 yıllık bir araştırma, bir çocuğun anaokulundaki sosyal ve duygusal becerilerinin yaşam boyu başarıyı öngörebileceğini keşfetti. Beş yaşında paylaşımda bulunabilen, iş birliği yapabilen ve yönergeleri takip edebilen çocukların üniversite diploması alma ve 25 yaşına kadar tam zamanlı işlerde çalışmaya başlama olasılıkları daha yüksekti. Duygusal zekâ becerileri yüksek olan çocuklar çatışmaları yönetmede ve daha derin dostluklar geliştirmede daha başarılıdır. Bu çocukların, depresyon ve diğer zihinsel sorunları yaşama olasılığı daha düşüktür.

Şu senaryoyu düşünün: Arda matematik ödeviyle uğraşıyor ve bu konuda zorlanıyor. Bağırıp isyan etmek ve pes etmek yerine annesinden yardım istiyor. Ya da şu: Arda’nın arkadaşı üzücü bir haber alır ve günlerdir heyecanla bekledikleri bir aktiviteye katılamayacağını belirtir. Arda onunla empati kurar, arkadaşının neden sosyalleşmek istemediğini gerçekten anlar ve neticede başka planlar yapar. Bu tepkiler çok önemli görünmeyebilir. Ancak bunlar, duygusal zekâyı oluşturan önemli bir dizi becerinin işaretleridir. Duygusal zekâ, IQ testleri ile ölçülemez ancak bu beceriler, iyi bir gözlemle fark edilebilir. Duygusal zekâyı gösteren tüm beceriler; zorluklarla baş etmemize, duygularımızı anlamamıza ve çevremizdeki insanlarla olumlu bağlantılar kurmamıza yardımcı olur.

Goleman’a göre çocuklukta alınan duygusal dersler, yaşam boyunca davranış tarzını belirliyor. Çocuklarımızın duygusal zekâlarını geliştirmek için gerekli olan sosyal ve duygusal öğrenmeyi teşvik ettiğimizde, onların duygu yönetimi ile ilgili becerilerini geliştirmeye okul notlarından daha fazla odaklandığımızda sadece öğrenme yeteneklerini iyileştirmekle kalmıyoruz, aynı zamanda çocukların olumsuz davranışlarının da ortadan kalkmasına ve okulda, aynı zamanda hayatta başarılı olmalarına yardımcı oluyoruz.

Çocuklarda Duygusal Zekâyı Teşvik Etmek İçin Neler Yapabiliriz?
Çocuklarda duygusal zekâyı desteklemeye erken çocukluk yıllarından itibaren başlamalıyız. Bu yıllar, yaşam boyu etkisi olabilecek duygusal becerilerin temelini atmamız gereken yıllardır. İlk adımımız, çocuklarımıza her fırsatta duyguları tanıtmak ve onlara her duygunun normal olduğunu hissettirmek olabilir. Örneğin çocuğumuz bir oyun kaybedip öfkelendiğinde, “Şu anda gerçekten çok kızgın hissediyorsun gibi görünüyor. Bu doğru mu?”; ya da üzgün göründüğünde, “Bugün büyükanneyi ziyaret etmeyeceğimiz için hayal kırıklığına uğradın mı?” gibi cümleler kurarak onun duyguları kelimelere dökmesine ve anlamasına yardımcı olabiliriz. Empati kurarak duygularını anladığımızı, onu yargılamadığımızı çocuğumuza ifade edebiliriz. Örneğin, “Ağlama lütfen. Ağlayacak ne var?” demek yerine “Evet, seni anlıyorum. Çok çalışıp kötü not aldığımda ben de çok üzülürdüm. Büyüdükçe anladım ki gereğinden fazla üzülmek beni iyileştirmiyor. Ya da notlarımı düzeltmiyor. Ben destek olmak ve seni dinlemek için buradayım. Birlikte bir yol bulabiliriz.” gibi empatik yaklaşımları tercih edebiliriz.

Duygusal zekâyı teşvik ettiğimizde çocuklarımızda öz güveni, empati kurmayı, yaratıcı düşünmeyi ve problem çözmeyi de teşvik ederiz. Çocuğumuza kendi başına başarması -ve bu sayede öz güven kazanması- için fırsatlar verebiliriz. Ona güvendiğimizi hissettirebiliriz ve sorumluluklar verebiliriz. Çocuğumuz herhangi bir konuda sorun yaşadığında, problemi tek başına çözmesi için ona yol gösterebiliriz. Örneğin, “Arkadaşının bu tavrından hoşlanmadığını fark ediyorum. Sence neden böyle davranmış olabilir? Nasıl karşılık vermeyi düşündün?” gibi bir yaklaşım sergileyerek onu bu konuda düşünmeye ve çözüm bulmaya yönlendirebiliriz. Ona hayattaki tek başarının okul başarısı olmadığını ve iyi değerlerin önemini anlatabiliriz; kendi tercihlerini yaparak okul dışında da farklı uğraşlar bulmasına yardımcı olabiliriz.

Araştırmalar, duygusal olarak zeki ebeveynlerin duygusal olarak zeki çocuklara sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, çocuğumuz için etkili bir rol model olabilmek adına empati, öz farkındalık, azim ve kararlılık gibi becerilerimizi geliştirmeye odaklanmayı alışkanlık haline getirebiliriz. Unutmayalım, çocuğumuz duygusal olarak ne kadar zeki görünürse görünsün, her zaman gelişmeye yer vardır. Çocukluk ve ergenlik boyunca bazı iniş çıkışlar olması, büyüdükçe duygusal becerileri zorlayacak engeller çıkması muhtemeldir. Çocuğumuzu, hayatın her aşamasında duygu yönetimi konusunda güçlendirmek için çaba gösterebiliriz. Okulla sınırlı kalmayan bir başarı anlayışı ve hayat boyu onu güçlü kılacak duygusal beceriler geliştirmesi için çocuğumuza destek olabiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

Depremler, gezegenimizin kaçınılmaz bir gerçeğidir. Her yıl, dünya çapında birçoğunu hissetmediğimiz yaklaşık beş yüz bin deprem olur. AFAD Deprem Dairesi tarafından 2021 yılı içerisinde sadece ülkemiz ve yakın çevresinde tespit edilen deprem sayısı 23.756’dır. Ülkemizde 1-7 Mart tarihleri arasında yer alan Deprem Haftası, bu kaçınılmaz gerçeği değiştiremeyeceğimizi ancak alacağımız önlemlerle depremlerden korunabileceğimizi hatırlatmayı amaçlar. İçinde bulunduğumuz Deprem Haftası’nda depremlerle ilgili toplumsal farkındalığı artırmak, deprem eğitimlerinin önemini vurgulamak ve bu eğitimleri gerçekleştirmek için pek çok etkinlik gerçekleştirilir. Depremler, başta can kayıpları olmak üzere fiziki hasarlar, maddi kayıplar ve psikolojik rahatsızlıklar gibi pek çok olumsuz sonucu da beraberinde getirir. Deprem, oluşumunu engelleyebileceğimiz bir afet olmasa da bilinçlenerek yıkıcı sonuçlarını engelleyebileceğimiz bir doğa olayıdır. Ebeveynler olarak, hem kendimizi hem çocuklarımızı depremlerle ilgili eğitmemiz hayati önem taşır.

Özellikle çocuklar için deprem deneyimi, -bu sadece endişe verici haberlere maruz kalmaktan ibaret olsa dahi- korku ya da travma yaratma ihtimali yüksek olan olumsuz bir deneyimdir. Çocuklarımıza yaşlarına uygun bir dilde depremi anlatmak ve onları depremler konusunda bilinçlendirmek için aşağıdaki ipuçlarından faydalanabiliriz.

Başta Kendimizi Eğitebiliriz
Ebeveyn olarak afetlerle ilgili gerekli önlemleri almak ve çocuklarımızı afetler konusunda bilinçlendirmek bizim görevimizdir. Bu görevi yerine getirebilmek için en başta kendimizi eğitmeliyiz. “Deprem anında neler yapmalıyız?”, “Evimiz depreme hazır mı?”, “Deprem eylem planımız var mı?”, “Çocuklarımızın gittiği kreşin veya okulun binası depreme dayanıklı mı?” vb. soruları gerçekçi bir şekilde yanıtlamalıyız ve olası eksiklikleri gidermek için çaba göstermeliyiz.

Depremi “Yaşlarına Uygun Bir Dilde” Anlatabiliriz
Çocuklara deprem gibi afetler hakkında bilgi verirken onların yaşlarına ve olgunluk düzeylerine uygun bir dil ve içerik seçmemiz önemlidir. Çocuklar, kolaylıkla endişelenebilirler. Özellikle bizler kaygılı olduğumuzda bunu fark etmeleri ve hissetmeleri uzun sürmez. Kaygının bulaşıcı olduğunu ve çocuklarımızın her hareketimizi taklit etmeye meyilli olduklarını unutmadan soğukkanlı bir tutumla ve güvende hissetmelerini sağlayarak onlara depremi anlatabiliriz. Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak yeryüzünü sarsma olayına deprem denir. Bu tür basit tanımlarla başlayabiliriz. Henüz okula başlamamış ve herhangi bir deprem eğitimi almamış çocuklarımızın, oyunlar ve yaşlarına uygun resimli kitaplar veya simülasyon atölyeleri aracılığıyla bu doğa olayını anlamalarını sağlayabiliriz. Onlara depremle ilgili evimizde, kreşte veya okulda da yeterli önlemlerin alındığını söyleyebilmemiz de çok önemlidir. Böylece güvende olduklarını anlarlar ve herhangi bir deprem anında soğukkanlı bir şekilde yönergeleri takip etmeyi başarabilirler.

Hazırlık Sürecine Çocuklarımızı da Dâhil Edebiliriz
Yaşadığımız konutun deprem dayanıklılık testlerini ve deprem sigortasını yaptırmak, çevremizdeki deprem toplanma alanları hakkında bilgi sahibi olmak, evimizde yaşam üçgeni sunan güvenli alanları tespit etmek ve düşme tehlikesi olan eşyaları sabitlemek biz ebeveynlerin sorumluluğudur. Deprem konusunda gerekli ön hazırlıkları yaptığımızı ve eğitimleri aldığımızı, apartmanımızın veya yaşadığımız müstakil konutun depreme dayanıklı bir şekilde inşa edildiğinden emin olduğumuzu varsayalım. Bu, artık çocuklarımıza binamızın güvenilir olduğunu söyleyebiliriz ve onları depremle ilgili bazı hazırlıklara dâhil edebiliriz demektir. Öncelikle çocuklarımıza, evimiz güvenli olsa da herhangi bir deprem anında sarsılma nedeniyle ev içinde çeşitli hasarlar ve kazalar olabileceğini anlatabiliriz. Bunu yaparken güven veren ve korkutucu olmayan bir üslup seçmeye dikkat edebiliriz.

AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) gibi güvenilir kaynaklardan edindiğimiz bilgileri (AFAD web sitesi: www.afad.gov.tr) ve ailece yapacağımız hazırlıkları paylaşmak için bir aile toplantısı yapabiliriz. Bu toplantıyı; eğitici videolardan ve kitaplardan faydalandığımız, oyunlar yoluyla öğrenecekleri eğitici bir etkinliğe dönüştürebiliriz. Onlara “Çök-Kapan-Tutun” hareketini öğretebiliriz ve evimizde yaşam üçgeni oluşturan alanları gösterebiliriz. Deprem anında uymamız gereken güvenlik kurallarını anlatan bir afişi çocuklarımızla birlikte tasarlayabiliriz. Tüm aile bireyleri için deprem çantası hazırlama konusunda çocuklarımıza da sorumluluklar verebiliriz. Depremle ilgili yaşlarına uygun bir şekilde bilgilendirilmek ve hazırlık sürecine katılmak, çocuklarımızı depremle ilgili bilinçlendirmenin en etkili yollarından biridir.

Olumsuz Haberlerden Koruyabiliriz
Bir deprem olduğunda medyada pek çok olumsuz haber yer alır. Çocuklarımızı -özellikle küçük çocuklarımızı- acı veren ve endişeye sürükleyen deprem haberlerinden ve görüntülerinden korumamız önemlidir. Onlar, biz istemesek de olumsuz deprem haberlerine maruz kalmış olabilirler. Bu tür durumlarda, çocuklarımıza şefkat gösterip güvende olduklarını hissettirebiliriz ve “Biz, yanındayız ve gerekli önlemleri aldık. Biliyorum, bu haberi görmek seni çok üzdü. Yardıma muhtaç insanlara biz de yardım edebiliriz. Birlikte bir yardım paketi hazırlamaya ne dersin?” gibi bir yaklaşımla onlara sosyal yardımlaşmayı öğretmeyi deneyebiliriz.

Kidzania Deprem Simülasyon Merkezi’ni Ziyaret Edebiliriz
KidZania İstanbul’da yer alan “DowAksa Deprem Simülasyon Merkezi” aktivitemizle çocuklarımızı deprem konusunda bilinçlendirmeyi amaçlıyoruz. Bu aktiviteye katılan altı yaş üstü minik dostlarımız, “Toplum Afet Gönüllüsü” olarak görev alırlar. Deprem ve doğal afet kavramına dair önemli bilgiler edinirler. Harita üzerinde deprem bölgelerini ve fay hatlarını; İtfaiye, Emniyet ve Acil Servis aktivitelerine giderek afet alanında bu birimlerin ne gibi görevler yaptığını; acil durum telefon numaralarını, deprem anında alınması gereken önlemleri ve deprem çantasında neler olması gerektiğini öğrenirler. Ardından deprem simülasyon bölümünde “Çök-Kapan-Tutun” hareketini uygulayıp depremden hasar görmüş bir binanın içine girerler. Bu binanın içinde depremden korunmak için yapılması gerekenleri, neler eksik yapıldığı için evde hasar oluştuğunu birebir görerek ve yaşayarak öğrenirler. Bu görevi tamamladıktan sonra acil durum telefonlarının yer aldığı magnetlere sahip olurlar.

Etkili fay hatları üzerinde yer alan ülkemiz, ne yazık ki yakın geçmişte yıkıcı sonuçları olan depremler yaşadı. Kendimizi ve çocuklarımızı, depremler konusunda bilinçlendirmek, en temel sorumluluklarımızdan biridir. Depremlerin oluşumunu engelleyemesek de yıkıcı etkileri bertaraf etmenin güvenilir yollarını bulabiliriz.

KidZania’dan sevgilerimizle.

“Evren atomlardan değil, öykülerden oluşur” demiş 20. yüzyılın en önemli kadın şairlerinden Muriel Rukeyser. Atomlardan oluştuğu doğrudur, ama aynı zamanda içinde yaşadığımız uçsuz bucaksız bu evrenin sayısız öyküyü kucakladığı da doğrudur. Aklımıza gelebilecek veya henüz varlığından bihaber olduğumuz her şeyin, her canlının bir öyküsü vardır… Bu gerçeği düşününce sonsuzlukta akıp giden sayısız öyküden oluşan bir sarmal gibi hayal edebiliriz bu devasa evreni... İnsanlar, evreni ve kendi iç dünyalarını merakla keşfettikçe yeni öyküler başlar. Onlar; yeni öyküleri hayal edip yazdıkça, tüm bu öyküleri dinleyip anlattıkça daha da büyüyen ve güçlenerek evreni birbirine daha da kenetleyen bir sarmaldır bu… “Ben de buradayım ve iyi bir öyküm var” diyen herkes bu sarmala katılmalı… Öyküler yazılmalı, öyküler anlatılmalı…

En çok da çocuklara anlatılmalı öyküler. Çocuklar; öykülerin gücünü fark etsin, kendi öykülerini hayal etsin, yazsın ve anlatsın diye… İşte bu yüzden, çocuklarımızı kendi öykülerini yazmaya teşvik etmek istedik ve bir öykü yarışması düzenledik. KidZania İstanbul olarak “Sen de Yaz” dedik çocuklarımıza...“Gelecekteki Ben, Gelecekteki Dünya” teması ile yazacakları bu öykülerle onları şimdiden geleceğe uzanmaya ve yaratıcı güçlerini kullanmaya teşvik etmek istedik. Biliyoruz ki küçük yaşlarından itibaren öykülerin sihrini keşfeden, ailesinden ve çevresinden öyküler dinleyerek, kendi öykülerini yazarak ve anlatarak büyüyen bir çocuk, cesur adımlarla geleceğe yürür. İnanıyoruz ki çocukların hayal gücü çok geniş ve dünyanın, onların ilham verici öykülerini duymaya fazlasıyla ihtiyacı var.

“Sen De Yaz” Öykü Yarışmamız…
Erbulak Evi iş birliği ile düzenlediğimiz öykü yarışmamıza “hayal kurmayı, öyküleri ve yazmayı seven” 1o-14 yaş arasındaki her çocuk” katılabilir. Son katılım tarihi 2 Nisan olan yarışmamızın neticesinde; Türkiye’de sanatın çeşitli alanlarındaki önemli isimlerden Aslı Perker, Ayşe Erbulak, Dağhan Külegeç, Göktuğ Canbaba, Ömür Kurt, Özden İnal, Özden Özgürdal, Sevinç Erbulak ve Kidzania yönetiminden Meral Molinas ve Ebru Timur’un yer aldığı jürimiz “en iyi 20 öyküyü” belirleyecek. Seçilen öyküler, Erbulak Kitap tarafından basılacak bir öykü kitabında hayat bulacak ve üstelik bu kitap; internet siteleri, kitabevleri ve KidZania National Store’da satışa sunularak okurları ile buluşacak. https://istanbul.kidzania.com/tr-tr/pages/sendeyaz

Öykülerimiz, “Cesaret Reçetelerimizdir”
Öykü/hikâye danışmanı, öğretim görevlisi ve senarist Bobette Buster, “Do Story” adlı kitap serisinde neden öyküler anlatmamız gerektiğini nedenleriyle anlatıyor: Öyküler anlatarak ve duyarak ilham alırız. Buster’a göre kendi öykülerimiz “cesaret reçetelerimizdir”. Cesaretle doğmayız. Öykülerimiz bizi cesaretlendirir, öz güvenimizi artırır, bizi güçlendirir ve en iyi halimize nasıl ulaşabileceğimize dair ipuçlarını fark etmemizi sağlar. Öykülerimiz, bizi eşsiz kılar; kendimize, deneyimlerimize ve dünyaya ilişkin vizyonumuzu paylaşmamıza izin verir. Duygularımızı anlamamıza ve çevremizdeki dünyayı yorumlamamıza yardımcı olur. Öykülerimizdir, paylaştığımız ortak zemini aydınlatarak bizi birbirimize bağlayan... Kendi öykülerimizi yazmak ve anlatmak, bize kim olduğumuzu keşfetme şansı verir.

Apple’ın kurucusu ünlü girişimci Steve Jobs:“Dünyadaki en güçlü kişi öykü (hikâye) anlatıcısıdır. Öykü anlatıcısı; gelecek neslin vizyonunu, değerlerini ve gündemini belirler.” demiştir. Yarattığımız bir öykü, ister hayal dünyamızda kurduğumuz bir dünyayı paylaşmayı ister birinin bizi sevmesi ya da tasarlayıp ürettiğimiz bir ürünü alması veya bizi o okula, o işe kabul etmesi için ikna etmeyi amaçlasın… İster bir öykü kitabında okurlarıyla buluşsun ister anlatımımızla milyonlara ya da birkaç kişiye ulaşsın. Jobs’a göre, ne yaparsak yapalım, öykülerimiz olmalı; içimizden gelen, bize özgü, ikna edici, ilham verici öyküler… Buster ve Jobs, benzer şekilde şunu söylüyorlar: “Kendi öykünüze sahip çıkın ve onu iyi anlatın.”

Yarışma Jürimize Sorduk:
“Çocuklar Edebiyatla Neden Buluşmalı?”
“Çocuklar Nasıl Daha İyi Yazar Olurlar?”

“Sen de Yaz” yarışmamızın jüri üyeleriyle geçtiğimiz günlerde KidZania’da buluştuk. Birlikte KidZania’yı deneyimledik. Ardından çocuklar, edebiyat, yarışmamız ve yazarlık üzerine sohbet ettik. Biz sorduk, onlar yanıtladı. İşte sohbetimizden bazı kesitler…

Sanatçı Sevinç Erbulak, çocukların kitaplarla, öykülerle ve edebiyatla daha yakın olması için ebeveynlerin neler yapabileceklerine yönelik; “Ben heyecan dinamiğinin hayatın bütün alanlarında çok işe yaradığına inanıyorum. Bir şeyi çocuklara ödev ve zorunlulukla yaptırmaktansa, merak duygusu uyandırarak çocuklara yaklaşmak gerekiyor. Merak zaten çocukların diğer adı. Onların merak duygularının üstünü örtmek yerine bu merakın onları yönlendirmesine izin vermemiz gerektiğini düşünüyorum.” dedi.

Yazar Aslı Perker, “Yazmaya teşvik etmenin yolu çocuklara bu hayatta öykülerin olduğunu göstermekten geçiyor. Onlara ‘bak başkaları bunları düşünmüş ve yazmış’ dediğiniz zaman, çocuk da ‘ben de düşünebilirim ve yazabilirim’ motivasyonuna erişebilir. Yazmak bir yanıyla da terapi gibi. Ebeveynler çocuklarına dair pek çok şeyi ve onların iç dünyalarını, hissettiklerini çocuklarının yazdıklarından görebilir, anlayabilirler.” sözleriyle düşüncelerini aktardı.

Yazar Göktuğ Canbaba, hem yazarlık hem de yarışmaya dair düşüncelerini, “Eğer yazar olmak istiyorlarsa çok klişe gibi görünse de farklı tarzlarda kitaplar okuyup o yazarların dünyalarını tanıyarak bakış açılarını geliştirmeleri gerekiyor. İkinci tavsiyem de çok pratik yapmaları olacaktır. Ne kadar çok pratik yaparlarsa kendi tarzlarını o kadar çabuk bulabilirler. ‘Sen de Yaz’ öykü yarışması jürisinde yer almam istendiğinde çok heyecanlandım. Bu yaş grubundaki arkadaşların hayal güçleri beni çok heyecanlandırıyor. Onların yazdıkları öyküleri ve onların dünyalarını keşfetmek için sabırsızlanıyorum.” sözleriyle ifade etti.

Yaratıcı yazarlık eğitmeni Özden İnal da çocukların yazmaya nereden başlayabilecekleri konusunda, “Bizim için önemli olan çocukların iç dünyalarını görmek. O yüzden içlerinden geldiği gibi başlamalarına alan açmak gerektiğine inanıyorum. Başladıktan sonra yazmak kendiliğinden akıyor zaten. Teknik bir tavsiye isterlerse de kurguyu kafalarında oturtmaları önemli. Giriş-gelişme-sonuç kısımlarını oluşturarak fikirlerini bu denkleme yerleştirmeliler.” dedi.

Bir diğer jüri üyemiz, oyuncu Dağhan Külegeç, erken yaşta sanat ve edebiyat ile tanışmanın çocuklar açısından önemini vurguladı: “Edebiyat dediğimiz şey kişinin kendisini tanıması ve bilmesi, kendisinin olmadığı şeylerden kurtulması ise edebiyat, dünyadaki en faydalı olgulardan biridir. Bir çocuk, bu olgularla ne kadar erken tanışırsa kendisini ve çevresini o kadar iyi bilir. Kendisiyle ve çevresiyle daha uyumlu bir birey, daha huzurlu bir insan olur.”

Oyuncu Özden Özgürdal, “Sen de Yaz” yarışmamızın jüri üyeleri arasında yer almanın kendisi için anlamını şu sözlerle anlattı: “Mesleğim gereği uzun yıllardır çocuklarla birlikteyim, bence çocuklar her şeyin merkezi. İçinde çocuk olan her şey beni hala daha çok heyecanlandırıyor. Çocuklarla ilgili bir şey yapılacağı zaman koşa koşa gidiyorum. Ki burada bir de konumuz yazmak, yazmak da çok önemli bir eylem olduğu için böyle bir konunun çocuklarla buluşmasını da ayrıca önemsiyorum.”

KidZania Genel Müdürü Ebru Timur: “KidZania; eğlenerek öğrenme, diğer bir deyişle ‘edutainment’ kavramını 1999 yılında Meksika’da hayata geçiren ilk kurum. Çocuklar, KidZania’da rol yaparak öğrenme metoduyla yeni beceri ve değerleri kazanırken yeteneklerini geliştiriyor. Kişisel deneyim güçlü bir eğitim aracıdır. Çocuklar KidZania’da yaptıkları her iş ve faaliyetle toplumun nasıl işlediğini, finansal okuryazarlığı, yetişkinlerin mesleklerini, bağımsızlığı, öz güveni ve gerçek yaşam becerilerini öğreniyorlar. Elbette hayat sadece biz yetişkinler için de işe gitmek, iş hayatında bir profesyonel olmaktan ibaret değil. Bizler de nasıl ki ruhumuzu doyuran ve bize iyi gelen aktivitelerle kendi alanımızı ve zamanımızı yaratmaya çalışıyorsak buna çocukların da ihtiyacı var. Ruhu doyuran, kaç yaşında olursa olsun insanın ufkunu genişleten hayal gücünü perçinleyen edebiyat alanında hayata geçirdiğimiz bu projeyi özellikle kıymetli görüyorum. Çocukların o hiç bilmediğimiz ruh ve zihin dünyalarından kaleme dökülecek cümleleri okumak ve onların yarattığı o dünyanın içerisinde gezinmeyi sabırsızlıkla bekliyorum.”

Kidzania Yönetim Kurulu Üyesi Meral Molinas ise, yazmanın çocuk dünyasına faydalarını şöyle ifade etti: “Yazmak çocukların hayal gücünü geliştiren ve etraflarına dair gözlemlerinin artmasına da fayda sağlayan bir eylem. Yazarak duygularını ve düşüncelerini ifade etmek, dil gelişimi için faydalı olduğu kadar eğlenceli de… Bu, kendi dünyaları ile dış dünya arasında bir bağ kurmalarını sağlayan bir aktivite.”

Çocukların söz sahibi olduğu ve “Daha iyi bir dünya” tutkusuyla kurulmuş Çocuklar Ülkesi KidZania’nın “Sen de Yaz” yarışması hakkında detaylı bilgiye web sitemizden ulaşabilirsiniz: https://istanbul.kidzania.com/tr-tr/pages/sendeyaz

KidZania’dan sevgilerimizle.

Bugün 8 Mart, Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Birleşmiş Milletler tarafından, kadınların eşit haklar için verdikleri mücadeleyi desteklemek ve cinsiyet ayrımcılığına son vermek amacıyla, 1977 yılında ilan edilen bu özel güne, Türkiye Cumhuriyeti’nde cinsiyet eşitliğinin sağlanması için devrim niteliğinde adımlar atan Ulu Önder Atatürk’ün bir sözü ile başlayalım: “Bir toplum, cinslerden yalnız birinin yüzyılımızın gerektirdiklerini elde etmesiyle yetinirse, o toplum yarı yarıya zayıflamış olur. Bizim toplumumuzun uğradığı başarısızlıkların sebebi, kadınlarımıza karşı ihmal ve kusurdur.” Atatürk’ün altını çizdiği gibi nüfusun yarısını -kadınları ve kız çocuklarını- hiçe sayan bir düzen; ataerkil bir düzendir, zayıf ve eksik bir düzendir.

Cinsiyet eşitliği; hayatın her alanında her iki cinsiyetin de eşit haklardan, kaynaklardan, fırsatlardan ve korumadan yararlanması olarak tanımlanabilir. Bu tanıma uygun olarak kız ve erkek çocuklar; eşit haklarla ve eşit fırsatlarla buluşursa işte o zaman, tam potansiyellerine ulaşabilirler. Bu da, toplulukların daha istikrarlı ve sürdürülebilir yaşamlar kurmalarına yol açar. Son yıllarda bir miktar ilerleme kaydetmiş olsak da, cinsiyet eşitliği söz konusu olduğunda hâlâ iyileştirmemiz gereken çok şey var.

Bugün de Ataerkil Düzenin Gölgesindeyiz…
İnsanlık, yüzyıllar boyunca kas gücüne dayalı bir egemenliğin gölgesinde kalmış ve bu gölge yüzünden günümüze dek büyük acılar çekmiş olsa da hep ilerlemiştir. Ama bu ilerleme, ataerkil düzenlerin cinsiyet eşitsizliği temelinde kurdukları zayıf sistemleri yürütme konusundaki ısrarları nedeniyle oldukça yavaş bir ilerleme olmuştur. Ne yazık ki gezegenimiz çok çok uzun bir süre boyunca kadınların gerçek potansiyelinden mahrum bırakılmıştır ve kadınların eşitlik mücadelesi ancak 20. yüzyılda -demokratik toplumların yaygınlaşması ile beraber- sonuç vermeye ve dünya için kazanımlara yol açmaya başlamıştır.

Eminiz ki hepimiz, biraz düşününce ataerkil düzenlerin “cinsiyet ayrımcılığını bir hak gibi görerek yarattığı yıkımın ve işlediği insanlık suçlarının” farkına varabiliriz. Artık 21. yüzyıldayız ve farkına varmak daha kolay. Kadınların hayatın her alanında fayda üreterek üstün başarılara imza attıklarını her gün duyuyoruz, okuyoruz. Kadınlar bugün; havada, karada, yeraltında, uzayda ya da denizin altında insanlığın bilimle ve teknoloji ile ulaştığı her yerde varlar… Onlar bugün; pilot, tramvay şoförü, ressam, müzisyen, doktor, hemşire, akademisyen, futbol oyuncusu, çiftçi, girişimci, şef, astronot, öğretmen, avukat, genel müdür ya da genetik mühendisi gibi pek çok farklı kimlikle varlar… Varlar ama ataerkil düzenin gölgesi bugün de insanlığın üzerinde dolaşmaya, toplumsal cinsiyet eşitliğini engellemeye devam ediyor.

Günümüzde Cinsiyet Eşitsizliği…
Birleşmiş Milletler verilerine göre; dünyadaki kadınların yaklaşık yüzde 60’ı kayıt dışı ekonomide çalışıyor. Kadınlar, dünya genelinde erkeklerden %23 daha az kazanıyor. 258 milyon çocuk ve genç okula gitmiyor, bu çocukların çoğunluğunu kız çocukları oluşturuyor. Günümüzde, dünya çapında kadınların üçte biri cinsiyet temelli şiddete maruz kalmış ve 650 milyon kadın “18 yaşından önce evlenmiş” durumdadır. Parlamentolardaki sandalyelerin yalnızca %24’ü kadınlara aittir; sadece üç ülkenin parlamentosunda %50 ve üzerinde kadın yer almaktadır; dünya genelinde milletvekilleri arasında 30 yaşın altındaki kadın milletvekillerinin oranı %1'den azdır...

İklim krizinin yarattığı etkiler bile cinsiyetten bağımsız değildir. Dünya genelinde iklimle ilgili afetler ve değişiklikler nedeniyle yerinden edilenlerin yüzde 80’i kadınlar ve kız çocukları… Kadınlar ve kızlar, mevcut cinsiyet eşitsizliklerini artıran; geçim kaynakları, sağlık ve güvenlikleri için benzersiz tehditler oluşturan iklim değişikliğinden de en büyük zararı görüyorlar. Tarım, düşük gelirli ülkelerde kadınlar için en önemli istihdam sektörüdür. Tarım ile uğraşan kadınlar, iklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan kuraklık ve düzensiz yağış dönemlerinde aileleri için gelir sağlamak adına daha çok çalışıyorlar. Bu da annelerinin artan yükü yönetmesine yardımcı olmak için sıklıkla okulu bırakmak zorunda kalan kızlar üzerinde baskı oluşturuyor. Çevresel bozulma, tüm insanlar için ciddi sonuçlar doğururken özellikle hamilelik ve annelik döneminde sağlığı en kırılgan olan kadınlar başta olmak üzere toplumun en savunmasız kesimlerini olumsuz etkiliyor.

Ya Eşitlik Olsaydı…
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini ana hatlarıyla belirleyen BM, toplumsal cinsiyet eşitliğini 2030 yılına kadar ulaşılması gereken 17 hedefin beşincisi olarak listeliyor. 2050 yılına kadar atmosfere salınan karbondioksitte 59,6 gigatonluk bir düşüş ve bebek ölümlerinde %9,5 seviyesinde bir düşüş yaşadığımızı, bunun yanında küresel GSYİH artışının %3,9 olduğunu hayal edelim... Bunlar; cinsiyet eşitliğinin, nüfusun yarısına haysiyet ve insan hakları getirmenin yanı sıra insanlığa sunabileceği faydalardan sadece bazılarıdır.

Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre, işgücü piyasasında kadın erkek arasındaki eşitsizlik azaltılırsa, istihdam oranı ve dolayısıyla küresel GSYİH artacaktır. 219 ülkeden gelen verileri analiz eden bir araştırmaya göre, kız çocukları ve kadınların eğitime erişimini iyileştirmek çocuk ölümlerini azaltacaktır. İnsanlık herkese eşit fırsatlar sunsaydı çevrenin de minnettar olmak için nedenleri olurdu. İklim değişikliğini ve etkilerini azaltmak için 100 stratejiyi belirleyen Drawdown projesi, 2050 yılına kadar karbon kirliliğini azaltmanın en etkili altıncı yolu olarak kızların eğitimini sıraladı. Drawdown projesine göre, eğitime daha fazla erişimi olan kızlar ve kadınlar, küresel ısınmanın azaltılmasına veya aile planlamasının öneminin farkında olarak nüfus artışının engellenmesine daha fazla katkı sunacaklardır.

Cinsiyet eşitliği olsaydı, gezegenimiz; “kimseyi geride bırakmadan” hareket eden ve “sürdürülebilir bir yaşam” kurmak için her bireyin katılımcı olduğu, daha demokratik, ekonomik ve bilimsel olarak daha güçlü, daha cesur, daha adil, daha mutlu bir yer olurdu.

Çocuklarımıza Cinsiyet Eşitliğini Nasıl Öğretiriz?
Unutmayalım, eğitim okulda değil evde başlar. Erken çocukluk yaşlarından itibaren çocuklarımıza cinsiyet eşitliğini öğretmek için çaba göstermeliyiz. Kadınların erkeklerle evde eşit oldukları ve ayrımcılıktan uzak bir şekilde iş bölümü yaptıkları -örneğin, babanın yerleri süpürdüğüne ve annenin arabayı yıkadığına çocukların şahit olabildikleri- , herkesin söz hakkının olduğu ve birey olarak var olabildiği “demokratik bir aile ortamı” yaratmalıyız. Çocuklarımızı, toplumsal cinsiyetle ilgili yanlış yargılardan uzak bir evde yetiştirsek bile onlar; medyada, okulda ve akranlarıyla birlikte oldukları çeşitli ortamlarda bu tür mesajlar almaya devam edebilirler. “Kız gibi ağlama”, “Erkek adamdır. Biraz agresif olması doğal”, “Kız gibi korkak olma oğlum”, “Bu iş, kadın işidir” veya “Bu iş, erkek işidir” gibi klişelerin gerçekleri yansıtmadığını çocuklarımıza açıkça anlatmalıyız. Çocuklarımıza duyguların herkes için olduğunu öğretmeliyiz: Herkes ağlayabilir, herkes cesur olabilir, herkes bazen öfkelenebilir… Onlara bugün oynadıkları oyunların da ileride seçecekleri mesleklerin de cinsiyetlere göre ayrılamayacağını öğretmeliyiz. İster kız ister erkek olsunlar; diledikleri oyunu oynamaları, diledikleri sporu yapmaları ve diledikleri mesleği seçmeleri için çocuklarımızı cesaretlendirmeliyiz.

Pantolon giymek, arkadaşlarla dışarı çıkmak, mülk sahibi olmak, oy kullanmak, dilediği yaşta veya dilediği kişiyle evlenmek, fikirlerini özgürce söylemek gibi geçmişte kadınların yapmalarına izin verilmeyen her şeyi çocuklarımızla konuşmalıyız. Cinsiyet ayrımcılığın geçmişte ne gibi yıkıcı sonuçları olduğunu ve bugün de küresel bir sorun olmaya devam ettiğini çocuklarımızın yaşlarına uygun bir dilde onlarla paylaşmalıyız. Onlara örnek olmalıyız. Tarih boyunca eşitlik için mücadele eden aktivistlerin, cinsiyet eşitsizliğine bağlı engellerle karşılaşmasına rağmen hayalleri uğruna pes etmeden çalışan başarılı kadınların öykülerini anlatmalıyız çocuklarımıza… Onlara, 21. yüzyılda fiziksel gücün önemini yitirdiğini; bilimsel ve eleştirel düşünme, yaratıcılık, problem çözme, empati, cesaret, kendini ifade etme, paylaşım ve girişimcilik gibi cinsiyetten bağımsız olduğunu artık bildiğimiz becerilerin ön plana çıktığını anlatmalıyız. Doğru rol modellerle tanışmaları ve eşitlik üzerine düşünmeleri için her fırsatı değerlendirmeliyiz.

KidZania’da Tüm Çocuklar Eşit!
KidZania’nın İstanbul, İngiltere, Meksika, Birleşik Arap Emirlikleri ve Hindistan’da, 450.000 çocuğun katılımı ile gerçekleştirdiği, Mesleki Eğilimler Araştırması’nın sonuçları, cinsiyete dair ön yargıların 4 yaş itibarıyla şekillenmeye başladığını kanıtlıyor. Bu ön yargılar, çocukların hayallerini sınırlıyor ve meslek tercihlerini etkiliyor. İşte bu yüzden, Çocuklar Ülkesi KidZania’da, tüm çocuklara eşit oldukları bir dünya sunuyoruz: 120’den fazla mesleği eğlenerek deneyimledikleri, temel yaşam becerileri kazandıkları, özgürce fikirlerini söyledikleri ve hayallerini sınırlanmadıkları ideal bir dünya burası… Biliyoruz ki daha iyi bir gelecek ve sürdürülebilir bir yaşam, çocuklara cinsiyetlerinden bağımsız olarak eşit fırsatlar sunan bir düzenle mümkün olacaktır.

Çocuklarımız, “cinsiyet eşitliğinin” sürdürülebilir bir yaşamın vazgeçilmez bir koşulu olduğunu ve cinsiyet eşitsizliğini çözmek için bireysel olarak atacakları her adımın çok değerli olduğunu ve bu adımların, onları daha cesur, daha adil ve daha özgür bireylere dönüştüreceğini bilmeliler. Eğer içinde yaşadığımız kültür, cinsiyet ayrımcılığını normalleştiriyorsa ve kız çocuklarını/kadınları doğuştan sahip oldukları haklardan, eşit fırsatlardan mahrum bırakıyorsa o kültürü değiştirmemiz gerekir. Bu değişimi başlatmak ve cinsiyet eşitsizliği ile mücadele etmek, biz yetişkinlerin en büyük sorumluluklarından biridir. Bunu başarabiliriz.

Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun!

KidZania'dan sevgilerimizle.

Bilim ve teknoloji; birbirini besleyerek gelişen muhteşem bir ikilidir. Ayrı tanımları olan bu iki uğraş, kendine has metotlarla uçsuz bucaksız bir evrende iş birliği kurarak ilerlemeyi ilke edinir. Sürekli öğrenerek üretmeyi ve sonra daha iyisini üretmeyi, evrenin ve doğanın gizemini keşfederek daha iyi bir dünyaya ulaşmayı ister. Kaynağı doğa olan bilim, deney/gözlem metotları ile doğayı anlamaya ve güvenilir bilgiyi üretmeye çabalar. Bilimin sunduğu yasalarla sınırlı olan teknoloji ise bilimin ortaya koyduğu bu bilgileri ve doğadan elde ettiği kaynakları kullanarak insanlığın ihtiyaç duyduğu teknolojileri üretir. Teknoloji de sunduğu yeni aygıtlarla bilimin gelişimini destekler. İşte bu muhteşem ikilinin ekseninde baş döndürücü bir hızla dönüşmekte olan bir çağı yaşıyoruz bugün… Bugün, günümüzde çok popülerleşen STEM(Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) yaklaşımı ile eğitimin de 21. yüzyılın gerçeklerine ve beklentilerine uygun olarak -teknolojinin ilerleyişi kadar hızlı olmasa da- dönüşme çabasında olduğuna şahit oluyoruz…

Her yıl, 8-14 Mart tarihleri arasında kutlanan Bilim ve Teknoloji Haftası; bilimin ve teknolojinin el ele vererek öncülük ettikleri değişimi topluma aktarmayı, genç nesillere bilimi ve teknolojiyi sevdirmeyi amaçlar. Biz de bu vesileyle; Robot Çağı denilen 21. yüzyılın yarattığı dönüşüme, geleceğe ve çocuklarımızı geleceğe hazırlama yolunda STEM yaklaşımının kullandığı eğitim metotlarına ve STEM eğitiminin çocuklarımıza sağladığı faydalara değinmek istiyoruz.

21. Yüzyıl, Gelecek ve STEM
21. yüzyılın “Robot Çağı”, “Bilgi Çağı”, “Dijital Devrim” ve “İkinci Rönesans” çağı olarak adlandırılması hiç de şaşırtıcı değildir. Günümüzde bilimin ve teknolojinin; dünyamızı, yaşayış biçimimizi, meslekleri ve genel olarak iş hayatını her geçen gün daha da fazla şekillendirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. İçinde bulunduğumuz yüzyılda, “teknolojiyi kullanarak yeni ürünler geliştirme ve üretme” becerisi küreselleşen dünyanın yeni ilgi alanları arasında öne çıkıyor… Geleceğin resmini tam olarak çizemeyiz ancak şu bir gerçek ki başka bir gezegenin istilasına uğramak ya da kendi ürettiğimiz robotlar tarafından köleleştirilmek gibi kötü senaryolar gerçekleşmediği ve gezegenimiz varlığını korumaya devam ettiği sürece insanlık olarak ortaya koyduğumuz bilim ve teknoloji, gelecekte daha da güçlü bir şekilde var olacak.

Hiç şüphe yok ki insanlar, makineler ve algoritmalar arasındaki iş bölümünün değişmesiyle beraber gelecekte teknoloji ve mühendislik temelli meslekler çeşitlenerek çoğalacak ve muhtemelen her meslek teknolojiyle dost olmayı gerektirecek. Gelecekte yepyeni meslekler doğacak, çalışma hayatı daha esnek ve daha dijital bir hal alacak. Tüm bunlar olurken dönüşüme uyum sağlamak ve bu dönüşümü insan dostu buluşlarla desteklemek için yeni becerilere de ihtiyacımız olacak. Elbette sadece teknolojide ustalaşmakla ilgili değil bu beceriler… Bunlar, bize gerçekçi bir iyimserlikle eleştirel düşünmeyi, analiz etmeyi ve plan yapmayı kazandıracak beceriler… Dünya Ekonomik Forumu’na göre ekonomik kalkınma için geleceğin öne çıkan favori becerileri: analitik düşünme ve yenilikçilik/aktif öğrenme ve öğrenme stratejileri/ yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif alma/ teknoloji tasarımı ve programlama /eleştirel düşünme ve analiz etme /karmaşık problem çözme/ duygusal zekâ/ muhakeme, problem çözme ve düşünce /sistem analizi ve değerlendirmesi…

Peki, İkinci Rönesans dönemine bizler ve çocuklarımız ne kadar hazırız? STEM, tam da bu noktada devreye giren bir yaklaşımdır. STEM eğitimi, çocuklarımızı geleceğin dünyasına uyum sağlamaları için gerekli olan becerilerle donatmaya çabalarken alışkın olduğumuzdan farklı metotlara başvuruyor, eğitimin temellerini yeniden oluşturma yolunda dünya çapında yaygınlaşarak ilerliyor ve gelişiyor. Eğitimin sadece duvarlar arasında yapılmayacağı ve eğitimin bilimsel gerçeklere dayanarak yeniden şekillendirilmesi gerektiği fikri STEM eğitim yaklaşımının da desteği ile yavaş yavaş yerleşiyor.

STEM nedir?
STEM kavramı ilk olarak Amerika Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) tarafından dile getirilmiştir. Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik disiplinlerinin isimlerinin kısaltması olarak ortaya çıkan STEM, içinde bulunduğumuz yüzyılın becerilerini geliştirmeyi sağlayan bir eğitim yaklaşımı sunmasından ötürü artan bir hızla popülerleşiyor. Dünya giderek dijitalleşirken, STEM de eğitim sistemimizin hayati bir parçası haline geliyor. Başta gelişmiş ülkelerde olmak üzere günümüzde pek çok okul -kimi hızla, kimi daha yavaş bir şekilde- müfredatlarına STEM uygulamalarını da entegre ediyor. Yaygın kara tahta yaklaşımı; etkileşimli dokunmatik ekranlar, VR, projektörler ve hatta eğitim robotları gibi daha dijital dostu öğretim araçlarına doğru kayıyor.

Genellikle “Geleceğin Müfredatı” ve eğitimde bir sonraki dalga olarak adlandırılan “STEM” eğitimi; Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik disiplinlerini kaynaştırarak hızla değişen koşullara uyum sağlamaları için çocuklara “yaparak öğrenme” metodu ile etkili bir şekilde öğrenme fırsatı sunar. STEM eğitimi, çocukların bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarında sahip oldukları bilgileri bir araya getirerek fikirler ve somut bir bütün oluşturmalarına olanak tanır. STEM eğitiminde öğrenciler ezberden uzak bir şekilde araştırma ve sorgulama yaparak, deneyimleyerek ve üreterek etkili bir şekilde öğrenirler.

STEM neden önemlidir?
Doğuştan merak etmeye ve korkusuzca deneyimleyerek öğrenmeye programlanmış olan çocuklarımız ancak edindikleri bilgileri somutlaştırdıklarında veya bu bilgileri kullanabilecekleri deneyimleri olduğunda gerçekten öğrenirler. Çocuklarımız, doğuştan bir bilim insanı veya bir sanatçı gibidir. Onlar, kendi bilgilerini yaratmak ve kendi dehalarını ortaya koymak için sadece doğru uyaranlara ve doğru etkileşimlere ihtiyaç duyarlar. Her deneyimin içinde bir oyun kurmak isterler. Oyunlar, çocuklar için gözlem ve deney yaparak üretmeyi öğrenmenin en etkili yoludur. Nasıl ki bardağı yere fırlattıklarında camın parçacıklara ayrılacağını bilgisini yaşayarak etkili bir şekilde öğrenirler, onlar aslında her bilgiyi deneyler yaparak test ettikleri ya da kullandıkları zaman daha iyi öğrenirler. Bu, günümüzde bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçektir. STEM eğitimi, bu gerçeği dikkate alır ve çocukların “Bu bilgiyi hayatımın neresinde kullanacağım?” sorusuna cevap bulabilecekleri bir yaklaşımı benimser. Çocuklar STEM programlarında deneyimle öğrenme, takım çalışması yapma, iş birliği kurma, eleştirel ve yaratıcı düşünme fırsatı bulur.

STEM İşleri Ekonomimizin Geleceğidir
Sağlam bir STEM eğitimi, ekonomimiz için giderek daha önemli hale geliyor. STEM mesleklerinde istihdamın 2028 yılına kadar %8,8 artması ve genellikle güçlü bir STEM geçmişi gerektiren sağlık mesleklerinin daha da büyümesi bekleniyor.

STEM, Eleştirel ve Yaratıcı Düşünmeyi Öğretir
STEM eğitimi yalnızca STEM kariyerlerine girmeyi planlayan öğrencilere yardımcı olmaz. Mantıksal düşünce süreçlerine ve problem çözmeye odaklanma, öğrencilerin her alanda başarılı olmalarına yardımcı olacak zihinsel alışkanlıklar geliştirmelerini sağlar. STEM programları, öğrencileri eleştirel ve yaratıcı düşünerek kendi çözümlerini bulmaya zorlar. Sonuç olarak, kaliteli bir STEM eğitimi alan öğrenciler, “gelecek nesil yenilikçiler” olmaya hazırlanırlar.

STEM, Takım Çalışması İçin Eşsiz Fırsatlar Sağlar
Ekip çalışması, başarının en önemli itici güçlerinden biridir. Modern dünyada yaşamak ve çalışmak, genellikle büyük ve çeşitli bir insan grubuyla iş birliği kurmayı gerektirir. STEM programlarında öğrenciler -ister bir laboratuvar araştırması üzerinde ister bir robot projesinde- birlikte çalışarak iş birliği kurma, kendilerini ifade etme ve iletişim becerilerini aktif olarak geliştirirler.

STEM, Öğrencilerin Proje Yönetim Becerilerini Geliştirir
STEM eğitimi, genellikle uygulamalı projeleri içerir. Bir robot, motor veya bilgisayar programı oluşturmak genellikle birden çok adımı içerir. STEM eğitimi sürecinde öğrenciler zamanlarını nasıl yöneteceklerini ve projelerini daha küçük adımlara nasıl ayıracaklarını öğrenirler. Bu; ileride ister bir ofis projesi üzerinde çalışsınlar ister bir ev tadilatı yapıyor olsunlar, hayatları boyunca onlara yardımcı olacak bir beceridir.

Dünya giderek bilimin ışığında dijitalleşirken eğitime, bilime ve teknolojiye bakışımız da değişmeli. Geleceğin işleri henüz icat edilmedi, ancak bu işlerin pek çoğu muhtemelen STEM'i de kapsayan işler olacak. Çocuklarımız, gelecekte hangi işi seçerlerse seçsinler bilim ve teknoloji ile uyum sağlamalılar. Bugün dünyanın en önemli projesi, çocuklarımızı sevgi ile büyütmek; onları, bilimin ve teknolojinin de katkısı ile daha iyi bir geleceği kurmaya teşvik etmek olmalıdır.

Bilim ve Teknoloji Haftası Kutlu Olsun!

KidZania’dan sevgilerimizle.

ÇOCUKLARA AZİMLİ OLMAYI NASIL (VE NEDEN) ÖĞRETMELİYİZ?
Dâhi veya doğuştan yetenekli olmak mı, yoksa azimle gayret etmek mi başarıyı daha çok etkiler? Toplum olarak bilinçaltımızda neden “doğal yetenek” yanlısıyız? ... MacArthur Deha Ödülü sahibi, psikolog ve yazar Angela Duckworth, “Azim: Sabır, Tutku Ve Kararlılığın Gücü” adlı kitabında bu soruları yanıtlıyor; azmin potansiyelimiz üzerindeki etkilerini, yaptığı araştırmanın bulguları ile destekleyerek anlatıyor. “Azim”, biz ebeveynlerin çok sevdiği bir kelime… “Azimli olsun, cesur olsun, kendine güvensin…” deriz sık sık çocuklarımızla ilgili sohbet ederken… “Bir işteki engelleri yenme kararlılığı” olarak ifade edilen “azim”; öz güvenle ve cesaretle sürekli öğrenmek, tutkularının peşinden gidip yılmadan denemek demek…
Azim, herkesin geliştirebileceği bir beceridir. Çocuklarımıza bu beceriyi kazandırabiliriz. Peki, bunu nasıl yapabiliriz? Duckworth’un ses getiren araştırmasının ve çok satan kitabının izinden gidip azmin formülünü bulabilir miyiz? Evet, bulabiliriz. Elbette, özellikle de çocuk yetiştirme söz konusu olduğunda kesin bir formülden bahsedemeyiz. Ancak bilimsel kanıtlara dayanan formüllerden kesinlikle ilham alabiliriz.
Azmin Formülü: İlgi, Çaba, Umut, Sebat, Amaç, Tutku
Duckworth, kitabında yalnızca doğal yeteneklerine güvenmeyip “azim” denen özelliğini geliştiren ve harika işler başaran insanları örneklerle anlatıyor; herkesin daha azimli olmasını sağlamak için altı önemli etkene odaklanan bir azim formülü sunuyor: ilgi, çaba, umut, sebat, amaç, tutku.
Angela Duckworth, araştırmasında akademik ve yaşam döngülerinde uzun vadede başarı gösteren öğrencilere odaklandı. Bu araştırmada; azim, öz denetim, güven ve hırsın bir kombinasyonunun, başarının en güvenilir destekçileri olduğunu ve tam potansiyele ulaşmak için azmin, zekâdan ve hatta notlardan daha önemli olduğunu buldu. Örneğin, heceleme yarışmasını kazanan çocuklar, akranlarından daha zeki değillerdi; sadece kelimeleri incelemek için çok zaman ayırdılar ve daha çok çalıştılar.
Bazı çocuklar, diğerlerinden daha fazla azme sahip olabilirler. Bu, onların hayat yolculuklarında öğrendikleri bir beceridir. Onlar; öz güvenle ve cesaretle, hatalardan korkmadan sürekli gelişmeye odaklanırlar. Daha zeki oldukları için değil daha azimli oldukları için hedeflerine eninde sonunda ulaşmayı genellikle başarırlar. Potansiyelimizi gerçekleştirmek için azimden nasıl faydalanabileceğimizi anlattığı kitabında Duckworth, çocuğumuzun azim geliştirmesine yardımcı olmak için yapabileceğimiz pek çok şey olduğunu söylüyor. İşte, bazıları…
Çocuğumuzun Bir Tutku Bulmasına Yardımcı Olalım
Azimli insanların özelliklerinden biri, tutkularının izinden giderek mutluluğu aramaya motive olmaları ve anlamlı buldukları bir amaç için çaba göstermeleridir. Küçük çocukların tutkuları olmayabilir ancak ilgi alanları olur. Ebeveynler olarak çocuklarımızın, ileride tutkuya dönüşebilecek pek çok ilgi alanında kendilerini keşfetmelerine yardımcı olabiliriz. Onlara bu konuda en iyi şekilde yardım etmek istiyorsak çocuklarımıza “kendi tercih ettikleri alanlarda” deneyim kazanma imkânı vermemiz gerekir. Yani, onların yerine tercih yapmadan çocuklarımızı karar almaya teşvik ederek…
Başarısızlığın Bir Son Olmadığını Öğretelim
Tıpkı Duckworth gibi, “How Children Succeed”(Çocuklar Nasıl Başarır?) kitabının yazarı Paul Tough da “cesaret, azim, öz kontrol, iyimserlik, minnettarlık, sosyal zekâ, zevk ve merak” gibi becerileri geliştirmenin IQ'dan (bilişsel zekâdan) daha önemli olduğunu; sıkıntıların ve hatta başarısızlığın bir çocuğun gelişimi için çok önemli olduğunu savunuyor. Çocuklarımızın; başarısızlıklardan korkmak yerine başarısız oldukları her alanı, öğrenme ya da kendilerini geliştirmek için bir fırsat olarak görmelerini sağlayabiliriz. Onlarla, kendi başarısızlık hikâyelerimiz ve sebat edip başardıklarımız hakkında düzenli olarak konuşabiliriz. Bu; onların, “başarısız olmanın normal olduğunu ve başarısız sonuçların bir son olmadığını” anlamalarına yardımcı olur. Sadece kendimizle ilgili örneklerle sınırlı kalmayıp çocuklarımıza, başarısız denemelerden sonra azimle çalışıp hedeflerine ulaşan pek çok insanın etkileyici hikâyelerini de anlatabiliriz.
Çocuğumuzu Konfor Alanından Çıkaralım
Duckworth, çocuklarımıza en az bir zor şeyin -pratik yaparak gelişebilecekleri, disiplin gerektiren bir aktivitenin- peşinden gitme ve kendi başına çabalama fırsatı vermemizi öneriyor. Biz ebeveynler, çocuklarımızın zoru başarmalarını teşvik etmeliyiz. Bu şu demektir: Örneğin, basketbol dünyasına hayran olan ama kendine bu konuda güvenmeyip konforlu alanında seyirci olmayı seçen bir çocuğumuz varsa onu basketbola teşvik etmektir. Zoru başarmanın her zaman “en iyi olmak” demek olmadığını, “kendi en iyimize” ulaşarak da zoru başarabileceğimizi çocuğumuza anlatabiliriz. Onu; kendisini zorlayacak, çaba gösterdikçe başarılı olabileceği ve sevdiği alanlardan birinde deneyim kazanması için yüreklendirebiliriz. Bu tür bir deneyim, çocuğumuza azmin ne olduğunu ve azmiyle potansiyelini nasıl geliştirebileceğini öğretmenin en etkili yollarından biridir.
Hayal Kırıklıklarından Korkmamayı Öğretelim
Çocuklarımız, bazen kazanabilirler ve bazen kaybedebilirler. Biz ebeveynler, çocuklarımızın başarısız olduklarında yaşadıkları hayal kırıklığı anlarından hiç hoşlanmayız. Bu tür anlarda endişelere kapılabiliriz ve belki de bu endişemizi çocuklarımıza da yansıtabiliriz. Oysa bizler; tüm duyguların normal olduğunu ve çocuklarımızın ancak bu duyguların hepsini deneyimleyerek güçlendiklerini unutmamalıyız. Bırakalım, duyguların hepsini kucaklasınlar ve karşılarına çıkan olumsuz durumlarda duygularını yönetmeyi öğrensinler. Biz, sadece empati kurarak duygularını kabul edelim ve onları yeniden denemeleri için motive etmenin yaratıcı yollarını düşünelim…
Başarıları Değil, Çabaları Övelim
Çocuklar; öğrenmenin her zaman kolay olmadığını, kimsenin ve hiçbir şeyin mükemmel olmadığını ve bir beceriyi geliştirmeye çabalarken zor anlar yaşamalarının zeki olmadıkları anlamına gelmediğini bilmeliler. Bunu kavradıklarında, işte o anda, “azim ve dayanıklılık” geliştirebilirler. Çaba, başarının temelidir ve aslında çaba, başarılı neticenin kendisinden de değerlidir. Çocuklarımıza çabanın önemini öğretmenin en güzel yolu, onları “en çok çabaları için övmektir”. Çaba göstermelerine rağmen bazen başaramayabilirler ya da hedeflerinin hepsine ulaşamayabilirler -sorun değil, farklı yöntemler bulup yeniden deneyebilirler- ve çabaları her koşulda ve her zaman övgüyü hak eder.
Ebeveynlik, cesaret ve azim isteyen zorlu bir görevdir. Biz ebeveynler, çocuklarımıza doğru rol model olmak için cesareti ve azimli olmayı seçebiliriz. Belki çok cesur bir çocukluk geçirmemiş olabiliriz. Belki çocukken ya da gençken cesaret gösterip futbol tutkumuzun ya da sanat aşkımızın peşinden gitmedik… Belki bugün, gelecekle ve çocuğumuzla ilgili pek çok kaygımız var… Kaygılarımızı aşıp hayallere ve tutkulara yer açmaya çabalayabiliriz. Çocuklarımızın kendi tutkularına bulmasına yardımcı olurken biz de kendi tutkularımızı -belki yeniden, belki ilk defa- keşfedebiliriz. Azmi de başarıyı da yan yana, el ele durarak deneyimleyebiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle,
 

MUTLULUĞUN BİR FORMÜLÜ VAR MI?
NASIL DAHA MUTLU OLURUZ?
20 Mart’ın “Uluslararası Mutluluk Günü” olduğunu biliyor muydunuz? Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen ve 2013’ten itibaren dünya çapında büyük ilgiyle kutlanan bu özel gün; mutluluğun önemini vurgulamak, mutluluğu artırmanın yollarını önermek ve dünya halklarını daha demokratik ve daha adil düzenler kurarak mutluluğu sağlamaya teşvik etmekle ilgili bir gün… 20 Mart, aynı zamanda kimileri için tüm mutsuzlukları bir kenara bırakıp tamamen mutlu olma günüdür. Böylesine bir güne yaklaşırken şu anda mutluluktan bahsetmekten daha mutlu, daha anlamlı bir şey olamaz diye düşünüyoruz. Bu yüzden, hayatımıza anlam katan ve insanlık için temel bir hedef olan -olması gereken- bu sihirli kelimenin, “mutluluğun” izinden gidiyoruz bugün…
Mutluluğun bugüne dek sayısız tanımı yapılmıştır… Bu çok doğaldır çünkü mutluluk, tek bir tanıma veya tek bir formüle sığdırılamayacak kadar geniş ve göreceli bir kavramdır. Herkesin mutluluk tanımı, mutluluk kaynakları ve mutluluktan anladığı farklıdır. Dolayısıyla mutluluğun formülü kişiye özel bir formül olmalıdır. Elbette, sonsuz ya da daimi mutluluk diye bir şey yoktur. Ancak mutlu anlarımızı artırmanın ve kalıcı mutluluk seviyemizi geliştirmenin, bilimsel ve güvenilir yolları vardır. Bilim bugün bize, en güçlü yönlerimizi ne kadar çok kullanırsak o kadar çok mutluluk ve esenlik yaşayacağımızı kanıtlıyor.
Seligman Yaklaşımı ile “Mutluluk”
Psikoloji dünyası “Mutlu olmak için neler yapmalıyız?” sorusuna cevap verebilmek için mutluluğu sağlamanın yollarını keşfetmeye ve çeşitli kişisel gelişim modelleri önermeye devam ediyor. Bu modellerden biri de Pozitif Psikoloji Hareketi’nin öncüsü, meşhur psikolog ve yazar Martin Seligman’ın geliştirdiği mutluluk formülü ve iyi bir yaşam için önerdiği PERMA modeli.
Seligman, çok satan ve meslektaşları ile uzun yıllar boyunca yürüttüğü araştırmalara da yer verdiği “Gerçek Mutluluk” adlı kitabında ilham verici ve ikna edici bir dille bize mutluluğa giden yolları anlatıyor: “Gerçek mutluluğun kaynağı, kendinize başkalarına göre bir puan vermeniz değil, kendiniz için çıtayı yükseltmenizdir.”, “Geçmişin geleceği belirlediğine ne ölçüde inanırsanız, kendinizi rotasını etkin bir biçimde değiştirmeyen edilgen bir gemi olarak görme eğiliminiz o denli fazladır.”, “İyimser insanlar, dertlerini geçici, denetlenebilir ve belli bir duruma özgü olarak yorumlarlar. İyimserlerin aksine kötümserler, dertlerinin sonsuza dek süreceğine, yaptıkları her şeye zarar verdiğine ve denetimleri dışında olduğuna inanırlar.”
Seligman’ın Mutluluk Formülü: H=S+C+V
Seligman, “Gerçek Mutluluk” kitabında en olumlu ve güçlü niteliklerimizi ortaya çıkarabilmemiz için öneriler ve bir de mutluluk formülü sunuyor. Seligman’ın mutluluk formülü: H (Happiness/Mutluluk)= S(Set range/Belirlenmiş mutluluk aralığımız) + C (Circumstances/Yaşam koşullarımız) + V (Voluntary control/Gönüllü kontrolümüz altındaki faktörler). Seligman, her insanın az ya da çok genetik olarak yerleşik bir “belirlenmiş mutluluk aralığı” ile dünyaya geldiğini belirtiyor. Örneğin, piyangoyu kazanırsınız ve mutluluk seviyeniz yükselir. Birkaç hafta sonra “fabrika ayarınıza” geri dönersiniz. Ya da işinizi kaybederseniz mutluluk seviyeniz bir süreliğine düşer. Ancak, yine sonunda varsayılan mutluluk ayarlarınıza kavuşursunuz.
Seligman’a göre yaşam koşullarımız mutluluğumuzu etkiliyor, ancak yalnızca belirli bir dereceye kadar. Bu yüzden insanlar zor zamanlar ile karşılaştıklarında bile mutluluğu bulabiliyorlar. İyi haber şu ki içinde bulduğumuz koşulları sık sık etkileyebilir ve değiştirebiliriz. Seligman, nerede ve kiminle yaşadığımızın mutluluğumuzun güçlü etkileri olduğunu söylüyor. Buna göre, daha fazla kişisel özgürlüğe ve demokrasiye sahip olan bir ülkede yaşayan insanlar, daha kısıtlayıcı bir toplumda yaşayanlardan daha mutludur. Güçlü bir evliliği olan veya güçlü aile bağları olan insanlar, olmayanlara göre daha mutludur. İlginç bir şekilde Seligman, daha fazla para kazanma ya da çok sayıda yükseköğrenim görme ve daha güneşli bir ortamda yaşama gibi koşulların mutluluk seviyeleri üzerinde büyük bir etkisi olmadığını söylüyor.
Seligman'a göre mutluluğumuzun yaklaşık %35-40’ı kontrol edebileceğimiz değişkenlerden geliyor. O, bu “gönüllü değişkenleri” üç bölüme ayırıyor: geçmişimizle ilgili olumlu duygular, geleceğimizle ilgili olumlu duygular ve bugünümüzle ilgili olumlu duygular. Geçmişimiz hakkında olumlu hissetmek için geçmişte bize zarar veren şeylerden kurtulma, şükran ve bağışlama yeteneklerimizi geliştirmemiz; geleceğimiz hakkında olumlu hissetmek için karamsar düşüncelerimizle mücadele etmemiz ve iyimserliğimizi geliştirmemiz gerekir. Bugün olumlu hissetmek için ise bizi tatmin eden ve gülümseten şeyleri -örneğin, yeni bir şey öğrenmek veya başka birine yardım etmek gibi şeyleri- bulmamız gerekir.
Seligman’ın PERMA Modeli ise beş bileşenden oluşan bir “iyi ve mutlu yaşam” formülüdür: Positive emotions (Olumlu duygular) + Engagement (Bağlanma/Akış) + Relationship (Olumlu İlişkiler) + Meaning (Anlam) + Accomplishment (Başarı).
Araştırmalara göre olumlu duygular, kişinin hem fiziksel hem psikolojik sağlığını iyileştiriyor. Bu duygular dış kaynaklardan gelebileceği gibi, kişinin kendi seçimleriyle de üretilebilir. Mutlu olmak için olumlu duygular üretmemizi sağlayacak deneyimlere yönelmek en etkili çözümlerden biridir. “Bağlanma” (Engagement) unsuru ise “bir aktiviteye ya da bir işe, zamanın nasıl geçtiğini anlayamayacak şekilde tutkuyla bağlanma” olarak açıklayabiliriz. Bağlanma, kişiyi mutluluğa ve başarıya götüren en önemli unsurlardan biridir. Bir işi yaptıklarında o işe tutkuyla bağlanabilen insanlar, yüksek bir motivasyonla yaşama da bağlanıyor ve daha mutlu oluyorlar. Pozitif Psikoloji alanındaki diğer bir öncü isim, psikolog Mihaly Csikszentmihalyi; bir insanın hayata tam anlamıyla bağlanması için kendini yaptığı işe tutkuya vermesi gerektiğini ve yaşamdaki en mutlu zamanların “bağlanma” içinde olunan bu anlar olduğunu ileri sürüyor.
Olumlu ilişkiler kurmak, PERMA modelinin üçüncü bileşenidir. Buna göre olumlu ilişkiler kurmak, iyi ve mutlu bir yaşamın vazgeçilmez bir diğer unsurudur. Hayat içerisinde iletişim kurduğumuz tüm insanlar, mutluluk seviyemizi derinden etkiliyor. Her geçen gün yalnızlaşmamıza neden olsa da insanlarla görüşmeyi bırakarak ve onlara öfke duyarak yaşamak bizi mutsuzluğa sürüklüyor. Olumlu ilişkiler kurmak için paylaşma, yardımlaşma, empati, iş birliği ve uyum gibi pek çok becerimizi geliştirmeyi deneyebiliriz.
PERMA modelinin dördüncü bileşeni: “Anlam”. Mutluluk, hayata bir anlam yüklemekle çok yakından ilgilidir. Aidiyet hissettiğimiz bir topluluğun parçası olmak, toplumsal olarak paylaştığımız değerlere ve inançlara sahip çıkmak, hayatta her şeyin –henüz çok az şey bilsek de- bir anlamı olduğunu kavramak hayata bir anlam yüklememize yardımcı oluyor. Bir işte veya bir projede başarılı olmak, PERMA modelinin sürdürülebilir iyilik ve mutluluk hali için sunduğu beşinci bileşenidir. Hedeflediğimiz bir şeyi sabır ve çaba göstererek başarmak, bize mutluluk getiriyor ve yeni hedefler belirlemek için bizi motive ediyor.
Özetle, “Mutlu Olmak İçin Neler Yapabiliriz?”
Martin Seligman’ın önerilerinden de ilham alarak mutluluk için neler yapmamız gerektiğini kısaca özetleyebiliriz. İlk olarak kendimizi sevip sevmediğimizi sorgulayabiliriz. Hatalarımızı, memnun olmadığımız yönlerimizi kabullenip kendimize şefkat göstererek yola çıkabiliriz. Olumlu duygular üretmek için bir eylem planı yapabiliriz. Planlamaya “Bizi mutlu edenler” ve “Bizi mutsuz edenler” başlıklarının altını dolduracağımız bir karşılaştırma listesi hazırlayarak başlayabiliriz. Böylece duygularımız üzerine yoğunlaşarak bizi mutlu edecek eylemleri kolaylıkla belirleyebiliriz. Geçmişten gelen olumsuz duyguları bertaraf etmek için çaba gösterebiliriz -eğer bu konuda başarılı olamıyorsak bir psikoloğun desteğine başvurabiliriz-. İçimizdeki gerçekçi iyimseri keşfederek gelecek için gerçekçi hayaller kurabiliriz. Tutkuyla çalışabileceğimiz uğraşları ve hobileri keşfedebiliriz. Sosyal ilişkilerimizi geliştirmek için hayatımıza daha fazla nezaket, paylaşım, dayanışma ve iş birliği katmanın yollarını arayabiliriz. Bunlara ek olarak “dengeli beslenmenin ve düzenli egzersizin mutluluk üzerinde yarattığı olumlu etkileri” hayatımıza dâhil edebiliriz.
“Ben çocukken annem bana hep, hayatın anahtarının mutluluk olduğunu anlatırdı. Okula gitmeye başladığım zaman, sınavda bana ‘Büyüyünce ne olmak istiyorsun?’ diye sordular. Ben de onlara ‘Mutlu olmak istiyorum’ diye cevap verdim. Onlar bana, soruyu anlamadığımı söylediler. Ben de onlara, hayatı anlamadıklarını söyledim.” demiş, Beatles grubunun efsanevi üyesi John Lennon. Aslında mutluluk tam da Lennon’ın vurguladığı gibi insan hayatının en temel hedeflerinden biridir. Öyle olmalıdır. Ama hepimiz için öyle midir? Yani, bir hedef midir? Her ne kadar hepimiz mutlu olmak istediğimizi söylesek de mutluluğu gerçekten hedefliyor muyuz? Gerçekçi mutluluk hedefleri belirleyip mutluluk yolunda adım atıyor muyuz?
Mutluluğun kesin ve tek bir formülü yoktur ama unutmayalım, her birimizin kendimize has mutluluk formülleri üretme potansiyeli vardır. Kendi mutluluk formülümüzü keşfedebiliriz. Çocuklarımıza, mutluluğun temel bir hayat hedefi olması gerektiğini; mesleklerini, arkadaşlarını ve yaşam stillerini seçerken ya da geleceği hayal ederken bu temelin izinden gitmeyi öğretebiliriz.
Mutluluğun, dünyamızdaki tüm olumsuzluklara inat her geçen gün daha da hızla yayılacağı; yoksulluğun ve savaşların geçmişte kalacağı daha adil ve daha mutlu yarınlar dileriz!
“Uluslararası Mutluluk Günümüz” kutlu olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle
 

Bugün, “Dünya Su Günü”. Suyun gezegenimiz için önemini vurgulamak ve küresel su krizi hakkında farkındalığı artırarak toplumları çözüm üretmeye teşvik etmek amacıyla 1993 yılından bu yana her yıl 22 Mart'ta kutlanan Dünya Su Günü’nün 2022 yılındaki odak noktası “yer altı suları”. Yer altından okyanuslara, nehirlere, göllere, atmosfere ve atmosferden yeryüzüne doğru muhteşem bir döngüde sürekli hareket eden su, hayatın temelidir. İki Hidrojen ve bir Oksijen atomunun bağlanması sonucunda oluşan bu mucizevi molekül, canlılar için vazgeçilmez bir kaynaktır. Su, sınırlı bir kaynaktır ve bu yüzden korunması gerekir. Vazgeçilmez bir yaşam kaynağı olarak su; sürdürülebilir kalkınma, gıda, kültür, sağlık, eğitim, ekonomi ve doğal çevre açısından muazzam bir değere sahiptir... Su her yerdedir. Gezegenimizin dörtte üçü, bir bebek vücudunun %75’i ve yetişkin bir insan vücudunun %50-%60 kadarı su ile kaplıdır… Hepimiz biliyoruz ki su yoksa hayat da yoktur, gelecek de yoktur. Geleceğin yetişkinleri ve bugünün vatandaşları olan çocuklarımız da bu gerçeği -susuz bir yaşamın mümkün olmadığını- bilmeliler…
Bugün, iklim değişikliği ile birlikte şiddetlenen bir su krizi yaşanıyor. Günümüzde 2,2 milyar insan -güvenli suya erişim temel bir insan hakkı olmasına rağmen- temiz ve güvenli suya ulaşamıyor. Yoğun ve yanlış kentleşme, nüfus artışı, su kaynakları ile ilgili ülkeler arasında artan rekabet, suyun bilinçsizce kullanımı, su havzalarındaki yapılaşma, suların kirlenmesi, tarımsal sulamadaki israf, ormanlık alanların madencilik ve enerji yatırımları vb. uygulamalarla tahrip edilmesi gibi insan faaliyetleri sonucunda, su üzerindeki baskılar ve tehditler bugün de artmaya devam ediyor. Bu baskılar, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ile daha da şiddetleniyor. İklim değişikliğinin su üzerindeki olumsuz etkilerinin önümüzdeki yıllarda daha da artması bekleniyor. Acilen suyu korumakla ilgili adımlar atmamız gerekiyor.
Dünya Su Günü, küresel su krizi ve su tasarrufu hakkında kendimizi ve ailemizi bilinçlendirmek; çocuklarımızla birlikte suyun mucizevi güçlerini ve su hakkında bilinmesi gereken gerçekleri keşfetmek, onları yeterince su tüketmeye teşvik etmek, onlara suyu neden korumaları gerektiğini ve nasıl koruyabileceklerini öğretmek için harika bir fırsattır. Her ne kadar suyun çok yönlülüğünü tüm detaylarıyla bu yazımıza sığdırmak mümkün olmasa da yazımızın kalanında yer verdiğimiz bazı ilginç bilgiler, acı gerçekler ve çeşitli öneriler, suyla ilişkimizi yeniden tasarlamak ve su hakkında daha fazla düşünüp araştırmak için bize ilham verebilir…
Biliyor Musunuz?
Su Yaşamın Ta Kendisidir…
Su, Dünya üzerinde doğal olarak üç halde de -katı, sıvı ve gaz olarak- bulunan tek bileşiktir. Suyun diğer maddeleri temizleme, emme ve taşıma kabiliyeti vardır. Su, hava sistemlerini ve dünya sıcaklığını düzenleyen unsurdur. En küçük canlı organizmadan, en büyük canlı varlığa kadar, tüm biyolojik hayatı ve bütün insan faaliyetlerini ayakta tutan varlık “sudur”. Yaşamın ilkel başlangıcını ve kimyasal evrimi mümkün kılan da sudur. Bugün su; sağlıktan temizliğe, endüstriden tarıma ve gündelik yaşama, hayatın her alanında vazgeçilmez bir kaynak olmaya devam etmektedir.
Yeterince Su İçmezsek…
Su, insan için oksijenden sonra en değerli ögedir. Hayatımızı sürdürmek için ihtiyaç duyduğumuz en önemli besin kaynağı olan su; dolaşım ve sindirim sistemlerimizin çalışmasında temel olduğu gibi, vücudumuzdan artık ve zehirli maddelerin atılmasında da kilit bir göreve sahiptir. İnsan vücudunun önemli bir kısmı sudan oluşur. Bu sebeple, sağlıklı bir yaşam için yeterli seviyede su tüketmemiz gerekir. Yeterli su içmezsek; fiziksel ve zihinsel sağlımızda pek çok problemle karşı karşıya kalırız. Günlük su tüketimi ile ilgili ihtiyacımız -ortalama 1,5 litre, yani günde 8 bardak olmakla beraber- yaşımıza, kilomuza, yaşam tarzımıza ve kas kütlemize bağlı olarak değişir. Bebeklikte vücudumuzdaki su oranı %75’tir. Bu su oranı, yaşlılıkta %55’e kadar düşer. Çocuklar, yetişkinlere kıyasla susuzluktan daha fazla etkilenirler. Dehidrasyon -yani su kaybı-, dikkat dağınıklığı, hafıza kaybı, baş dönmesi, baş ağrısı, eklem ağrısı, ciltte kuruluk, cilt hastalıkları, böbrek fonksiyonlarının zayıflaması, ülser gibi çok çeşitli sorunlara sebep olabilir.
Yer Altı Suyu Olmadan Yaşam Mümkün Olmazdı…
Dünyadaki hayat, yüzey sularına olduğu kadar yer altı suyuna da bağlıdır. İnsanlar yer altı suyunu yıllardır kullanmaktadır. Dünyadaki su kaynağının sadece %1’i insan için kullanıma hazırdır -suyun %97’si tuzlu, % 3’ü tatlı sudur ve %2’si buzullarda saklı olan tatlı sudur-. Görünmez bir kaynak olan yer altı suyu; önemli miktarda su tutan kayaların, kumların ve çakılların jeolojik oluşumları olan akiferlerde yer altında bulunan sudur. Yer altı suyu kaynakları; nehirleri, gölleri ve sulak alanları besler, okyanuslara sızar. Toprağa sızan yağmur ve kar yağışından beslenen yer altı suları, pompalar ve kuyularla yüzeye çıkarılabilir. Dünyanın çoğu kurak bölgesi tamamen yer altı suyuna bağlıdır. İçme, sanitasyon, gıda üretimi ve endüstriyel işlemler için kullandığımız suyun büyük bir kısmını yer altı suyu sağlar. Yer altı suyu olmadan yaşam mümkün olmazdı… Yer altı suyunun keşfedilmesi, korunması ve sürdürülebilir şekilde kullanılması; hayatta kalmak, iklim değişikliğine uyum sağlamak ve artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için merkezidir.
Bugün Bir Su Krizi Yaşanıyor…
Bugün su krizi var, su kıtlığı var ve su kirliliği var… İklim değişikliği; aşırı hava olaylarına, su kıtlığının artmasına ve su kaynaklarının kirlenmesine yol açıyor. Bu tür etkiler, çocukların hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu suyun miktarını ve kalitesini büyük ölçüde olumsuz etkiliyor. Aşırı hava olayları ve su döngüsü düzenlerindeki değişiklikler, özellikle çocuklar için güvenli içme suyuna erişimi zorlaştırıyor. Gelecekte sıcaklığın artmaya devam etmesi, tatlı su kaynaklarında ölümcül patojenlere yol açarak insanların içtiği suyun kalitesini ciddi anlamda düşürebilir.
Günümüzde 2,2 milyar insan güvenli içme suyuna erişemiyor. Sanitasyon; temiz içme suyunun, atık suyun ve kanalizasyonun yeterli arıtımı/bertarafı ile ilgili halk sağlığı koşullarını ifade eder. 4,2 milyar insan güvenli sanitasyon sağlayan herhangi bir sisteme erişemiyor. Kirlenmiş su, çocukların yaşamları için büyük bir tehdit oluşturuyor. Su ve sanitasyonla ilgili hastalıklar, bugün 5 yaş altı çocuklarda önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Ne yazık ki her gün 700'den fazla çocuk güvenli olmayan su, sanitasyon ve hijyene bağlı ishalden ölüyor. Dünyanın en az gelişmiş ülkelerinde 17 milyon kadın; yetersiz suya, yetersiz sanitasyona ve hijyene sahip sağlık merkezlerinde doğum yapmak zorunda kalıyor. Bu durum onları enfeksiyon, hastalık ve ölüm riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Şimdi harekete geçmezsek, 2040’a kadar 600 milyon çocuk su sıkıntısı olan bölgelerde yaşayacak.
Son yirmi yılda yaşanan doğal afetlerin yaklaşık yüzde 74'ü, kuraklık ve sel dâhil olmak üzere suyla ilgiliydi. Bu tür olayların sıklığı ve yoğunluğunun iklim değişikliği ile artması bekleniyor. Afetler meydana geldiğinde, tüm su kaynaklarını yok edebilir veya kirletebilir, bu da çocuklarda kolera ve tifo gibi hastalıkların riskini artırabilir. İnsanlığın suyu akıllı bir şekilde kullanmayı öğrenmesi gerekiyor. Herkesin -çocukların da- suyu korumakla ilgili üstleneceği bir rolü olmalıdır. Suyla ilgili doğru adımları atmak için artık beklemeye tahammülümüz yok…
Çocuklarla Suyu Nasıl Keşfedelim, Nasıl Koruyalım?
Çocuklarımızla suyu keşfetmek için pek çok şey yapabiliriz. Çocuklarımızın yaşlarına uygun olan yazılı ve görsel kaynaklara -bilimsel ve eğlenceli kitaplara, suyla ilgili öykü kitaplarına, suyun mucizelerini veya küresel su sorunlarını anlatan belgesellere- başvurabiliriz. Bunun gibi basit şeyler, onların suya bambaşka bir gözle bakmalarını sağlayabilir.
Ailece su tasarrufu sağlamanın ve güvenli içme suyuna ulaşmanın eğlenceli ve doğru yollarını keşfedebiliriz. Muslukları sıkıca kapatmak, musluk suyumuzu arıtmak, diş fırçalarken veya duş alırken suyu yeterince kullanmak, bulaşık makinemizi ve çamaşır makinemizi verimli kullanmak (giysilerimizi gerçekten kirlendiğinde yıkamak, su içmek için kendimize ait bir bardağı gün boyunca kullanmak gibi…), banyo yapmak yerine duş almak, bitkileri sularken ya da arabamızı yıkarken gereğinden fazla su harcamamak, kullanılmayan suları asla atmamak, atık suları veya yağmur suyunu bitkileri sulamak için değerlendirmek gibi kuralları/önlemleri belirleyip ailece uygulayabiliriz.
Çocuklarımıza su tasarrufu ile ilgili görevler verebiliriz. Küçük çocuklarımızın sırayla “Su Dedektifi” oldukları ve hane halkının su tüketimini sağlık/tasarruf açısından takip edip raporladıkları bir oyun uydurabiliriz. Oyunlar ve sorumluluklar, kitaplar ve belgeseller aracılığıyla çocuklarımızın suyun değerini anlamalarını ve bu sayede ömür boyu “su dostu bir yaşam” kurmalarını sağlayabiliriz. Güvenli suya erişimin temel bir insan hakkı olduğunu, sağlıklı olmak ve iyi hissetmek için gün boyunca yeterince su içmeleri gerektiğini, suyu tasarruf etmekle ilgili atacakları her adımın çok değerli olduğunu çocuklarımıza öğretebiliriz.
Su, Hayattır. Suyu Koruyalım!
Dünya Su Günümüz Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle
 

GEZEGENİMİZİN SAĞLIĞI, BİZİM SAĞLIĞIMIZ…
7 Nisan, Dünya Sağlık Günü Kutlu Olsun!
1950’den bu yana her yıl 7 Nisan’da kutlanan Dünya Sağlık Günü’nde; sağlığın önemini ve kapsamını vurgulamak, sağlıklı bir yaşama sadece bireysel hayatlarımız üzerinden değil gezegenimizi de kapsayan bütünsel bir açıdan bakmak istiyoruz. İnanıyoruz ki eğer her birimiz, gezegenimizin sağlığının insan sağlığıyla doğrudan bağlantılı olduğunu kavrayabilirsek daha sağlıklı bir geleceği birlikte hayal edebiliriz. Küresel olarak sağlıkla ilgili ortak bir hayalin izinden gitmeye başladığımızda ise “sağlığın hayatın her alanında temel olduğu yeni yaşam biçimleri” geliştirebiliriz…
Sağlık Nedir?
“Her şeyin başında sağlık gelir” deriz. Gerçekten de hayattaki en büyük servetimiz sağlıktır. Paradan, ünden, başarılardan… Her şeyden daha önemlidir sağlık. Sağlık deyince çoğumuzun aklına öncelikle fiziksel sağlık gelir. Oysa sağlık, çok daha kapsamlı bir olgudur. Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ), 1948 yılında, sağlığı şöyle tanımlamıştır: “Sağlık, yalnızca hastalık veya sakatlığın olmayışı değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.” 1986 yılında ise DSÖ, sağlığı yeniden ifade etmiştir: “Yaşamın amacı değil, günlük yaşam için bir kaynak. Sağlık, fiziksel kapasitelerin yanı sıra sosyal ve kişisel kaynakları vurgulayan pozitif bir kavramdır.” Bu ifade, “sağlığın bir amaç değil, bireyin daha geniş toplumdaki işlevini destekleyen bir kaynak” olduğu anlamına gelir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, anlamla ve amaçla dolu bir yaşam sürmenin araçlarını sağlar.
Sağlık, bilimsel açıdan ilerledikçe derinleşebilen ve kapsamını her geçen gün genişletmeye devam eden bir kavramdır. Günümüzde bilim insanları sağlığı pek çok farklı tür ile tanımlamaya başladılar: fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal, manevi, finansal ve entelektüel… Bu, oldukça önemli bir gelişmedir çünkü insan sadece biyolojik değil aynı zamanda sosyal, psikolojik ve doğayla bağlantılı olan bir varlıktır. Bir bireyin genel sağlığını değerlendirmek için ideal olan, birbirleri ile bağlantılı olan farklı sağlık türlerinin tamamının incelenmesi ve bütünsel bir bakış açısı sunulmasıdır.
Zihinsel ve fiziksel sağlık, muhtemelen en sık tartışılan ve en çok bilinen iki sağlık türüdür. Fiziksel sağlık, hastalık riskini azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeyi içerir. Örneğin fiziksel zindeliği korumak; bir kişinin nefes alma ve kalp dayanıklılığını, kas gücünü, esnekliğini geliştirebilir. En az fiziksel sağlık kadar önemli olan zihinsel sağlık, bir kişinin genel yaşam kalitesini iyileştirmek için fiziksel sağlıkla birlikte çalışır. Özetle fiziksel sağlığımızdaki olumsuz bir gelişme zihinsel sağlığımızı da bozabilir ve bunun tam tersi de mümkündür.
Gezegenimizin Sağlığı, Bizim Sağlığımız…
Sadece bir gezegenimiz var. Bizim ona ihtiyacımız var ve onun da bize ihtiyacı var... DSÖ, 2022’de Dünya Sağlık Günü vesilesiyle tüm toplumları, sağlığa “küresel bir perspektiften” bakmaya davet ediyor; pandemi, iklim krizi, su krizi, hava kirliliği, plastik kirlilik, afetler ortamında bugün yaşanan sağlık krizine ve “gezegenimizin sağlığının bizim sağlımızla doğrudan bağlantılı” olduğuna işaret ediyor.
DSÖ verilerine göre iklim değişikliği de dâhil olmak üzere çevresel faktörler, her yıl 13 milyon can alıyor. 2 milyar insan güvenli içme suyundan yoksun ve bu durum, her yıl 829.000 kişinin ishalden ölmesine neden oluyor. Hava kirliliği her dakika 13 kişiyi öldürürken akciğer kanseri, kalp hastalığı ve felç gibi hastalıklara neden oluyor. Ekonominin mevcut tasarımı, çok sayıda insanın hâlâ yoksulluk ve istikrarsızlık içinde yaşamasına; gelir, zenginlik ve gücün adaletsiz dağılımına yol açıyor. Siyasi, sosyal ve ticari kararlarımız, iklim ve sağlık krizini tetikliyor. İnsanların %90’ından fazlası fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan sağlıksız havayı soluyor. Küresel ısınma, sivrisineklerin sebep olduğu hastalıkların daha hızlı yayılmasına sebep oluyor. Aşırı hava olayları, arazi bozulumu ve su kıtlığı; insanları yerinden ediyor ve sağlıklarını etkiliyor. Kirliliği tetikleyen plastik atıklar, -denizde ve karada- bir şekilde besin zincirimize girmeyi başarıyor. Yüksek oranda işlenmiş olan “sağlıksız yiyecek ve içecek üreten sistemler”, küresel sera gazı emisyonlarının üçte birini oluşturuyor ve bunlar; obezitenin, kanserin ve kalp hastalıklarının artmasına sebep oluyor…
Dünya Çapında Ölümlerin %71’i…
DSÖ istatistiklerine göre her yıl 41 milyon kişi BOH(Bulaşıcı Olmayan Hastalık) kapsamına giren hastalıklar nedeni ile hayatını kaybediyor ve bu sayı küresel olarak tüm ölümlerin %71’ine karşılık geliyor. Genetik etkenler, kötü beslenme, sağlıksız yaşam tarzı, kirli ortamlar ve kötü yaşam koşullarından kaynaklanan bulaşıcı olmayan hastalıklar; herhangi bir enfeksiyon etkeni ile ilişkilendirilmeyen, çoğu kez uzun süreli olan -kimi zaman yaşam boyu sürebilen- kronik bir dizi hastalığı ifade ediyor. Kardiyovasküler hastalıklar, kanser türleri, kronik solunum yolu hastalıkları (KOAH, astım vb.), Alzheimer ve demans gibi nörolojik sağlık sorunları, kronik psikiyatrik sorunlar (anksiyete, depresyon, psikozlar vb.), kronik böbrek hastalıkları, genetik ve metabolik kökenli kronik nadir hastalıklar BOH kapsamına giren başlıca hastalıklar arasında yer alıyor. Günümüzde bu hastalıkların artması BOH salgını olarak da ifade ediliyor. BOH salgını, sağlık sistemlerimizi, ekonomilerimizi ve milyonlarca hayatı tehdit ediyor.
Sağlık Krizi ile Mücadele Etmek için Ne Yapmalıyız?
Gezegen ve insan sağlığını korumak için bu yıkım döngülerini kırmalıyız. Sağlığı bütünsel bir iyilik hali olarak ele alıp doğayla ilişkimizi yeniden düzenlemeliyiz. Bireyin ve toplumun yaşam standartlarını “iyi sağlık” ekseninde yeniden tasarlamalıyız. Sağlığın öncelikli gündem olduğu yarınların hayalini kurup bu hayalleri plana dökmeliyiz, bir an önce dayanışma içinde birlikte çalışmalıyız… Eşitliğin sağlandığı, ayrımcılığın sona erdiği, insana ve doğaya değer veren “ideal bir gezegenin” hayaliyle yola çıkmalıyız.
Örneğin; doğanın korunduğu, fosil yakıtların yerini yenilenebilir enerjinin aldığı, trafik sıkışıklığının ve hava kirliliğinin geçmişte kaldığı, tüm ulaşım araçlarının elektrikli olduğu, yürümenin ve bisiklet kullanmanın arabalara tercih edildiği, şehirlerin doğa ve insan sağlığına uygun olarak yeniden tasarlandığı, doğa dostu üretimlerin tercih edildiği, insanların doğal besinlere kolayca ulaşabildiği, sigara gibi kötü alışkanlıklarımızdan vazgeçtiğimiz, sporun yaşam kültürü olarak yaygınlaştığı, bilimin ve teknolojinin ışığında sağlanan tüm tıbbi gelişmelerden herkesin faydalanabildiği, hastalıkların azaldığı, insan sağlığının düzenli olarak takip edilebildiği ve kimsenin geride kalmadığı bir gezegen… Böyle bir gezegen bizce gelecekte var olabilir. Bireysel hayatlarımızda yapacağımız her doğru seçimin, mevcut endüstrileri doğa dostu üretimlere teşvik edeceğini ve bu seçimlerimizin, sağlıklı bir gelecek için kuracağımız tüm hayallere destek vereceğini unutmamalıyız.
Daha Sağlıklı Bir Aile Olmak için Neler Yapmalıyız?
Mümkün olduğunca doğal ve dengeli beslenmeliyiz. Yeterince su içmeliyiz, yeterince uyumalıyız ve yeterince fiziksel aktivitede bulunmalıyız. Çocuklarımızı sağlık konusunda bilinçlendirmeliyiz, onlara doğa dostu bir yaşam sürmeyi öğretmeliyiz. Çocuklarımıza örnek olmalıyız. Hem fiziksel hem de zihinsel ve duygusal sağlığımıza iyi gelen alışkanlıklar geliştirmeliyiz. Düzenli ve bilinçli olarak spor yapmalıyız. Spor yapmamakla ilgili bahanelerimizi bir kenara bırakıp ailece ve bireysel olarak hangi sporları yapabileceğimizi keşfetmeliyiz. Düzenli olarak doktor kontrollerimize gitmeliyiz. Ailece özel zaman geçirmeliyiz ve birlikte sık sık oyunlar oynamalıyız. Hayat boyu öğrenmeyi felsefe edinip, entelektüel ve bilişsel kapasitemizi sürekli geliştirmeye gayret etmeliyiz. Stresimizi azaltabilecek spor, hobi gibi uğraşları hayatımıza katmalıyız. Çevremize duyarlı, iyimser bir aile olmalıyız… Gerçekçi bir iyimserlikle, el ele vererek sağlığımızı tehdit eden tüm unsurlarla çok yönlü mücadele etmeye gönüllü olmalıyız.
Dünya Sağlık Günümüz Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle

 

ARA TATİL, İLKBAHARDA BİR BAŞKADIR…
Ara tatilde neler yapalım?
Yeniden ilkbahar havası her yeri sarıyor… Karlar eriyor ve yerini Nisan yağmurlarına bırakıyor, güneş içimizi ısıtmaya başlıyor, kuşlar cıvıldıyor, ağaçlar çiçek açıyor, doğa canlanıyor… ve yeniden bir ara tatil başlıyor. Sınav haftaları geride kaldı ve çocuklar; umutla, neşeyle ve heyecanla bu tatilin başlaması için saniyeleri sayıyor… İster iyi ister orta ister kötü notlar alsınlar; her çocuk, eğlenceli ve verimli bir molayı hak ediyor.
Hafta sonlarını da eklersek 9 Nisan-17 Nisan tarihleri arasında, toplam dokuz gün sürecek bu ara tatil, çocuklar için çifte mutluluk demek… Çünkü ara tatilde hem tatilin hem de ilkbaharın coşkusunu bir arada yaşayabilecekler. Yani, diyoruz ki ara tatil, ilkbaharda bir başkadır… İlkbaharda bir başkadır doğanın güzelliği, bir başkadır çocukların neşesi, güneşin dokunuşu ve gökyüzünün renkleri… Artık dışarıda bahar havası var ve çocuklar, ara tatilde özgürce eğlenmek istiyor. O halde bırakalım doya doya eğlensinler. Bu eğlenceye biz de katılalım ve ara tatilde hem yeni mevsimi hem de kendimizi yeniden keşfedelim. Doğa yeniden canlanırken biz de ailece ona eşlik edelim, yeni deneyimlere ve hobilere kucak açalım, yeni hatıralar biriktirelim…
İşte, ara tatilde sizlere ilham verebilecek bazı fikirler:
İlkbaharı kutlayın, doğayla buluşun
21 Mart İlkbahar Ekinoksu ile yeni mevsime merhaba demiştik… Ancak, ülkemizin pek çok yerinde baharın ılık havasını yeni yeni hissetmeye başladık. Ara tatil, bu harika mevsimi kutlamak ve ilkbaharın doğayı nasıl dönüştürdüğünü gözlemlemek için iyi bir fırsat. Ailece baharı doğada karşılamanın pek çok yaratıcı yolunu bulabiliriz. Örneğin, atıştırmalıklarımızı yanımıza alıp bisiklet turuna çıkabiliriz, evimize yakın bir ormanda veya arka bahçemizde piknik yapabiliriz, doğa fotoğrafları çekebiliriz, bir hafta sonu kamp yapabiliriz ya da nisan yağmurlarında yağmurluklarımızı giyip yürüyüşe çıkabiliriz…
Ailece yeni oyunlar keşfedin: Mesela uçurtma uçurun…
Bu ara tatilde, daha önce denemediğimiz yeni oyunları keşfetmeliyiz. Bize yeni beceriler ve heyecanlar katacak yeni oyunları çocuklarımızla beraber araştırabiliriz. Örneğin, hiç uçurtma uçurmadıysak kendi uçurtmalarımızı yapabiliriz. Daha sonra bu uçurtmalarımızı yarıştıracağımız güzel bir gün planlayabiliriz. Hiç oynamadığımız kutu oyunlarını öğrenebiliriz. Farklı temalarda oyun fikirleri üzerine çocuklarımızla beyin fırtınası yapıp oyunları bizzat biz yaratabiliriz. Mesela evdeki çeşitli malzemelerin desteğiyle bir yarış parkuru tasarlayabiliriz, kendi tarifimizi yazıp şekilli kurabiyeler yapabiliriz, kısa bir tiyatro oyunu yazıp sergileyebiliriz, yeni bir rol oyununda farklı rollere girmenin keyfini çıkarabiliriz…
Yeni beceriler edinmeleri için adım atın…
Bisiklete binmek, ayakkabı bağcıklarını bağlamak, yatağını toplamak, paten kaymak, gitar derslerine başlamak, bitki yetiştirmek, spor kulübüne yazılmak veya yeni bir sporu keşfetmek… Bu ara tatilde çocuklarımıza yeni bir beceri kazandırmayı, onları yeni uğraşlarla tanıştırmayı hedefleyebiliriz.
Evinizde bahar havası estirin…
Temizlik yapmak, kulağa pek eğlenceli gelmeyebilir ama ailece birlikte yapacağımız bir bahar temizliği çok eğlenceli de olabilir. Temizliğin içine -arada bir dans etmek, yastık savaşı yapmak, yüksek sesle şarkı söylemek gibi- ufak oyunlar kattığımız sürece bahçedeki yabani otları temizlemek, kışlık kıyafetlerimizi dolabımızdan çıkarmak, bisikleti veya arabayı yıkamak, oyuncakları temizlemek, artık kullanmayacağımız eşyalar için bir yardım kutusu hazırlamak gibi ev işleri çocuklara eğlenceli gelebilir. Ya da ara tatilin bir gününü, sevdiğimiz müzikler eşliğinde evimizde bahar havası estirecek dekorasyon fikirlerini veya mevsime özgü besinlerle hazırlayacağımız sofraları hayata geçirmeye adayabiliriz.
Farklı yolları, semtleri ve lezzetleri keşfedin
O hep merak ettiğimiz semti ziyaret edeceğimiz bir gün planlayabiliriz. Ziyaretimizde o semte özgü mekânları ve farklı lezzetleri keşfedebiliriz. Ya da mahallemizde daha önce hiç kullanmadığımız sokakları keşfedeceğimiz bir yürüyüş parkuru belirleyebiliriz. Bu ara tatilde attığımız her adımda bizim için yeni ve farklı olan yolların izinden giderek hayal gücümüzü serbest bırakabiliriz.
Evinizde sanat atölyesi kurun
İlkbaharın tüm neşesini ve renklerini yansıtacağımız sanat etkinliklerini önceden planlayıp bir günümüzü evde kuracağımız bir sanat atölyesinde geçirebiliriz. Renkli kalemler, kağıtlar, kartonlar, taşlar, yapraklar, boncuklar… Planladığımız etkinlik için gerekli olan ne malzeme varsa hepsini toplayıp, önlüklerimizi giyip hayal gücümüzü serbest bırakacağımız sanat ve eğlence dolu saatler geçirebiliriz… Gökkuşağını, bulutları, kuşları veya ağaçları resmedebiliriz; karton kutulardan bir roket ya da kedi evi yapabiliriz, topladığımız taşları umut dolu mesajlar ve desenlerle süsleyebiliriz… Başyapıtlarımızı evimizde sergileyebiliriz ya da sevdiklerimize hediye edebiliriz.
Şehirdeki sanat etkinliklerine katılın
Nisan ayı, sanat hayatının da canlandığı bir aydır. Film festivalleri, yeni oyunlar, operalar, müzikaller, sergiler, konserler… Bu ara tatilde, sanata ayıracağımız özel bir gün planlayabiliriz. İçimizdeki sanatseveri mutlu edecek ve hayal gücümüzü besleyip bize yeni ufuklar açacak sanat etkinliklerini, çocuklarımızla birlikte ön araştırma yapıp belirleyebiliriz.
KidZania İstanbul’da eğlence dolu bir gün geçirin
Birçoğunuzun bildiği gibi KidZania İstanbul; bankası, hastanesi, süpermarketi, laboratuvarı, radyosu, tiyatrosu, üniversitesi, itfaiyesi, stadyumu, sokakları, fabrikaları… ve meydanı ile çocuklara, 67 aktivite alanında 120’den fazla mesleği oyunlarla deneyimleme fırsatı sunan, âdeta gerçek bir şehir… Dünya genelindeki 25 KidZania’nın 16’ncısı olarak 2014 yılından beri İstanbul’da Akasya AVM’de, 1-14 yaş arası çocuklara “eğlenerek öğrenme” deneyimi yaşatan KidZania İstanbul; bu ara tatilde, çocukları ekstra etkinliklerle karşılıyor.
KidZania İstanbul’da ara tatile özel ekstra etkinlikler:
KidZania İstanbul, tüm çocuk ziyaretçilerini saat 10.00’daki açılış dansında karakterleri Urbano, Vita, Bache, Chika ve Beebop ile karşılıyor.
Heykel Oyunu ve Köşe Kapmaca gibi danslı, müzikli ve bol hareketli sokak eğlenceleri; karakterlerle fotoğraf çekimi gün boyu sürüyor.
Adel Sanat Atölyesi, ara tatile özel Origami Cüzdan etkinliği düzenliyor.
Oyuncu olmayı hayal eden çocuklar, Şehir Tiyatrosu’nda Erbulak Evi’nin düzenlediği Drama etkinliğine hafta içi her gün saat 15.00’te katılabiliyor.
Hak savunucularından Beebop ve Chika, her gün saat 16.00’da Şehir Tiyatrosu’nda bir gösteri düzenliyor. Gösteri sonunda tüm katılımcılar sahnede dansa davet ediliyor.
Bache’nin Oyun Stüdyosu’nda, çocuklara el çabukluğu ve optik illüzyon kullanarak nasıl şaşırtıcı numaralar yapacakları öğretiliyor.
Beebop’ın Tasarım Stüdyosu’nda ziyaretçiler, oyun hamurlarından sebze ve yiyecek tasarımları yapma fırsatı buluyor.
Miniskop markası, 12-13 Nisan tarihlerinde astronot kostümlü eğitmen eşliğinde Gezegen Tasarımı etkinliği düzenliyor.
Ezo Sunal, 14 Nisan Perşembe saat 13.00-14.00 arasında Kidzania Şehir Tiyatrosu’nda hayvan hakları söyleşisi gerçekleştiriyor.
İş Bankası aktivitesinde, 11-15 Nisan tarihleri arasında, her gün günlük 500 adet kumbara dağıtılıyor.
Acıbadem Hastanesi’nde aktiviteye katılan ziyaretçilere «Acıbadem Kids» boyama ve etkinlik kitabı dağıtılıyor.
Bu ara tatilde; hayal gücü, yaratıcı düşünme, karar alma becerilerini geliştirebilecekleri rol oyunları ile hem eğlenip hem de öğrenebilecekleri macera ve keşif dolu bir günü çocuklarınıza armağan etmek isterseniz KidZania İstanbul’u tercih edebilirsiniz. Etkinliklerimizi incelemek veya çocuklarınızın KidZania’da geçirecekleri günü planlamak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz: www.kidzania.com.tr
Ara tatilin, tüm ailelere ve tüm çocuklara yaşam enerjisi, sağlık ve mutluluk getirmesini canıgönülden dileriz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

Küçük yaşlarından itibaren yaşlarına uygun olan ev işlerine katkı sağlamak; çocuklarımıza sorumluluklarını sahiplenmek, mücadele etmek, benlik saygısı, öz güven ve yardımlaşma gibi önemli beceriler kazandırır. Ev işleri, onları yetişkin hayatına ve bağımsızlığa alıştırmanın en etkili ilk adımlarından biridir.
Bir kısmımız şöyle düşünebilir: “Benim iki dakikada yapacağım işi çocuğum 15 dakikada anca yapar. En iyisi bu işi ben yapayım…” ya da “Okul, spor derken evde geçirdiği kısıtlı zamanı daha yaratıcı işlerle doldurmalı. Ev işlerini elbet bir gün öğrenecektir. Angarya işlerle zaman kaybetmesine gerek yok…” Öncelikle, hemen söyleyelim, çocuklarımıza ev işleri atamaktaki amacımız onlardan süper nitelikli ev çalışanları yaratmak olamaz -olmamalı-. Örneğin, kendi yatağını düzeltmesini bir sorumluluk olarak atarken amacımız, ona kendi hayatını ve düzenini nasıl kuracağı ile ilgili küçük ama değerli bir hayat dersi vermektir. Çocuğumuza başarı duygusunu tattırmak ve onun öz güvenini geliştirmektir ana amacımız. Öyle olmalıdır. Çocuklarımız, yönergeleri takip etmeyi öğrenmeye başladıkları okul öncesi dönemden itibaren ev işlerinin bir parçası olabilirler. Bu, onlara tek başına var olmalarını sağlayacak becerileri kazandırmanın en iyi yollarından biridir.
Çocuklar Ev İşlerinden Tamamen Uzak Olduğunda…
Kalabalık bir evin sorunsuz bir şekilde idare edilmesi ve huzurlu bir aile hayatı için herkesin evle ilgili bir katkısının olması ideal olandır. Eğer bir ailedeki tüm ev işleri sadece bir veya iki kişinin sorumluluğunda ise o ailede adalet ve yardımlaşma yeterince yok demektir. Bu değerlerin olmadığı yerde demokrasi de yoktur, huzur da yoktur…
Bir örnekle ne demek istediğimizi belki daha iyi anlatabiliriz. Üç veya daha fazla çocuğu olan kalabalık bir aileyi hayal edelim. Bu ailede anne ve baba, ev işlerini bölüşüyorlar. Bu, demokratik bir çift olduklarını gösteriyor -en azından toplumda yaygın olanın aksine sadece anne değil baba da sorumluluk alıyor ve böylece çocuklara doğru örnek oluyorlar-. Çocuklar ise evle ilgili en ufak bir sorumluluk üstlenmiyorlar. Anne ve baba, çocuklarına kıyamadıkları için -ve bazen de işler kusursuz ilerlesin ve uzamasın diye- onları ev işlerinden uzak tutuyor… Odaları düzenlemekten yemeği hazırlamaya, çamaşırdan çöpü atmaya, market alışverişinden temizliğe her şeyi onlar yapıyor. Kendi aralarında demokratik bir iş paylaşımı olmasına rağmen çocuklarını bu deneyime dâhil etmiyorlar. Onların ve işlerin iyiliğini düşünüyorlar ancak bu konuda yanılıyorlar. Çünkü bu kalabalık evin tüm yükünü üstlenmek doğal olarak ebeveynler üzerinde bunalmışlık hissi yaratıyor ve zaman zaman öfke nöbetlerine kapılmalarına sebep oluyor. Çocuklar da ev işlerinin yetişkin işi olduğunu ve ebeveynlerin öfke patlamalarının normal olduğunu düşünerek büyüyorlar ama bir yandan da bu çocuklar, böylesi bir aile ortamında yaşarken kendi iç dünyalarında şu tür olumsuz fikirlerle baş etmeye çalışıyorlar: “Ben yapamam. Bunu sadece annem yapabilir.”, “Bana güvenmiyor, o yüzden babam benim yardım etmemi istemiyor”, “Sofrayı kurdum ama annem beğenmedi, yeniden yaptı. Çok beceriksizim ben…”
Özetle, her ne sebeple olursa olsun biz ebeveynler, çocuklarımıza yaşlarına uygun ev işlerini doğru zamanda ve doğru şekilde atamadıkça, ev işlerini kusurlu bir şekilde yapmalarına izin vermedikçe ve evimizle ilgili kuralları/sorumlukları net olarak belirlemedikçe çocuklarımız da bu işleri deneyimleme, kendi becerilerini kanıtlama, ailelerine yardımcı olmanın ve bir fayda sağlamanın verdiği hazzı yaşama fırsatından mahrum kalıyorlar. Bir yandan da bitmeyen ev işlerinin eseri olan öfke nöbetlerimizin kurbanı olabiliyorlar.
Çocukların ev işlerinden tamamen uzak kalmasının gerek ebeveynler gerek çocuklar üzerinde olumsuz duygulara yol açabileceğini -bunu kimsenin istemeyeceğini- ve bu durumun, demokratik aile prensiplerine de aykırı bir ortam yaratacağını unutmayalım. Birey olma, sorumluluk, paylaşım, yardımlaşma, aidiyet ve adalet gibi değerleri çocuklarımıza öğretmek istiyorsak çocuklarımızı demokratik bir aile ortamında yetiştirmemiz gerekir. Bu ortamı yaratmanın bir parçası da çocukları yaşlarına uygun olarak ev işlerinde sorumluluk üstlenme sürecine dâhil etmektir.
Ev İşlerine Çocuklarımızı Dâhil Etmenin Faydaları…
Yaşlarına, becerilerine, isteklerine ve olgunluklarına uygun olarak ev işlerine dâhil olmalarına fırsat yarattığımızda çocuklar, kendilerini “ailenin ihtiyaç duyulan ve güvenilen değerli bir üyesi” gibi hissederler. Bu, çocukların öz güvenini artıran ve onları motive eden bir histir. Bir ev işi yapmak ve onu iyi yapmak, çocuklara büyük bir başarı ve mutluluk duygusu verir. Bir işi tek başına başarması, çocuğun öz güvenini artırırken aynı zamanda onun dünyasında bağımsızlığı da teşvik eder. Çocuklar ev işlerini başardıkça öz güvenleri ve cesaretleri artar. Başardıkça yeni sorumluluklar üstlenmeye de hazır olurlar.
Ev İşlerini Atarken Nelere Dikkat Edelim?
Okul öncesi yaşlardan başlayarak çocuklarımıza ev işleri atayabiliriz. Çocuğumuza yeteneğinin üzerinde bir iş verirsek hayal kırıklığına uğraması muhtemeldir. Ancak işi iyi yapabilirse daha fazlasını yapmayı isteme olasılığı yüksektir. İlk denemelerinde yanında olup çocuğumuza işin nasıl yapılacağını sabırla gösterebiliriz. Yaptığımız işin neden gerekli olduğu hakkında onunla konuşabiliriz. (Örnek: “Köpeği beslememiz gerekiyor ki güçlensin ve sağlıklı olsun.”)
Ev işleri atarken amacımız onlara temel becerileri kazanmaları için fırsat yaratmaktır, onları adım adım geleceğe hazırlamaktır. Dolayısıyla işlerin mükemmel sonuçlanmasını beklemek yerine çabalarına odaklanmaya, çabalarını övmeye ve onları teşvik etmeye öncelik vermemiz en doğrusudur. Çocuklarımızdan mükemmel bir sofra kurmalarını beklemek ya da odalarını harika bir şekilde toplamalarını ummak hiç gerçekçi değildir. Onların çocuk olduğunu unutmamalıyız. Bırakalım yapabildikleri kadar yapsınlar. Çabalarını överken arada bir tatlı dille onlara ipuçları verebiliriz. Eğer hatalarını gözlerinin önünde düzeltmeyi alışkanlık haline getirirsek “yeterli olmadıklarını” düşünebilirler. İşi yeterince iyi başaramadıkları için işten caymaya yönelebilirler. Onların işlerini yeniden yapacaksak bunu çoğunlukla onlar yokken yapmaya özen gösterebiliriz. Örneğin, bizi izlerken bulaşık makinesini yeniden düzenlediğimizde çocuğumuz “doğru yapmadığı” için kendisini kötü hissedebilir ve bir dahaki sefere yardım etmek istemeyebilir. Yeniden yapılması kesinlikle hayati değilse -bir güvenlik sorunu yoksa- yeniden düzenlemek için biraz bekleyebiliriz. Ya da yatağını yeterince düzgün toplamadıysa ertesi gün “Haydi bugün birlikte toplayalım. Sana bir ipucu vereceğim” gibi bir yaklaşımla hatasını düzeltmesine yardımcı olabiliriz.
Ev işleri söz konusu olduğunda çoğu çocuğun hazır olduğu yaş üç veya dörttür. Psikolog Erik Erickson'a göre, üç ila altı yaş arasındaki çocuklar tamamen gönüllü bir şekilde: “Yardım etmek istiyorum, izin ver!” mesajını verirler. Bu yaştaki çocuklar yardım etmekten heyecan duyacakları bir yaştalar ve üç bölümden oluşan yönergeleri takip edebilirler. (Örnek:“Bardağını al, fazla suyu lavaboya boşalt ve bulaşık makinesine koy.”)
Kendi ev işlerimizi yapmak söz konusu olduğunda olumlu bir tutum sergilemeliyiz. Çocuklar, bizi izleyerek öğreniyorlar. Sürekli olarak ev işlerinden şikâyet ediyorsak neden çocuklar da şikâyet etmesin?
Çocuklarla ev işi yaptığımız anlara oyunlar katmayı deneyebiliriz. Örneğin, temizliğe destek oluyorlarsa birlikte seçeceğimiz bir temizlik müziği çalmak ve molalarda dans etmek gibi oyunlar planlayabiliriz. Onlara yaptıkları işe uygun araçlar sağlayabiliriz -örneğin, bitkileri sularken küçük ellerinin tutabileceği küçük sprey şişeleri, bahçeyle uğraşırken eldiven, kek yaparken minik önlükler ya da temizlik için renkli temizlik kıyafetleri veya küçük boyutta bir süpürge sağlamak gibi-.
Dokuz yaşındaki çocuğun havuçları soyup kesmesi güvenli mi? Yedi yaşındaki bir çocuğun cam bardakları yüksek raflara geri koyması güvenli mi? Ev işlerine çocukları da dâhil ettiğimizde güvenlikle ilgili tüm önlemleri almaya, onlara güvenli araçlar sağlamaya ve çocuklarımızın yaşlarına, olgunluklarına uygun işler vermeye özen göstermeliyiz. Kolay kırılabilir veya ağır eşyaları taşımak/yerleştirmek, zehirli kimyasallar içeren temizlik malzemelerini kullanmak gibi tehlikeli görevlerden onları uzak tutmamız en doğrusudur. Hatta en doğrusu, onları tehlikelerle ve hijyen kuralları ile ilgili uyarmamızdır ve özellikle zehirli temizlik malzemelerini ulaşamayacakları bir yerde tutmaktır.
Çocuklar ev işlerine katılmaya gönüllü olmayabilirler, başlangıçta sıkılabilirler. Asla baskı kurmamalıyız ve sonuçlardan ziyade çabalarına odaklanmalıyız. Çocuğumuz neden ev işi yapması gerektiğini sorduğunda ona “hepimiz bu işte beraberiz” bakış açısını sunabiliriz. Ona ailenin bir parçası olduğunu ve herkesin üzerine düşeni yapması gerektiğini söyleyebiliriz. Ev işlerini bölüştürüken çocuklarımıza hangi işleri istediklerini sorabiliriz. Eldivenlerle bahçedeki yabani otları toplamak, elektrikli süpürge kullanmak, sofrayı kurmaya veya yemeğe yardım etmek, odalarını düzenlemek, bitkileri sulamak, evcil hayvanı beslemek… gibi işlere çok fazla vakitlerini almayacak ve onları aşırı yormayacak bir program kapsamında katılmaları onlara pek çok yaşam becerisi kazandırabilir.
KidZania’dan sevgilerimizle

 

23 NİSAN, “BAĞIMSIZLIĞI VE ÇOCUK OLMAYI” KUTLAMAK DEMEK…
23 Nisan 2022… Bugün, “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”. Bir ulusun uyanışının, Türk halkının egemenliğini ilan edişinin, bağımsız ve güçlü Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasının 102. yılındayız bugün… 23 Nisan, Ulu Önder Atatürk’ün tüm çocuklara armağan ettiği, hayallerin gerçek olabileceğini kanıtlayan kahramanlık öyküleri ile kuşaktan kuşağa aktarılan ve tüm çocuklara sevgi, kardeşlik, cesaret gibi muhteşem duyguları yaşatan harika bir gündür… “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak coşkuyla kutladığımız bu özel günün hikâyesi 1920 yılında başlar. 23 Nisan 1920 tarihi, bugün üzerinde hür olarak yaşadığımız Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temellerinin atıldığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açıldığı ve milli egemenliğin ilan edildiği önemli bir tarihtir.
Mustafa Kemal Atatürk, 1920’de şöyle anlatır 23 Nisan’ı: “23 Nisan, Türkiye milli tarihinin başlangıcı ve yeni bir dönüm noktasıdır. Bütün bir düşmanlık dünyasına karşı ayağa kalkan Türkiye halkının, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni meydana getirmek hususunda gösterdiği harikayı ifade eder. Bütün cihan bilmelidir ki artık bu devletin ve bu milletin başında hiçbir kuvvet yoktur, hiçbir makam yoktur. Yalnız bir kuvvet vardır. O da millî egemenliktir. Yalnız bir makam vardır. O da milletin kalbi, vicdanı ve mevcudiyetidir.”
Geçmişten günümüze…
TBMM, 1921 yılında 23 Nisan’ı “Milli Egemenlik Bayramı” ilan eder. Bu bayramın Ankara’daki ilk kutlamalarından başlayarak çocuklar ön plandadır. Çocukları çok seven Atatürk’e göre vatanı korumak çocukları korumakla başlamalıdır. Çocuklar her türlü ihmal ve istismardan korunmalıdır, onlara yetişkinlerden çok daha özel bir şekilde yaklaşılmalı ve fırsat eşitliği ilkesi ile eğitim/sağlık hizmetleri sunulmalıdır… Çocuklar, bugünün umut ışıkları ve geleceğin sahipleridir. İlk 23 Nisan kutlamalarında savaşın toplumda yarattığı yaraları sarmak, öksüz ve yetim çocukların elinden tutmak, halkı çocuk sorunları hakkında bilinçlendirmek, çocukların yüzünü güldüren ve onlara umut veren etkinlikler düzenlemek için adımlar atılır. Himaye-i Etfal Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu); çocukların korunmasına yönelik yardım toplamaya başlar.
1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ile 23 Nisan’ın öyküsü her geçen yıl daha da zenginleşir. Cumhuriyetin ilk yıllarında; bilimin ve demokrasinin ışığında ilerleyen, öz güvenli ve cesur olan olgun bir çocuk ruhudur topluma hâkim olan güç… Nasıl ki bir çocuk doğuştan meraklıdır ve öğrenmeye açtır, işte Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında halkımız da âdeta bir çocuk gibidir. Her ne kadar savaşla geçen acı ve kayıp ile dolu yılların ardından çok yorgun olsa da halkımız, düşmanı yenmeyi başardığı için gururludur, mutludur ve dayanışma içinde yeniden ayağa kalkar… Vatandaşlığa, bağımsızlığa, demokrasiye ve özgürlüğe adım atar Atatürk’ün izinde. Yeniden bir çocuk gibi hayal kurmaya başlar… Kurtuluş Savaşı’nda elde ettiği şanlı zafer ve ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması, ona hayallerin de gerçek olabileceğini öğretmiştir... Artık uçsuz bucaksız bir ufuktur onun için gelecek denen şey… Yapacak ne çok şey vardır… Çocuklar, kadınlar, erkekler, yaşlılar… Toplumun her kesimi, özgürlüğün verdiği umutla hayata yeniden tutunur ve kendi dehasını keşfedecek gücü bulur kendinde…
1925'lerden itibaren 23 Nisan’a “Milli Egemenlik Bayramı” yanında “Çocuk Günü” ve “Çocuk Bayramı” da denmeye başlanır. 23 Nisan 1927'deki ilk kapsamlı bayram kutlamaları Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucusu ve dönemin cumhurbaşkanı Atatürk’ün himayesinde gerçekleşir. Etkinlikler için Atatürk, arabalarından birini çocuklara tahsis eder ve Cumhurbaşkanlığı Bandosu’nun konser vermesini sağlar. O yıl Ankara'daki binalardan birine Çocuk Sarayı adı verilir ve burada bir çocuk balosu düzenlenir… Mustafa Kemal Atatürk, 1929 yılında bu bayramı “Çocuk Haftası” ilan eder ve yedi güne çıkarır.
Daha sonra “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” olarak ilan edilen 23 Nisan; bugün de bağımsızlığımızın ve özgürlüğümüzün sembolü olmaya, Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarındaki o enerjik, hayalperest ve azimli çocuk ruhunu bize hatırlatmaya, çocukların değerini vurgulamaya ve büyük bir coşku ile vatanımızın her köşesinde kutlanmaya devam ediyor.
23 Nisan, Çocuklara Değer Vermek Demek…
“Çocuklarımızı artık düşüncelerini hiç çekinmeden açıkça ifade etmeye, içten inandıklarını savunmaya, buna karşılık da başkalarının samimi düşüncelerine saygı beslemeye alıştırmalıyız” gibi pek çok ilham verici sözüyle çocuklara verdiği değeri her fırsatta dile getiren Atatürk, çocukların hayallerini cesurca paylaşmalarından ve kendilerini çekinmeden ifade etmelerinden çok hoşlanırdı. Yurt içinde yaptığı gezilerde ve okul ziyaretlerinde çocuklarla bir araya gelip sık sık sohbet ederdi, onların fikirlerini büyük bir ilgiyle dinlerdi.
Çocuklara, “Küçük hanımlar, küçük beyler! Sizler hepiniz geleceğin bir gülü, yıldızı ve ikbal ışığısınız. Memleketi asıl ışığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin ne kadar önemli, değerli olduğunuzu düşünerek ona göre çalışınız. Sizlerden çok şey bekliyoruz.” diye seslenen Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk için çocuk demek sevgi demekti. Bu sevgi, aydınlık bir gelecek için her zaman yaşatılması gereken bir sevgiydi. 23 Nisan’ı çocuklara armağan etti çünkü çocuklara ve onların yaratıcı dünyasına sarsılmaz bir şekilde güveniyordu. Atatürk’e göre eğer çocukları gerçekten dinlersek, onlara güvendiğimizi hissettirirsek ve çocuklara cesaret verebilirsek… Eğer çocukları gerçekten sevip, birey olarak güçlenmeleri için gerekli fırsatları sunarsak… İşte o zaman aydınlık bir geleceğin kapıları önümüzde açılır… Nitekim öyle de oldu. Atatürk’ün devrimleri sayesinde o aydınlık geleceğin kapıları aralandı…
23 Nisan, Çocuklarla “Bağımsızlığı ve
Çocuk Olmayı” Kutlamak Demek…
23 Nisan, çocuklarımıza ne denli değerli olduklarını ve bağımsızlığın önemini anlatmak, içimizdeki çocuğun gücünü ve isteklerini hatırlamak, dünyaya çocukların güzünden bakıp daha iyi bir gelecek uğruna hep beraber yola çıkmak ve yeni hayaller kurmak için en güzel gündür. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı; çocukların özgür, bağımsız ve eşit olduklarının ilanıdır. Bu 23 Nisan’da çocuklarımıza 23 Nisan’ın ne olduğunu, ardındaki gerçek kahramanlık öykülerini ve Atatürk’ü anlatabiliriz. Atatürk’ün, hayallerinin izinden pes etmeden giderek başardıklarını dinlemek, çocuklarımıza cesaret ve ilham verir. Çocuklarımızla, 23 Nisan ruhunu yaşayabilecekleri ve özgürce oyunlar oynayabilecekleri 23 Nisan etkinliklerine katılabiliriz… Bugün, ailece bağımsızlığı ve çocuk olmayı kutlayabiliriz.
KidZania İstanbul’dan “Züper bir 23 Nisan”
KidZania İstanbul’da 23 Nisan, her zaman bütün diğer bayramlardan daha özel bir yere sahip olmuştur. Bu 23 Nisan’da da bayramın anlamına yakışan çok eğlenceli etkinlikleri ve 23 Nisan’a özel hediyeleri bir araya getirdik. Tüm çocuklarımızı; bayrama özel geçit töreni, tiyatro oyunları ve danslarla dolu 23 Nisan etkinliklerimize katılmaya, 120’den fazla mesleği deneyimlemelerine fırsat sunan oyun atölyelerimizde hayallerindeki mesleklerle tanışmaya ve bayram coşkusunu KidZania İstanbul’da yaşamaya davet ediyoruz.
23 Nisan’da KidZania İstanbul’da…
11.00-12.00 arası, Hipp-Biraderler Yapım Çocuk Tiyatrosu
14.00-15.00 arası, Erbulak Evi “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü” Çocuk Tiyatrosu ve Chika’nın Parti Evi’ndeki “Harikasın Çocuk Müzikli Gösteri”
15.00-15.30 arası, KidZania İstanbul şehir meydanında 23 Nisan kutlamaları
15.30-16.30 arası, “Sen de Yaz” Öykü Yarışması Ödül Töreni
KidZania İstanbul Ailesi olarak inanıyoruz ki çocuklarımızı Cumhuriyet değerleri ile yetiştirdiğimiz, Atatürk gibi cesaretle hayallerinin izinden gitmeye teşvik ettiğimiz ve onları koşulsuz sevip onlara gerçekten değer verdiğimiz sürece daha aydınlık bir geleceği yaratabiliriz.
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramımız Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle
 

Çocuklara iç seslerini yönetmeyi nasıl öğretiriz?
Zihninizde devam eden bir konuşma olduğunu hiç fark ettiniz mi? Bazen eleştirel -örneğin, “Bunu nasıl yaparım? Yine işleri batırdım…”- ve bazen arkadaşça -“Evet, bunu başarabilirsin. Sakin ol ve sadece odaklan…” gibi- bir dile hâkim olan ve sadece sizin duyduğunuz bir tür iç diyalog… İç monolog olarak da ifade edebiliriz. Evet, tam tahmin ettiğiniz gibi “İÇ SES” olarak bilinen bir zihinsel mekanizmadan bahsediyoruz. Bazen o iç ses, bizi o kadar strese sokar ki “Keşke kapatabilsem şu sesi…” diye düşünürüz. Doğru stratejilere sahip olursak bunu başarabiliriz ve hatta bu sesi, yani iç sesimizi en büyük destekçimiz haline getirebiliriz.
Peki, şunu biliyor muydunuz? Çocuklarımızın arkadaşları ve bazen de hayali arkadaşları vardır ama onları takip eden başka bir yol arkadaşı daha vardır. Bu gizli arkadaş, çocuğumuzun gelişiminde çok yönlü bir role sahiptir: Çocuklarımızın da kendilerine ait bir “İç Sesi” vardır. Ancak çocuklar, biz yetişkinler gibi iç seslerinin farkında değildir ve bu sesi susturmayı bilmezler. Eğer çocuklarımızın da sadece kendilerinin duyabildikleri iç sesleri olduğu ve onlara söylediklerimizin çocuklarımızın iç sesine dönüştüğü gerçeğini bilerek hareket edersek olumlu iç monologlar oluşturmaları için çocuklarımıza yardımcı olmayı başarabiliriz.
Peki, ya bizler düşüncelerimizi seçip olumlu bir iç monolog oluşturma ve dış sesimizle çevremizde iyimser bir hava estirme konusunda ne kadar becerikliyiz? Öncelikle kendi becerilerimizi test edebiliriz ve bu becerilerimizi geliştirebiliriz. Çocuklarımıza da bunu yapmayı öğretebiliriz. İç seslerini olumlu bir yaklaşımla yönetmeyi çocuklarımıza öğretmeye ne kadar erken başlarsak o kadar iyi… Eğer çocuklarımız, küçük yaşlarından itibaren zihinlerindeki o iç sesin sahibi ve mimarı olabileceklerini öğrenirlerse bu sesi, ergenlik ve yetişkin hayatlarında “stresle mücadele etme ve öz motivasyon” için çok etkili bir araç olarak kullanmayı başarabilirler.
Çocukların da Bir İç Sesi Vardır
Evet, çocuklarımızın kendilerine ait bir “İç Sesi” vardır. Bir çocuğun benlik duygusu ve kendi zihnini anlaması bir yetişkininkine hiç benzemez. Çocuklar ne kadar küçükse kendi düşünceleri ve yakın geçmişte diğer insanlardan duydukları kelimelerin yankıları arasında net bir şekilde ayrım yapma olasılıkları o kadar az olur. Küçük dostlarımız, üstbiliş olarak bilinen şeyi -düşünme hakkında düşünme becerisini- geliştirmeye başlayana kadar kendi düşünceleri ile başkalarının sözleri arasındaki farkları çözemezler.
İç sesin nasıl oluştuğunu bilmek, onun kalitesini artırmamıza yardımcı olur. İlk yıllarda düşünce ve dil gelişiminin kritik bir parçası olan iç ses, çocuğun dışa dönük ifadesinden önce gelişir. Doğru bir rehberlikle çocuğun bu sesi tanımasına yardımcı olabiliriz. İç sesin rolü yalnızca düşünce gelişimiyle değil, aynı zamanda duygusal düzenleme ve öz saygıyla da bağlantılıdır. İç ses, çocukların davranışlarına ve düşüncelerine rehberlik eden bir referans çerçevesi görevini üstlenir. Bu referans çerçevesi, onların etrafındaki dünyayı yönlendirmek için kendi kendilerine konuşma şeklidir. Bu, özellikle ebeveynleri olarak eylem seçimlerini onaylamak için etrafta olmadığımız zamanlarda kullandıkları bir çerçevedir. Böyle zamanlarda bir çocuk, nasıl davranıp hissedebileceğine karar vermek için iç sesiyle ebeveynlerinden ve çevresinden duyduğu cümleleri tekrarlar. Bu ses; yatıştırabilir, rehberlik edebilir, cesaretlendirebilir ya da suçlayabilir, eleştirebilir veya küçümseyebilir. Çocuklarımızın iç seslerinin nasıl bir işlevi olduğu onlarla nasıl konuştuğumuzla çok yakından ilgilidir. Destekleyici olması harikadır çünkü böylece iç sesleri “koruyucu melek” rolüne bürünür. Ama eğer bu iç ses destekleyici değilse… Bir sorunumuz olabilir…
Çocukların Olumlu Bir İç Ses Geliştirmelerine
Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Çocuklar, yakın çevrelerindeki yetişkinlerden -en başta anneden ve babadan- çok etkilenirler. Ne de olsa bu insanlar, çocukların hayatı öğrenmek ve güvende hissetmek için bağımlı olduğu ilk kişilerdir. İşte tam da bu yüzden, yaptığımız ve söylediğimiz her şeyin, çocuğumuzun dünyayı algılama ve kimlik duygusunu oluşturma biçimleri üzerinde muazzam bir etkisi vardır. Konuşma şeklimiz, tonlamamız ve sözcük seçimlerimiz çocuğumuzun kendisine ve daha sonra çevresindeki diğer kişilere hitap etmek için kullanacağı dilin modeli haline gelir. Sözlerimizin, çocuklarımızın öz güven ve dayanıklılık geliştirmelerinde ne denli etkili olduğunu hep kendimize hatırlatmalıyız. Çocuklarımızla konuşurken onların kendileriyle konuşmasını istediğimiz şekilde konuşmayı unutmamalıyız.
Çocuklar; çabaları karşılığında övgü ve cesaretlendirme sözleri duyduklarında kendilerine saygı duymanın yanı sıra başkalarının çabalarını da övmeyi öğrenirler. Olumsuz yargı cümlelerini defalarca duyduklarında ise kendilerinden utanırlar veya kendilerini suçlarlar. Çocuklar, bizden duymadıkça kendileri hakkında olumlu bir şey söyleyemezler. Elde ettiği sonuçlardan ziyade çabaları için övmek ve cesaretlendirmek, olumlu bir iç ses oluşturmalarına destek olur. Olumsuz sözlerimiz, çocuğumuzun benlik saygısı üzerinde uzun süreli olumsuz etkiler yaratabilir. Örneğin, “Ne tembel bir çocuksun…” sözünü sık sık duyan bir çocuk, tembel olduğunu düşünerek kendini suçlar, bu rolü kanıksar ve tembelliği aşabileceğine inanmaz. Çocuğumuzu “tembel” diye etiketlemekle “Daha verimli çalışıp daha çok çaba gösterdiğin zaman elde edeceğin sonuçlar seni çok şaşırtabilir çocuğum. Daha çok çaba ile her konuda daha başarılı, daha mutlu olabilirsin. Ben buna eminim…” demek arasında büyük fark vardır.
Ebeveynler olarak, çocuklarımızın iç seslerini güçlendirme fırsatına sahibiz. Çocuklarımızla sürekli konuşuyoruz ve bu konuşmalarımız, onların olumlu iç ses geliştirmelerine destek olmak için her zaman iyi bir fırsattır. Onlara bir şeyi nasıl yapacaklarını öğrettiğimizde olumlu, gerçekçi ve cesaretlendirici kelimeleri seçebiliriz. Sonuçlara değil çabalarına odaklanabiliriz, hatalarını hoşgörü ile karşılayabiliriz. Olumlu ve motive edici sözlerimiz; çocuklarımızın öğrenme, uygulama, ustalaşma ve öğrendikleri sorumluluklardan zevk alma yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Birçok çocuk, özellikle de gençler, kendilerini kabul etmeyle ilgili sorunlar yaşarlar. Boy, kilo, saç rengi, saç uzunluğu, gözlükler, diş telleri, kıyafetler vb. her şey onların “güvensiz” benlik imajının bir parçası haline gelebilir. İyimser düşünme ve olumlu iç konuşma becerilerini geliştiren çocukların bu tür güvensizliklerle mücadele etme şansı daha yüksektir. Çocuklarımızın yanında kendimizle, bedenimizle veya çevremizle ilgili karamsar düşüncelerimizi ifade etmek yerine davranışlarımızla ve sözlerimizle onlara gerçekçi bir iyimserliği ve cesurca eyleme geçmeyi modelleyebiliriz.
Çocuklar büyüdükçe iç seslerinin daha çok farkına varırlar. Farklı düşünme biçimleri arasında ayrım yapmayı öğrenebilirler. Çevrelerinde duydukları diyaloglardan, film repliklerinden veya okudukları kitap satırlarından ayrı olarak kendi özgün düşüncelerini yaratmaya başlarlar. Bu, çocuğumuza kendi zihnindeki iç konuşmayı tanımlamayı ve iç sesini kendi yararı için kullanmayı öğretmek için harika bir zamandır. Çocuğumuzun bu sesi gerçek bir yol arkadaşına dönüştürmesine yardımcı olmanın bir yolu da yüksek sesle düşünmesini ve kendisini özgürce ifade etmesini teşvik etmektir. Rahatça iletişim kurabileceği, yargılanmadan duygularını ve fikirlerini özgürce ifade edebileceği güvenli/demokratik bir ortam yaratmak, çocuğumuzun hem olumlu hem de olumsuz düşüncelerini fark etmemizi sağlar. Böylece olumsuz düşüncelerini ve duygularını nasıl ele alabileceği, iç sesini olumlu mesajlarla nasıl güçlendirebileceğini öğretmek için önemli bir fırsat yakalayabiliriz.
Zihnimizdeki o küçük sesin -iç sesimizin- çok şeyi değiştirme gücü vardır ve biz ebeveynler, doğru rol model olup iyimserliği teşvik ederek çocuklarımızın kendi iç seslerini fark etmelerine ve olumlu yönde değiştirmelerine yardımcı olabiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

DANS, HAYATIMIZIN HER ANINDA VAR OLABİLECEK BİR SÜPER GÜÇTÜR!
Dünya Dans Günü Kutlu Olsun!
Bugün, Dünya Dans Günü. 1982 yılından bu yana, modern balenin yaratıcısı Jean Georges Noverre'nin doğum günü olan 29 Nisan'da kutlanan “Dünya Dans Günü”, insanlığın ortak dili olan dansın iletişim gücünü ve evrenselliğini vurgulamayı amaçlar. Bu özel günde, dünyanın pek çok yerinde -sokaklarda, sahnelerde…- insanlar, dansı kutlamak ve dans etmek üzere bir araya gelirler. Müzik türleri ve farklı kültürlerle etkileşim kurarak gelişen ve günümüze kadar gelen dans, insanlık tarihi kadar eskidir. Dans evrenseldir ve tüm sanatların öncüsüdür. Fiziksel ve zihinsel yeteneklerimizin bir kolajıdır dans... O, her zaman içimizde saklı olan hareket içgüdüsünden beslenen ve zaman zaman iletişim kurmak için dışa vurduğumuz “hareketler, fikirler ve duygular bütünüdür”… Dans, bebeklikten başlayarak hayatımızın her anında var olabilecek bir süper güçtür. Bu süper güç, bizi fantastik bir süper kahramana dönüştürmez ama bir sanat dalı olarak dans, bize pek çok yaşam becerisinin yanı sıra fiziksel ve zihinsel zindelik kazandırır. Dans, eğlencelidir ve herkes içindir…
Stresten uzak, müzik eşliğinde hareket edip mimiklerimizle ve hareketlerimizle duygularımızı ifade edeceğimiz eğlenceli dakikalar için, daha sağlıklı bir yaşam için bugün ve her gün dansın süper güçlerinden faydalanabiliriz.
Dansın Çocuklara Kattığı Süper Güçler Nelerdir?
Dünya Sağlık Örgütü, çocukların günde minimum bir saat fiziksel aktivitede bulunmaları gerektiğini belirtir. Dans, çocukları ekranlardan uzaklaştırmak ve hareket ettirmek için en eğlenceli egzersiz araçlarından biridir. Dans etmenin başlıca fiziksel faydaları şunlardır: daha iyi bir kalp ve akciğer sağlığı, daha sağlıklı tansiyon, artan kas ve kemik gücü, artan esneklik ve dayanıklılık, aerobik zindelik, gelişen koordinasyon ve denge becerileri… Dans etme eylemi, fiziksel olduğu kadar zihinsel bir eylemdir. Çocuklar dans ederken vücutlarındaki kasların çoğunu kullanırlar ve fiziksel güçlerinin farkına varırlar. Kasları ve uzuvları ile neler yapabileceklerini keşfederler. Bedenlerinin sınırlarını cesurca zorlamayı öğrenirler. Duygularını hareketlerle anlatmalarını teşvik eden bu deneyim, onlar için “beden ve zihin güçlerini birleştirerek yaşadıkları muhteşem bir macera” gibidir. Müziğin ritmine uyum sağlayarak bir dans koreografisini çalışmak; çocukların hafıza, dikkat, odaklanma ve sözsüz iletişim becerilerini geliştirir. Düzenli olarak bir dans grubu içinde dans eden çocuklar, verilmek istenen bir mesajı veya hissettirilmek istenen bir duyguyu vücut sinyalleri ile ifade etmenin de mümkün olduğunu ve beden dillerini en iyi şekilde kullanmayı öğrenirler. Fiziksel ve zihinsel faydaları ile dans, çocuklara başarı için iyi notlardan daha da çok ihtiyaç duydukları becerileri ve motivasyonu kazandırır.
Okulda Dans Neden Matematik Kadar Önemlidir?
21. yüzyılın dünyasında, matematik ve fen ağırlıklı bir eğitim sisteminin daha çok teşvik edildiğini söyleyebiliriz. Sanat eğitiminin -özellikle dans ve tiyatronun- okullarda ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüğünü düşünen pek çok eğitimciden biri de Ken Robinson. “Dans, duyguların ve fikirlerin hareket ve ritim yoluyla fiziksel ifadesidir. Dansı kimse icat etmedi. Tarih boyunca her kültürün kalbinin derinliklerindedir; dans, insanlığın nabzının bir parçasıdır. Birden fazla türü, stili ve geleneği kucaklar; sürekli gelişmektedir. Rolleri eğlenceden kutsala kadar uzanır ve her türlü sosyal amacı kapsar.” sözleriyle dansı tanımlayan İngiliz konuşmacı, sanat eğitimi profesörü ve yazar Ken Robinson(1950-2020), kaleme aldığı bir makalesinde dansın, okullarda matematik kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Araştırmalar ve çeşitli dans programları, dansın eğitimde de çok faydalı olabileceğini; öz güven, hafıza, odaklanma, empati gibi önemli bilişsel ve duygusal beceriler kazandırarak çocukların akademik başarısını artırabileceğini gösteriyor. Robinson, makalesinde New York City merkezli kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan “Dancing Classrooms” (Dans Eden Sınıflar) önderliğinde okullarda yürütülen bir dans eğitimi programının ilham verici başarısını anlatıyor ve “Okulda Dans Neden Matematik Kadar Önemlidir?” sorusunu yanıtlıyor.
“Dans Eden Sınıflar”ın başarısı, fiziksel aktivite ile eğitim başarısı arasındaki ilişkinin belgelenmiş bir örneğidir.1994 yılında dansçı Pierre Dulaine tarafından kurulan program, gittiği her okula on hafta boyunca yirmi seans sunuyor. Balo salonu dansını ülkenin en zorlu bölgelerinden bazılarında ilkokul ve ortaokullara getiren Dancing Classrooms, dansı kullanarak özellikle cinsiyetler arasındaki sosyal ilişkileri geliştirmeyi; iş birliği, saygı ve merhameti besleyerek okulların kültürünü zenginleştirmeyi amaçlıyor. Her gün daha fazla çocuğu dansın gücüyle tanıştırarak bu amacını gerçekleştirmeye devam ediyor. Programa katılan öğrenciler ve öğretmenlerle yapılan anketler gösteriyor ki 10 haftalık bir dans eğitimi ile öz disiplin ve odaklanmada %89’luk bir artış sağlanıyor. Programı gözlemleyen öğretmenlerin yüzde 95’i birlikte dans etmenin bir sonucu olarak; öğrencilerin iş birliği yapma, farklılıklara saygı duyma, kendini ifade etme, merhamet gösterme ve empati kurma yeteneklerinde gözle görülür bir gelişme olduğunu belirtiyor…
Yine makalesinde Ken Robinson, şu sözlere yer veriyor: “Matematiğe karşı değilim -o, insan zihninin büyük yaratıcı macerasının vazgeçilmez bir parçasıdır-. Her çocuğun genel eğitiminde, dansın diğer sanatlar, diller, matematik ve beşeri bilimlerle eşit öneminden bahsediyorum. Dans, sorunlu yaşamlarda neşe ve istikrarın yeniden sağlanmasına yardımcı olabilir; okullarda şiddet ve zorbalık nedeniyle ortaya çıkan gerilimleri hafifletebilir.”
Çocuklar Okullarda Dans Etseydi…
Dans, tiyatro, müzik ve görsel sanatlar; çocukların gündelik yaşamının ve eğitim hayatlarının vazgeçilmez bir parçası olsaydı, neler değişirdi bir düşünelim… Araştırmalar, bize bu konuda yeterince fikir veriyor ve inanıyoruz ki çok şey değişirdi… Matematiği yalnızca matematikçiler yetiştirmek için öğretmiyoruz veya yazmayı yalnızca yeni nesil romancılar yaratmak için öğretmiyoruz. Aynı şey sanatlar için de geçerlidir. Sanat eğitimi sayesinde çocuklara “sanatla uğraşmanın getirdiği beceri, bilgi ve deneyimi kariyerlerine ve yaşamlarına yansıtabilen çok yönlü vatandaşlar olmayı” öğretiyoruz.
Ne yazık ki günümüzde hâlâ herhangi bir sanat eğitimine erişimi olmayan milyonlarca öğrenci var. Sanatı eğitimle entegre etmenin yaratıcı yollarını bulmalıyız ve bu yolların yaygınlaşmasını sağlamalıyız. Peki, ne yapabiliriz? Bilimsel düşünme ve yaratıcı düşünme becerilerini eşitlik ilkesi çerçevesinde geliştirmeyi hedefleyen sanat dostu eğitim sistemleri tasarlayabiliriz. Böylece çocuklarımıza; insan doğasına çok daha uygun, daha kapsayıcı, motive edici ve beyin gelişimi için çok daha verimli olan eğitim modellerinin avantajlarını yaşatabiliriz.
Dansa davet eden birkaç güzel söz…
19. yüzyılın en önemli Fransız şairlerinden Charles Baudelaire: “Dans, müzikte saklı olan gizemli her şeyi açığa çıkarabilir ve ayrıca insani ve elle tutulur olma özelliğine de sahiptir. Dans, kolları ve bacakları olan bir şiirdir.”
Modern dansın öncülerinden Ruth St. Denis: “Dansın, kelimelerle bulunamayacak kadar derin olanı ifade etmek için beden ve ruh arasındaki iletişim olarak kullanıldığını görüyorum.”
Ünlü bale dansçısı Friedemann Vogel: “Biz dansçılar, genellikle fiziksel yeteneklerimizle övülsek de aslında ayakta durmamıza ve dans etmeyi sürdürmemize daha büyük katkısı olan zihinsel gücümüzdür. Üstesinden gelmemize, dansta kendimizi yeniden keşfetmemize ve ilham vermeye devam etmemize yardımcı olacak fiziksel ve psikolojik çevikliğin, bu eşsiz birleşim olduğuna inanıyorum.”
Amerikalı dansçı ve koreograf Agnes de Mille: “Dans etmek kendi içinden çıkmaktır. Daha büyük, daha güzel, daha güçlü olarak... Bu güçtür!”
Bugün KidZania İstanbul Tam 8 Yaşında!
Bugün KidZania İstanbul'da çifte mutluluk yaşanan bir gün. Çünkü bugün hem Dünya Dans Günü hem de KidZania İstanbul’un kuruluşunun 8. yıl dönümü. Sekiz yıl önce bir hayali gerçekleştirmek için KidZania İstanbul’un kapılarını açtık. O günden bu yana daha iyi bir gelecek hedefiyle, çocuklara eğlenerek öğrenme deneyimi sunmak için keyifle ve heyecanla çalıştık.
Çocukların mutluluk cıvıltılarıyla, oyunlarıyla, bitmek bilmeyen enerjileriyle, danslarıyla, yaratıcı fikirleriyle ve neşeli sesleri ile dolup taşan şehrimizde, Çocuklar Ülkesi KidZania İstanbul’da, bugüne dek 1,6 milyondan fazla çocuğumuzu ağırladık. Özgürce kendilerini ifade edebilecekleri, hayallerindeki meslekleri oyunlar yoluyla keşfedebilecekleri, akranlarıyla sosyalleşebilecekleri, bazen dans edip şarkılar söyleyebilecekleri, eğlenirken öğrenebilecekleri, hayal güçlerini ve yeteneklerini geliştirebilecekleri bir dünya yarattık onlar için…
Yeni yaşımıza merhaba derken en başta bu şehri yaşatan çocuklarımız olmak üzere, ailelerimizle, iş ortaklarımızla ve KidZania İstanbul ekibi olarak kendimizle gurur duyuyoruz.
Nice yıllara KidZania İstanbul ve Yaşasın Dans! diyoruz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

ANNELİK, ÂDETA BİR SANAT GİBİDİR…

Ülkemizde her yıl mayıs ayının ikinci pazar günü kutlanan Anneler Günü, özel günler içinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu önem, anneliğin insanlığa, çocuklara ve annelere sunduğu muhteşem hediyelerden gelir. İşte, zaman zaman unuttuğumuz bu hediyeleri hatırlamak içindir Anneler Günü… Anne olmanın tek bir tanımını yapmak imkânsızdır ancak biliyoruz ki annelik âdeta bir sanat gibidir. Dünyaya güzellik katan her sanat gibi anne olma sanatı da çok emek, çok sabır ve bolca yaratıcılık ister. Her deneyimle kendinizi biraz daha geliştireceğiniz, yeni yeteneklerinizi keşfedeceğiniz, koşulsuz sevginizden güç alarak cesur adımlar atacağınız, öğretici ve ödüllendirici olan uçsuz bucaksız bir serüvendir annelik…
Annelik serüveni, bir bebeğin doğumuyla birlikte tam anlamıyla başlar. Bebeğinizi kucağınıza aldığınız o ilk andan itibaren, o ana dek sahiplendiğiniz tüm rollere bir yenisi eklenir. Sizin genlerinizi taşısa da sizden farklı ve genetik olarak benzersiz olan, yaşama tutunmak için sevginize ve rehberliğinize ihtiyaç duyan bir çocuk vardır artık hayatınızda… Dünyaya bakışınızı, tüm önceliklerinizi, sorumluluklarınızı, rutinlerinizi ve yaşam şeklinizi tamamen değiştiren bu yeni kimliğe adapte olmak elbette hiç kolay değildir. Anne olunca bilinmezlerle dolu yeni bir serüvene cesaretle adım atmanız ve “daha iyi bir ben” yaratmanız gerektiğini anlarsınız.
Anne olma sanatı mükemmeliyete ulaşmakla ilgili değildir. Hiçbir anne ve hiçbir çocuk mükemmel değildir. Bu sanatta ustalaşmak için mükemmelliği değil her zaman “daha iyiyi” kovalamanız, hem kendinizdeki hem çocuğunuzdaki hataları ve kusurları sabırla kucaklamayı bilmeniz, hatalarınızdan ders alarak pes etmeden mücadele etmeniz, endişe ve korku gibi olumsuz duygularla baş etmeyi öğrenmeniz, empati ve iletişim becerilerinizi geliştirmeniz, koşulsuz sevginin gücünü keşfetmeniz ve anneliğin sunduğu muhteşem hediyelerin farkında olmanız gerekir.
Annelik, çocuğunuza karşı hissettiğiniz tarifi mümkün olmayan harika duyguların yanı sıra pek çok endişeyi ve her aşamasında yeni zorlukları da beraberinde getirir. Özellikle ilk defa anne olan bir kadının “İyi ki anneyim ama ben iyi bir anne miyim? Yeterli bir anne miyim?” veya “Bu zor görevi başarabilir miyim?” gibi soruları kendine sorarak çeşitli endişelere kapılması çok doğaldır. Sadece başlangıçta değil ömür boyu süren annelik serüvenin her aşamasında pek çok keyifli anların yanı sıra zorluklar da vardır. Zaten, zoru başarabileceğinizi keşfetmektir annelik sanatının en büyük hediyelerinden biri. Örneğin, dizlerinizin üzerine çöküp çocuğunuzun gözlerine bakarak onu dikkatle ve sabırla dinlemeyi bilmek bir hediyedir. Çocuğunuz üzgün veya hasta olduğunda çocuksu bir coşkuyla onu neşelendirmeyi veya en zorlu zamanlarda stresinizi yönetmeyi, soğukkanlı bir duruş sergilemeyi ve çocuklarınızın kendilerini güvende hissetmelerini başarmak da bir hediyedir. Anne olarak deneyiminiz arttıkça ve zorlukları aştıkça güçlendiğinizi hissedersiniz… Siz güçlendikçe, hayat daha anlamlı ve daha zengin olur. Siz güçlendikçe, çocuklarınız da güçlenir… Çocuklarınızın güçlendiğini ve cesaretle hayallerinin peşinden gittiğini görmek ise anne olmanın en büyük hediyesidir.
Anne olmak “kendinden vazgeçmek” demek değildir. Kendi hayallerinden tamamen vazgeçen bir anne; mutlu, sabırlı ve güçlü kalmayı başarmakta çok zorlanabilir. Ancak kişisel gelişimine önem veren, kendisiyle barışık olan, iyimserliği ve sürekli öğrenmeyi hayat felsefesi olarak kabullenen bir anne, çocukları için doğru bir rol model olmayı başarabilir.
Her çocuğun bağımsız ve özgür birer birey olduğunun farkında olan, yüreği çocuk sevgisi ile dolu, çocuklarına demokratik değerlerle yaklaşan ve onları “oldukları gibi” sevmeyi başarıp cankulağıyla dinleyen, kendi dehalarını keşfetmeleri için çocuklarına cesaret ve ilham veren, onlara zaman ayıran ve onlarla oyunlar oynayan, fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı bir şekilde gelişmeleri için çocuklarının ihtiyaçlarını doğru zamanda karşılayan her anne, “yeterince iyi” bir annedir. Yeterince iyi olmayı başaran her anne, çocuklarının gözlerinde ve kalplerinde “mükemmel bir annedir”.
Koşulsuz sevgisini ve şefkatini çocuklarından esirgemeyen, her zaman “daha iyi bir anne” olmak için çaba gösteren tüm fedakâr annelerin Anneler Günü kutlu olsun!
Unutmadan söyleyelim, Anneler Günü'nde tüm annelere KidZania girişi hediye!
KidZania’dan sevgilerimizle

ÇOCUKLARIMIZIN SAĞLIKSIZ ARKADAŞLIKLARINI NASIL TESPİT EDERİZ?
Arkadaşlıklar, çocukluk çağının çok önemli bir parçasıdır. Peki, tüm arkadaşlıklar sağlıklı mıdır? Cevabı aslında hepimiz biliyoruz: Hayır, değildir. Arkadaşlık hikâyelerinin her biri farklıdır ve bunların tümü sağlıklı değildir. Sağlıksız bir arkadaşlık, çocuğumuzun endişeli ve stresli hissetmesine neden olabilir ya da kendisini özgürce ifade etmesine, keşfetmesine izin vermeyebilir… Çocuklarımızı öz güven kaybı, depresyon, öfke, kaygı, davranış bozukluğu, çekingenlik, stres gibi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya bırakabilir. Küçük çocuklarımız, biz eğitmediğimiz sürece sağlıklı arkadaşlıkların neye benzediğini anlamakta ve yaşadıkları arkadaşlık ilişkilerinin hasarını fark etmekte zorlanabilirler. Bu, çok doğaldır. Daha büyük çocuklar ve gençler, akran baskısı veya arkadaş gruplarına kabul edilmek için uyum sağlama gibi nedenlerin de yoğun etkisiyle sağlıksız arkadaşlık ilişkileri yaşayabilirler.
Sağlıksız bir arkadaşlığı tespit etmenin ve bu tür arkadaşlıklardan çocuğumuzu korumanın kesin bir yolu olmasa da ebeveynler olarak sağlıklı arkadaşlıklar kurmaları için çocuklarımıza rehber olmalıyız. Onlara iyi bir arkadaş olmanın ipuçlarını öğretmek ve arkadaşlık serüvenlerini -gereksiz, ön yargılı ve kalp kırıcı müdahalelerden kaçınarak- gözlemlemek bizim sorumluluğumuzdur. Ancak bu sorumluluk, pek çoğumuzun da bildiği gibi çok kolay değildir. Sabır ve büyük hassasiyet isteyen bu görevi yerine getirirken zaman zaman zorlanırız. Küçük çocuğumuzun veya ergenlik çağına yaklaşan gencimizin sağlıksız bir arkadaşlık içinde olduğundan şüpheleniyorsak belirtileri tanımamız ve nasıl müdahale edeceğimizi bilmemiz önemlidir.
Bu yazımızda çocukluk arkadaşlıklarının neden önemli olduğu, sağlıklı ve sağlıksız arkadaşlıkları nasıl ayırt edebileceğimiz, ebeveynler olarak çocuklarımızı sağlıklı arkadaşlıklara teşvik etmek için neler yapabileceğimiz hakkında bazı ipuçları bulacaksınız…
Arkadaşlıklar Neden Çok Önemlidir?
Güncel araştırmalar; sağlıklı arkadaşlıkların, çocukların gelişimi ve genel sağlıkları üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermektedir. İnsan sosyal bir varlıktır ve sosyalleşerek hayatı öğrenir. Herkes, özellikle çocuklar ve gençler, başka insanlarla etkileşim içinde olmaya ihtiyaç duyarlar. Onlar, kendilerini güvende hissetmek için aidiyet ararlar. Sağlıklı bir arkadaşlığa sahip olmak; çocukların ve gençlerin iletişim, iş birliği, dayanışma becerilerini geliştirmelerine, duygularını ve bireysel yeteneklerini keşfetmelerine yardımcı olur. İyi arkadaşlık ilişkileri yaşamak, çocukları stresten ve zorbalıktan korur. Onların yaşama bağlı hissetmelerini ve en güzel duyguları deneyimlemelerini sağlar… Sağlıklı arkadaşlık ilişkileri olmayan çocukların yüksek düzeyde depresyon ve kaygı gibi şikâyetlere sahip olma olasılıkları yaklaşık üç kat ve yüksek düzeyde saldırganlık, hiperaktivite ve dikkatsizlik yaşama olasılıkları iki kat daha fazladır.
Sağlıklı Bir Arkadaşlık Nasıldır?
Sağlıklı bir arkadaşlık demokratiktir. Dürüsttür, güvenilirdir. Bireysel sınırlara, hedeflere ve hayallere saygılıdır. Sağlıklı bir arkadaşlıkta karşılıklı kazanım ve eşitlik hâkimdir. Böyle bir arkadaşlıkta herkes; hayallerine ulaşması için birbirine destek verir, birbirinin başarısını kutlar ve zor anlarında birbirine yardım eli uzatır, birbirine sevgi, şefkat, empati, ilgi, hoşgörü ve dürüstlük ile yaklaşır.
Sağlıksız Bir Arkadaşlığın İşaretleri Nelerdir?
Arkadaşlıklar sağlıksız olduğunda çok çeşitli sorunlar ortaya çıkar. Sağlıksız arkadaşlıklar, çocuklar için çok zararlı olabilir -genellikle gençler için daha da zararlıdır-. Gençler, ortaokul ve lise yıllarında akranlarıyla arkadaşlıklar kurmaya daha fazla öncelik vermeye başlarlar. Bu arkadaşlıklarına müdahale edilmesini istemezler. Ilımlı uyarılarımıza bile aşırı tepki verebilirler. Sağlıksız bir arkadaşlık yaşamaları halinde zorbalık ve akran baskısı gibi sorunlarla mücadele etmek zorunda kalabilirler. Ergenliğe yaklaştıkça veya ergenlik döneminde arkadaşlarının da etkisiyle olumsuz alışkanlıklar ve davranışlar sergilemeye daha yatkın olurlar. Sağlıksız arkadaşlıklar, çocukların ve gençlerin hayatında stres ve drama yaratır.
İşte çocuğumuzun arkadaşlığının sağlıksız olabileceğine dair bazı işaretler:
Güç Dengesizliği
Güç dengesizliği, genellikle sağlıksız bir arkadaşlığın işaretidir. Sağlıklı arkadaşlıklar adalet çerçevesinde iş birliği yapmayı içerir. Kararları bir kişinin aldığı, iş birliği kurmak yerine sorumlulukların bir kişiye yıkıldığı arkadaşlıklarda “güç dengesizliği” vardır. Daha güçlü olarak kendini konumlayan taraf, arkadaşlık için çok az çaba gösterebilir ve tüm işi arkadaşının yapmasını bekleyebilir. Ya da amacına ulaşmak için arkadaşından kararlarının uygulanmasını talep edebilir -bazen emredebilir-. Yalnızca bir arkadaş; plan yapmak veya duygusal destek sağlamak için çaba sarf ediyorsa ya da arkadaş grubunun patronu gibi davranışlar sergiliyorsa bu genellikle kötüye işarettir.
Kaba Sözler ve Küçümseme
Bazı sağlıksız arkadaşlıklar, kaba sözleri ve küçümseyici tavırları içerir. Örneğin, çocuğumuzun bazı arkadaşları aşırı derecede eleştirel veya başkaları hakkında kötü konuşmayı, dedikodu yapmayı huy edinmiş olabilirler. Bu arkadaşları, giyimi veya görünümü nedeniyle diğer insanlarla dalga geçmekten zevk alabilirler veya diğer insanların önünde çocuğumuzu da küçük düşürebilirler. Böyle arkadaşlar, çocuğumuzun cömertliğini ve iyi niyetini istismar edebilirler, onun öz güvenini sarsabilirler ve hatta onu hayallerinden koparabilirler.
Drama
Çocuğumuz ve arkadaşı sürekli tartışıyorsa, kavga ediyorsa veya ikisi arasında kıskançlık, yalancılık, manipülasyon, iftira atma, suçlu hissettirme gibi olumsuz özelliklerin ortaya çıktığı bir tür drama her zaman var gibi görünüyorsa tüm bunların, sağlıksız bir arkadaşlığın işaretleri olduğuna emin olabiliriz.
Kıskançlık ve Rekabet
İster yeni bir oyuncağı ister başka bir arkadaşı kıskanmak olsun… Sağlıksız arkadaşlıklar, sıklıkla kıskançlık gösterilerine ve yoğun rekabete sahne olur. Bu tür arkadaşlıklarda taraflar, birbirlerinin başarılarını kutlamak yerine kıskanmaya meyilli olurlar -ya da sadece bir arkadaş, diğerine karşı bu olumsuz duyguları hissediyor olabilir-.
Sosyal Dışlanma
Sosyal çevrelerdeki en olumsuz davranışlardan biri, çocukların başkalarını gruptan dışlaması ve başkalarını da onları dışlamaya ikna etmesidir. Sağlıksız bir arkadaşlık, çoğunlukla sosyal dışlanmayı içerir. Örneğin bir arkadaşı, çocuğumuzun sadece onunla vakit geçirmesini veya başkalarını gruptan çıkarmasını talep edebilir. Onu, toplumdan izole etmeye meyilli olabilir. Sosyal dışlanma, çocuğumuzu depresyona sürükleyebilir…
Kural Çiğneme
Bazen çocuklar; yetişkinlere rahatlıkla kaba davranan, tehlikeli riskler almayı seven ve sorunlu davranışlarda bulunan çocuklarla arkadaş olabilirler. Korkusuz gibi görünen bu tür arkadaşlar edinmek ilk başta çocuklara heyecanlı bir maceraya atılmak gibi gelebilir. Ancak kuralları çiğneyen veya otoriteye karşı gelen başka çocuklarla çok fazla zaman geçirmek, çocukları bu davranışları deneyimlemeye, öfkeye, şiddete, endişeye ve suçluluk duygusuna itebilir.
Size Kötü Bir His Verir
Çocuğumuzun bir arkadaşlığından rahatsız oluyorsak ama neyin yanlış olduğunu anlayamıyorsak hissettiğimiz olumsuz duyguların adını koyarak yola çıkabiliriz. Ebeveynler olarak içgüdülerimize güvenmemiz önemlidir. İçgüdülerimiz ve duygularımız, henüz yüzeye çıkmamış bir şeyi söylüyor olabilirler.
Sağlıksız Arkadaşlıklar Nasıl Önlenir?
Çocuğumuzun sağlıksız bir arkadaşlık kurmasını önlemenin veya onu iyi bir arkadaş olarak yetiştirmenin kesin bir formülü olmasa da, sağlıksız arkadaşlıkla kurma olma olasılığını azaltmak için yapabileceğimiz şeyler vardır. Unutmayalım, çocuğumuz henüz küçükken kiminle oyun oynayacağı veya kimin evine gideceği konusunda daha fazla söz hakkımız olur. Ancak çocuğumuz büyüdükçe -özellikle de ergenlik öncesinde ve gençlik yıllarına yaklaştıkça- arkadaş seçimlerinde büyük bir oyuncu olarak var olmamız pek olası değildir. Bu nedenle küçük yaşlarından itibaren çocuğumuzu “iyi bir arkadaş olma” konusunda eğitmek ilk adımımız olmalıdır. Çocuğumuzu farklı ortamlarda kuracağı arkadaşlık ilişkilerini en iyi şekilde yürütmesi için sabırla, hoşgörüyle ve şefkatle destekleyerek onun ergenlik döneminde sağlıklı arkadaşlıklar kurma olasılığını artırabiliriz.
İyi arkadaş olmayı bilmek, sağlıklı arkadaşlıklar kurmanın temelidir. İyi ve kötü, sağlıklı ve sağlıksız arkadaşlık arasındaki farkı öğreterek çocuğumuzu iyi arkadaşlıklar kurmaya teşvik edebiliriz. Çocuğumuzla “kendisini iyi hissettiren, onu geliştiren arkadaşlar bulmanın önemi ve yolları” hakkında sohbet etmek, birlikte arkadaşlık temalı filmler izlemek veya kitaplar okumak; çocuğumuza iyi bir arkadaş olmayı öğretmenin oldukça etkili araçlarıdır. Ayrıca, kendi yaşamımızda sağlıklı arkadaşlık ilişkileri kurarak çocuğumuza örnek olabiliriz.
Sağlıksız bir arkadaşlık içinde olmak; çocukların yalnızca genel sağlık ve esenliklerine zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda sorunlu davranışlar sergilemelerine ve çok yanlış kararlar vermelerine yol açabilir. Eğer çocuğumuz sağlıksız bir arkadaşlığa dâhilse onu daha sağlıklı ilişkilere yönlendirmek için tüm işlerimizi bir kenara bırakıp elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmalıyız. Çocuğumuzun daha anlamlı ve faydalı arkadaşlıklar kurmasına yardımcı olma çabalarımız başarılı olmazsa veya bu çabalarımız çocuğumuz tarafından her defasında olumsuz tepkilerle karşılaşırsa bir çocuk doktorundan veya bir psikologdan yardım isteme yoluna başvurabiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

AİLE İLİŞKİLERİNİZİ GÜÇLENDİRMENİN 10 YOLU

İçinde bulunduğumuz hafta, aile olmanın önemini vurgulayan bir özel günü barındırıyor: Uluslararası Aile Günü. Birleşmiş Milletler tarafından 1993 yılında ilan edilen ve her yıl 15 Mayıs’ta kutlanan bu özel gün, uluslararası toplumun ailelere verdiği önemi yansıtıyor. Aile; kültürden kültüre, nesilden nesile ve kişiden kişiye değişen birçok tanıma sahip olsa da bu yazımızda ideal bir ailenin izinden gitmek; Uluslararası Aile Günü vesilesiyle o ideal aileyi tanımlamak ve aile ilişkilerimizi güçlendirmekle ilgili ipuçlarını sizlerle paylaşmak istiyoruz.
Aile, Nedir ve Neden Önemlidir? İdeal Aile Nedir?
Çeşitliliğin ve iletişimin arttığı 21. yüzyılın dünyasında, aile için tek bir tanım yapmak iyice zorlaştı. Demokrasinin sürekli geliştiği ve çeşitliliğin hoşgörü ile kucaklandığı toplumlarda, alışkın olduğumuz klasik aile formatına uymayan ailelerin sayısı her geçen gün artıyor. Ancak tanımların çoğalması, ailenin önemini yitirdiğini değil aksine, aile kültürünün “ideal demokratik değerler” kapsamında zenginleşme ve dönüşme çabasını gösteriyor. Aileler, bugün de önemini koruyor. İnsan, sosyal ve birlik içinde olmak isteyen bir varlık olmayı sürdürdüğü sürece aileler gelecekte de önemli topluluklar olmaya devam edecektir.
Aile; insanların dünyadaki yerini ve rolünü tanımlamasına yardımcı olan, en değerli yaşam derslerinden bazılarının öğrenildiği yerdir. Bir çocuk için aile, hayatın başlangıç noktasıdır; ilklerin yaşandığı ve öğrenildiği bir sığınaktır. Toplumsal bir ölçekten baktığımızda aile, bir toplumun kalbindeki en küçük birimdir. Her aile; kendine has kuralları, değerleri ve sorumlulukları ile toplumun küçük ölçekli bir yansımasıdır. Aileler, toplumun düzgün gelişimi için çok önemli olan -nesillerin devamlılığını sağlamak, tüm üyelerine duygusal ve pratik destek sağlamak, çocuklara ilk eğitimi sunmak ve onlara yaşamsal beceriler kazandırmak, üyelerine sosyal kimlik sağlamak gibi- pek çok işlevi yerine getirir. Daha yakın bir mesafeden baktığımızda ise karşımıza çıkan en basit ve yaygın tanım şudur: Aile, bir hukuk bağı veya kan bağı paylaşan bir grup insandır. Ancak birçok insan için aile, bu basit tanımlardan çok daha fazlasını ifade eder. Her birimiz, “Aile nedir?” sorusuna kendi tecrübelerimizden, aile hikâyelerimizden ve duygularımızdan yola çıkarak farklı yanıtlar veririz. Aile tanımlarımız farklılaşsa da “ideal bir aileyi” bazı evrensel olan temel değerlerle tanımlamak mümkündür.
İdeal Bir Aile Şunları Sağlar:
İdeal bir aile; her bir üyenin, özellikle çocukların, sınırsız ve potansiyelleri doğrultusunda gelişmesini sağlayan, güvenli ve istikrarlı, sevgi dolu bir ortam sağlar. İdeal bir aile, koşulsuz sevgi ve demokratik değerlerle beslenen bir yuvadır.
Hayatta başarılı olmak için “kabul edilmiş ve güvenilir bir topluluğa ait” hissetmek hepimiz için son derece önemlidir. Aidiyet duygusu ideal bir ailenin vazgeçilmez bir özelliğidir. İdeal bir ailede bireyler, aile yapısı içindeki yerlerinin ve rollerinin farkındadırlar. Onlar; bu ailenin ayrılmaz bir parçası olduklarını, sevildiklerini ve kabul edildiklerini bilirler.
Hepimiz; kaybolduğumuzu, başaramadığımızı ya da amacımızdan saptığımızı düşündüğümüz zamanlarda veya üzüntü, hayal kırıklıkları ve başarısızlıklar ile mücadele ettiğimiz anlarda aile desteğine ihtiyaç duyarız. Aile, desteğin en içten hissedilebileceği yerdir. İdeal bir ailede “aile desteği” her zaman yanımızdadır. Aile desteğine sahip olmak, işlerimizi daha öz güvenli bir şekilde yapmamızı ve daha iyi sonuçlar elde etmemizi sağlar. Sağlıklı ve ideal bir aile, her bir üyeye hayallerini gerçekleştirmeye çalışmaları için cesaret ve destek verir. İdeal bir aile, bir kişinin bir başarısızlık yaşadığında sığınıp gücünü toplayabileceği veya başarılarını, mutluluklarını kutlayabileceği bir yerdir.
İdeal bir ailede her ebeveyn, çocukları için doğru rol model olmayı hedefler. O, çocuklarına örnek olmak için kötü alışkanlıklarından vazgeçmeye ve ilham vermek için üretken olmaya gayret eder. İdeal bir ailede hata yapmaya izin vardır. Böyle bir ailede herkes hatasından öğrenmeye ve kendini geliştirmeye teşvik edilir. Ebeveynler; çocukları ile el ele verip birlikte büyümeye, gelişmeye, öğrenmeye ve eğlenmeye önem verirler. İstikrarlı ve sağlıklı bir aile, hem çocuklara hem de tüm topluma pek çok fayda sağlar. İdeal bir ailede ebeveynler; yaşadıkları topluma olumlu katkı sağlayan -empati, saygı, hoşgörü, yardımseverlik, azim, yaratıcılık, cesaret gibi temel becerilere sahip, doğasever ve barışçıl çocuklar yetiştirirler.
Aile İlişkilerinizi Güçlendirmenin 10 Yolu
Sevgi ve karşılıklı saygı, iyi ve ideal bir aileye sahip olmanın anahtarıdır. Aşağıdaki ipuçları, aile ilişkilerinizi iyileştirmenize ve böylelikle ideal bir aile ortamının sunduğu tüm desteklerden faydalanmanıza yardımcı olabilir.
Birlikte kaliteli zaman geçirin
Her aile üyesinin, aile dışında kendi hayatı olmasına rağmen aile üyeleri ile ortak faaliyetlerde zaman geçirmeye çalışması ideal olandır. Oyunlar, doğum günü partileri, piknikler, geziler, sinema geceleri... Ailece zaman geçirmek için sayısız fikir vardır. Yaratıcılığımızı biraz zorlayarak çok eğlenceli aile etkinliklerine imza atabiliriz. Örneğin, sağlıklı atıştırmalıklar eşliğinde bir hafta sonu boyunca bir film maratonunun tadını çıkarabiliriz. Her ayın son pazar gününde aile büyüklerinin ve kuzenlerin de katılacağı bir aile yemeği düzenlemek gibi aile ritüelleri belirleyebiliriz…
Aile yemeklerinin tadını çıkarın
Günümüzün telaşlı dünyasında, neredeyse tüm aile üyelerinin kendi programları vardır ve bu da bir ailenin bir araya gelip yemek yemesini zorlaştırır. Ancak, mümkün olduğunca aile yemeklerinde bir araya gelmeye çalışmamız ideal olandır. Bir aile yemeği yemek; birlikte oturup günümüz hakkında konuşmamıza, sevdiklerimizle sohbet ederek rahatlamamıza olanak tanır.
Konuşun
Zaman zaman eşler, ebeveynler ve çocuklar birbirinden uzaklaşabilir. Bu uzaklaşma, açık iletişimi engeller ve özellikle çocukların gelişimi açısından olumsuz sonuçlar doğurur. İyi iletişim, ideal bir aile ortamı sağlamanın anahtarıdır. Bu nedenle; birbirimizle konuşmaya, birbirimizi yargılamadan dikkatlice ve sabırla dinlemeye, çekinmeden görüşlerimizi ve duygularımızı diğer aile üyeleriyle paylaşmaya her zaman özen göstermeliyiz.
Roller oluşturun
Her aile üyesinin ailede bir yeri ve rolü olduğunu hissetmesi önemlidir. Eğer, rollerin ve sorumlulukların belirlenmediği, aidiyet duygusundan yoksun bir aile yaşantımız olduğunu düşünüyorsak bunu değiştirmek için adım atabiliriz. Ebeveynlerin otoriteyi birbirleri ile tutarlı olacak şekilde paylaştığı, her üyenin rollerinin ve sorumluluklarının belirli olduğu demokratik ve adil bir düzen kurarak aile ilişkilerimizi iyileştirebiliriz.
Koşullar ne olursa olsun, ailenizi kurtarmak için çaba gösterin
Boşanmalar, ayrılıklar, ölümler gibi; bir aile için yıkıcı etkilere sahip olabilecek pek çok olumsuzluk vardır. Aile yaşamımızdaki koşullarımız, olaylarımız ne olursa olsun aile olarak bir arada kalmak için tüm fırsatları kucaklamaya gayret edebiliriz; iş birliği yaparak çocuklarımıza ve yaşlılarımıza destek olmaya devam edebiliriz.
Çatışmaları sakince çözün
Yanlış anlamalar ve çatışmalar, her ailenin yaşamının bir parçası olabilir. Bunlardan tamamen kaçınmak zordur, ancak karşılıklı çaba ile üstesinden gelmek mümkündür. Ebeveynlerin buradaki rolü çok önemlidir. Çocuklarının rehberi ve onların rol modeli olarak bir ebeveynin çatışmadaki görevi, soğukkanlılığını koruyarak -ve varsa öfkesini dindirerek- çatışmadaki tarafları adil bir çözüme ve sağlıklı iletişim kurmaya yönlendirmektir.
Şiddetli eleştirilerden kaçının
İdeal bir ailede eleştiri, kimseyi “saldırıya uğramış veya tehdit edilmiş” hissettirmemelidir. Eleştirilerimizi, belirli bir aile üyesinin olumsuz davranışlarının üstesinden gelmesine ve görüşlerini ifade etmesine destek verecek şekilde; yargılamadan, etiketlemeden ve empatik bir yaklaşımla sunabiliriz.
Ev işlerini paylaşın
Yemek yapmak, ütü yapmak ve temizlik yapmak… Bir ailede günlük olarak yapılması gereken ve pek çekici olmayan ne çok iş vardır. Tüm aile üyelerinin bunları gerçekleştirme sürecine dâhil edilmesi hayati önem taşır. Herkesin evin idaresinde yaşına uygun görevler aldığı, kimsenin sıkıcı ve yorucu ev işleriyle tek başına mücadele etmediği adil bir düzen kurarak aile ilişkilerimizi iyileştirebiliriz.
Önemsediğinizi gösterin
Hayatımızın yoğun veya monoton olduğu zamanlar olur. Böyle zamanlarda kendimizi bir rutine kaptırıp ailemizden -istemeden de olsa- biraz uzaklaşırız. Ne kadar yoğun olursak olalım ailemize onları önemsediğimizi düzenli olarak hatırlatmamız gerekir. Fırsat buldukça eşimize, çocuklarımıza veya annemize, babamıza değer verdiğimizi sevgi sözcükleri ve jestlerle göstermek hepimize iyi gelir.
Ailenizi başka ailelerle kıyaslamayın
Ailemizi başka ailelerle kıyaslamak, ilişkilerimizi zedeleyebilir. Her aile; erdemleri ve eksiklikleri, zorlukları ve neşesi ile kendine has bir topluluktur. İdeal bir ailenin amacı; kendine özgü güçlü yönleri keşfetmektir, kendi özgün ilham verici serüvenini yaşamaktır ve her bir üye için mutluluk sağlamaktır.
Uluslararası Aile Günü Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle

ÇOCUĞUNUZ, KONUŞMAYA BAŞLADIĞINIZDA
SİZİ DİNLEMİYORSA veya GÖRMEZDEN GELİYORSA...

Çocuklarımızın, konuşmaya başladığımız o ilk andan itibaren bizi dikkatle dinlemelerini ve talimatlarımızı takip etmelerini hepimiz isteriz. Ancak, bunu sağlamak birçoğumuz için zaman zaman zorlu bir mücadeleye dönüşebilir. Bu mücadele, sadece biz ebeveynler için değil çocuklar için de oldukça yıpratıcıdır. “Nasıl oluyor da bu kadar yakınındayken beni duymuyorsun? Tam üç kere söyledim çocuğum…” gibi serzenişlerimizi ve o anda hissettiğimiz tükenmişlik hissini hatırlayalım… Örneğin, çocuğumuz video oyununu kapatmasını söylediğimiz ilk üç seferi duymadığını iddia etmektedir ve bir yandan oyun oynamaya devam etmektedir, üstelik bu davranışı yeni bir şey değildir. Bu mücadele, benzer diyaloglar çerçevesinde her gün gerçekleşmektedir...
Ebeveyn olarak çocuklarımıza “talimatları dinlemeyi ve uymayı öğretmek” bizim sorumluluğumuz olduğuna göre neden bizi dinlemediklerini veya açıkça görmezden geldiklerini anlamaya yönelmemiz ve çözüm üretmemiz gerekir. Peki, nasıl çözeriz? Çocuğumuzun uyumluluğunu artırmanın en etkili yollarından biri talimat verme şeklimizi değiştirmektir.
Bu Hatalardan Uzak Duralım:
Aşağıdaki davranışlardan herhangi birini yapmayı alışkanlık haline getirdiysek farkında olmadan çocuğumuzu dinlememesi için eğitiyor olabiliriz.
Çok Fazla Uyarı Vermek
Çocuğumuza, öfkemizi her defasında biraz artırarak defalarca aynı uyarıyı vermemiz, onu bizi dinlememesi için eğitmek demektir. “Sana daha kaç kez söylemem gerekiyor?” ya da “Bu gerçekten son uyarın!” gibi cümlelerimiz aynı uyarıyı daha önce birçok kez ilettiğimizi işaret eder. Çok fazla uyarı iletirsek çocuğumuz blöf yapmaya yönelebilir. Bir uyarımızı defalarca tekrar edeceğimizi bile bile çocuğumuz neden ilk uyarımızı dinlesin ki? Nasıl olsa tekrarlanacağını bildiği için zaman kazanmak ve yaptığı şeye devam etmek için “Duymadım” diyebilir veya uyarımızda yeterince ciddi olmadığımızı düşünebilir.
Sonuçlara Değil,
Anlamsız Tehditlere ve Cezalara Odaklanmak
“Odanı hemen temizlemezsen bir daha asla dışarı çıkmana izin verilmeyecek!”, “Eğer toplamazsan tüm oyuncaklarını çöpe atarım!”, “Ödevini zamanında bitirmezsen bir daha asla video oyunu oynayamazsın!” gibi anlamsız tehditler ve cezalar, bir sorunu gerçekten çözmemize yardımcı olamazlar. Çocukların çoğu, ebeveynlerinin bu tür tehditleri yerine getiremediklerini veya aşırı cezalar vermekten kaçındıklarını bilirler - bu tür anlamsız tehditler onlar için inandırıcı olmaktan çıkmıştır artık-. Dolayısıyla öfkemize yenik düşüp abartılı tehditler savurmamız, çocuğumuzun bizi gerçekten dinlemesini ve talimatlarımıza gönüllü olarak uymasını sağlamaz. Cezalar ve tehditler, hem stresimizi artırır hem de çocuğumuzun dürüstlüğümüzden ve güvenilirliğimizden şüphe etmesine sebep olur. O anda talimatımıza uysa bile bunu sadece onu tehdit ettiğimiz için yapar ve bu, çocuğumuz için kesinlikle öğretici bir deneyim değildir.
Sonuç ve ceza/tehdit faklıdır. Sonuç, tamamen konuyla ilgili doğal bir bedeldir. Örneğin, oyun saatini uzatıp derslerini aksatması durumunda ertesi gün oyun saati olmaması doğal bir bedeldir -sonuçtur- veya ödevine yeterince zaman ayırmadığı için okulda karşılaşacağı tepkiler ya da düşük notlar da doğal sonuçlardır. Çocuğumuz uyarımızı dikkate almıyorsa abartılı veya konuyla ilgisiz cezalara/tehditlere başvurmak yerine ona sonuçların ne olacağını net bir şekilde açıklamamız en etkili ve öğretici yoldur.
Güç Mücadelelerine Girmek
Çocuğumuzla “Evet, öylesin işte!” ve “Hayır değilim!” gibi inatlaşmalarla dolu bir tartışmanın içinde ne kadar uzun kalırsak çocuğumuzun talimatlarımızı takip etmekten o kadar uzun bir süre daha kurtulmasına yardımcı oluruz. Örneğin, çocuğumuza oyun saatinin bittiğini ve ödevini yapmaya başlaması gerektiğini hatırlattıktan sonra yarım saat boyunca bu konuda tartışırsak zaman kaybederiz ve o sorumluluğun bir yarım saat daha yerine getirilmemesine sebep oluruz. Bir güç mücadelesinin içine girdiğimizde çocuğumuzla aramızdaki güven bağlarını zedeleyebilecek sözler sarf etmemiz olasıdır. Tüm bunlardan kaçınmak, aramızdaki saygıyı korumak ve dikkatimizi dağıtmamak en iyisidir. Çocuğumuza, talimatlarımıza uymuyorsa bir sonucu olacağını net bir şekilde, sakin ve kararlı bir ses tonuyla ifade etmemiz en doğrusudur. Dolayısıyla şunu söyleyebiliriz ki güç mücadeleleri bir yere kadar doğaldır -tüm talimatlarımızı harfiyen yerine getirmesi ve hiç sorgulamaması da bir problemi işaret eder- ancak, bu mücadeleleri uzatmamız sadece zaman kaybıdır.
Ses Yükseltmek
Çocuklar dinlemediğinde, birçok ebeveyn sesini yükseltmeye meyillidir. Ses yükseltmemiz şöyle bir mesaj içerir: “Şimdi duyuyor musun beni? Sesimi duy ve beni hemen dinle. Çünkü burada kararları ben alırım. Ben otoriteyim!” Bu aslında çaresizliğimizin çığlığıdır. Evet, ne yazık ki bazen çözüm bulamadığımızda, çocuğumuz çok ısrarcı olduğunda veya bizi dinlemediğinde bu tuzaklara düşüp sesimizi yükseltiriz. İşe yarar mı? Elbette, yaramaz. Ses yükseltmenin olumlu sonuçlara yol açması olası değildir. Yüksek sesimiz, çocuğumuzla ilişkimize zarar verebilir. Talimatlarımızı dinlemiyorsa, bizi görmezden geliyorsa bu davranışının nedenlerini anlamak için soğukkanlı ve empati kuran adımlar atmamız, kararlı ve tutarlı olmamız önceliğimiz olmalıdır.
PEKİ, BİZİ DUYMASI ve
TALİMATLARIMIZI DİNLEMESİ İÇİN NE YAPABİLİRİZ?
Çocuklarınızı Gerçekten Dinleyin
Çocuğumuzun sözünü sık sık kesiyorsak ve anlatmak istedikleri için ona yeterince kaliteli zaman ayıramıyorsak çocuğumuzdan dinlemeyi öğrenmesini bekleyemeyiz. Dinlememenin ve umursamamanın doğal olduğunu düşünür: “Beni de kimse dinlemiyor ki…”
Kuralları, Sorumlulukları Belirleyin
Kuralsız ve sorumlulukların belirli olmadığı bir evde sık sık anlaşmazlıklar olur. Böyle bir evde sözler havada uçuşur ama kimse gerçekten dinlemez. Kurallar, çocukların sorumluluklarını anlamalarını ve sorumluluklar ise çocukların öz güven ve bağımsızlık kazanmalarını sağlar. Örneğin, dün odasını toplamadığı için uyarılmayan veya böyle bir sorumluluktan haberi olmayan bir çocuk, bugün annesinin neden odasını toplaması için baskı yaptığını bir türlü anlayamaz. O çocuk, şöyle düşünebilir: “Dün annem topladı, bugün niye ben topluyorum?” Kurallarımızı yazılı hale getirmek, bu kurallar üzerine zaman zaman ailece toplantılar yapmak, kuralların ne olduğunu ve neden bu kuralların konulduğunu çocuklara anlatmak, kuralları uygulamada kararlı ve tutarlı olmak; çocuklarımıza talimatları yerine getirmeyi ve bizi cankulağıyla dinlemeyi öğretmenin etkili bir yoludur.
Dikkat Dağıtıcılardan Uzak Durun
Çocuğumuz video oyunu oynarken yan odadan bağırdığımızı düşünelim: “Haydi, artık oyunu bırak lütfen. Yemek saati!” Bu tür bir durumda çocuğumuzun bizi duyup dinlemesini beklememiz pek gerçekçi değildir. Kasıtlı meydan okuma ile duymamak arasında ayrım yapmak önemlidir. Çocuğumuz diğer odada video oyunları oynarken ona seslendiğimizi duyamayacak kadar oyuna dalmış olabilir. Çocuğumuza talimat vermeden önce tüm dikkat dağıtıcı şeylerden kurtulmalıyız. TV'yi kapatmamız, adını söylememiz, göz teması kurmamız ve hatta çocuğumuzun omzuna bir el atmamız gerekebilir. Ardından, ona ne yapmasını istediğimizi özetleyen net talimatlar verebiliriz.
Uyarın, Sonuçları Sunmaya Hazır Olun
Çocuklarımızın dikkatleri biz yetişkinlere nazaran genellikle daha dağınıktır. Çocuğumuzdan talimatlarımızı tekrar etmesini isteyerek söylediklerimizi anladığından emin olabiliriz: örneğin, “Tamam, şimdi ne yapmanız gerekiyor?” diye sorarak talimatı tekrar etmesini isteyebiliriz. Çocuğumuza talimat verdikten ve onun anladığından emin olduktan sonra yaklaşık on-on beş saniye bekleyebiliriz. Çocuğumuz bu talimatımızı yerine getirmek için herhangi bir girişimde bulunmuyorsa bizi görmezden geliyordur. Bu durumda -eğer bizi tamamen görmezden gelmeden “Biliyorum. Bir dakika içinde yapacağım.” gibi şeyler söylüyor olsa bile- onu uyarabiliriz. Bu uyarımızda, sorumluğunu yerine getirmesi halinde olumlu ve olumsuz sonuçların ne olacağını söylememiz teşvik edici olabilir. Yeter ki tehditlerden, cezalardan ve aynı uyarıyı defalarca söylemekten uzak duralım. Net ve kararlı olalım. Ancak böylece çocuğumuzun bizi dinlemesini sağlayabiliriz.
Tuzaklardan Kaçının, Nedenleri Sorgulayın
Öfke patlamaları, bağırışlar, cezalar… Bu tuzaklardan uzak durmamız gerekir. Bunun yerine çocuğumuzla, “yargılanmadığını ve ilgiyle dinlendiğini hissedeceği türden samimi bir iletişim” kurarak neden bizi dinlemediğini anlamaya, kurallar ve sorumluluklar hakkında onu bilinçlendirmeye, ebeveyn olarak hangi yaklaşımları benimsememiz gerektiğine odaklanabiliriz. Çocuğumuz, bulunduğu her ortamda başkalarını dinleme ile ilgili bir sıkıntı yaşıyorsa ve bunun altında yatan fiziksel veya zihinsel bir sağlık sorunu olabileceğinden şüpheleniyorsak vakit kaybetmeden bir çocuk doktoruna veya psikoloğa danışabiliriz.
Çocuklarımızı gerçek dünyaya hazırlamamız gerekir. Gelecekte hizmet sunacakları yöneticiler veya müşteriler, onlara bir raporu tamamlamaları veya bir ürünü zamanında teslim etmeleri gerektiğini on kez hatırlatmayacaklar. Bunun yerine, kendilerinden bekleneni zamanında ve doğru şekilde yapmamanın sonuçlarıyla karşılaşacaklar. Dolayısıyla biz de daha etkili yöntemlerle çocuklarımıza dinlemeyi ve talimatlara uymayı öğretmek için gayret etmeliyiz. İlk konuştuğumuz anda çocuğumuzun dinlemesini sağlamayı bir öncelik haline getirebiliriz. Eğer, dinlemesini sağlamakta zorlanıyorsak olası hatalarımızı keşfetmeye ve yeni bir yaklaşım denemeye açık olmalıyız. Çocuğumuz, bizim ciddi olduğumuzu ve gerekçelerimizin makul olduğunu kavradığında hem kendini hem de ebeveynlerini zaman kaybından kurtaracak doğru adımları atacaktır.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

19 MAYIS, BİR GENCİN GÖZÜNDEN
DÜNYAYA ÜMİTLE BAKIP YOLA ÇIKMAKTIR!
Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Kutlu Olsun!
Yeniden bir 19 Mayıs. Bugün, Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı. Atatürk’ün 1938’de gençlere armağan ettiği bu bayram; 19 Mayıs’ın destansı başarı öyküsünü ve cesur ruhunu gençlerle paylaşma, Atatürk’ün gençliğe verdiği değeri hatırlama, kuşaklar arası diyaloğu artırma, genç fikirli olmanın ve gençliğin harikalarını kutlama günü… Her 19 Mayıs’ta olduğu gibi bugün de büyük bir coşkuyla bağımsızlığımızın, gençliğimizin veya içimizde yaşayan o kararlı cesur gencin gücünü sonuna kadar hissedeceğiz.
“Bütün Ümidim Gençliktedir!” Demiş Atatürk…
Atatürk’e göre gençlik, yorulmadan ve pes etmeden; iyimserlikle, cesaretle, hakikatle ve çalışkanlıkla “daha iyi ve daha faydalı olana” ulaşmak için çabalamalıdır. Gençler bunu başarabilirler ve başarmalılar ki büyük emeklerle ve fedakârlıklarla kurulan bağımsız Türkiye Cumhuriyeti, asla geriye gitmeden hep daha iyi bir geleceğe doğru ilerleyebilsin.
Atatürk, gençliğin potansiyelinin ve yaratabileceği harikaların tamamen farkındaydı. Bu yüzden gençliği ümidin kaynağı olarak gördü. Gençliğin gerçek potansiyeline ulaşması için demokratik, bilimsel ve çağdaş bir eğitim anlayışı ile yetiştirilmesine ne denli önem verdiğini her fırsatta dile getirdi: “Gençler, cesaretimizi güçlendiren ve sürdüren sizlersiniz. Siz, almakta olduğunuz terbiye ve kültür ile, insanlık değerinin, vatan sevgisinin en değerli örneği olacaksınız. Gençliği yetiştiriniz. Onlara ilim ve irfanın müspet fikirlerini veriniz. Geleceğin aydınlığına onlarla kavuşacaksınız.”
Gençlik demek aydınlık bir gelecek demekti Atatürk için: “Ey yükselen yeni nesil, gelecek sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk; onu yükseltecek ve sürdürecek sizsiniz…”.
Ona göre gençlik, aynı zamanda bir yaşam şekliydi ve bir yaş aralığından daha fazlasını temsil eden geniş bir kavramdı. Gençlik demek enerjik ve yenilikçi olmak, bağımsız ve özgür olmak, bilimsel ve eleştirel düşünmek, adanmışlık, merak ve cesaret demekti… Genç fikirli olmak, dünyayı yakından takip etmek, korkulara ve engellere rağmen cesaretle yola çıkmak, yeniliklere ve çağdaş fikirlere açık olmak Atatürk’ün yaşam felsefesiydi. Bir gencin gözlerinden dünyaya ümitle bakmayı başardı Atatürk ve 1919 yılının 19 Mayıs’ında, tam 103 yıl önce bugün, içindeki gencin verdiği güçle halkımızın ve en çok da gençlerimizin geleceğini aydınlatan o ilk adımı attı… Genç fikirlerle, gençlik ve gelecek için harika bir yola çıktı 19 Mayıs’ta. İşte bu yüzden, 19 Mayıs gençliğin bayramıdır.
19 Mayıs, Gençlere Cesareti Anlatan Gerçek Bir Öyküdür…
16 Mayıs 1919’da Beşiktaş’taki Bandırma Vapuru ile Samsun’a hareket ederken bir hayali vardı Atatürk’ün… O; Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı yaraları henüz saramamış, çok kayıplar vermiş, yorgun düşmüş, kederli ve yoksul bir halkı “Tam bağımsız bir Türk Devleti” kurmak için birlikte mücadele etmeye ikna etmek istiyordu. 19 Mayıs’ta Samsun’a adım attı ve bu adım, halkımızın Atatürk’ün önderliğinde bağımsız ve daha güçlü bir geleceğe attığı ilk adım oldu…
Gerçekleşmesi zor gibi gözükse de Atatürk’ün hak ve hakkaniyet uğruna yola çıktığı bu hayal gerçekçiydi. Gerek toplumsal gerek bireysel olarak bağımsızlıktan ve özgürlükten uzak bir yaşam sürmek, çocuklarımızın ve gençlerimizin karanlık bir geleceğe sürüklenmelerine seyirci kalmak kabul edilemezdi. Halkımız da kabul etmedi, özgürlüğü ve onurlu bir yaşamı seçerek Atatürk’ün izinden gitti. Kurtuluş Savaşı’nda birlik içinde ve büyük bir inançla mücadele etti. Aydınlık bir gelecek uğruna 19 Mayıs’ta ilk adımı atılan bu bağımsızlık mücadelesi, iki büyük zaferle sonuçlandı. Topraklarımız emperyalist işgalcilerden kurtulurken halkımız da demokratik bir cumhuriyet düzenine kavuştu. Destansı bir askeri zafer ve ardından büyük emeklerle kurulan Türkiye Cumhuriyeti, cesaretle ve kararlılıkla onurlu bir yaşam için atılan “tek bir adımın” ne büyük adımlara dönüşebildiğini ve doğru bir amaç uğruna birlikte mücadele eden cesur insanları engelleyebilecek hiçbir gücün olmadığını herkese kanıtlar nitelikteydi.
İlham verici bir cesaret öyküsüdür 19 Mayıs. Gençlere; bağımsızlığın vazgeçilmez bir değer olduğunu, hayallerine giden yolları akıllıca planladıklarında bu hayallerin gerçek olabileceğini ve en zor koşullarda bile birlik olup çok güçlü olabileceklerini anlatan gerçek bir öykü…
Bugünün Gençleri Ne İstiyor?
UNICEF ve Gallup'un yayınladığı yeni bir uluslararası ankete göre gençlerin büyük bir çoğunluğu; dünyayı yetişkinlerin kasvetli merceğinden görmeyi reddediyorlar. Onlar bu iyimserliklerini gerçekçi bir çizgide yaşıyorlar ve bir yandan da pek çok konuda kaygılanıyorlar. UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore: “Eski nesillerle karşılaştırıldığında, bugünün gençleri daha umutlu, daha küresel bir bakış açısına sahip ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirme konusunda kararlı. Günümüz gençleri gelecek kaygısı taşıyor ama kendilerini çözümün bir parçası olarak görüyorlar.” Gençler, iklim değişikliği konusunda oldukça kaygılanıyorlar. Bu konuda harekete geçmek için sabırsızlar. Sosyal medya aracılığıyla tükettikleri bilgilere şüpheli yaklaşıyorlar. Bir yandan da depresyon ve kaygı duygularıyla mücadele ediyorlar. Gençlerin kendilerini dünya vatandaşı olarak görme ve Kovid-19 salgını gibi tehditlerle mücadele etmek için uluslararası iş birliği yaklaşımlarını destekleme ihtimalleri yetişkinlere nazaran daha yüksek. Toplumdan topluma ayrıntılar değişkenlik gösterse de bugünün gençliği dünyayı daha iyi bir yere dönüştürmek istiyor. Bu konuda onlara yardımcı olabiliriz…
19 Mayıs, Gençlere İnanmaktır ve Onlar İçin Çabalamaktır!
“Hayatta tam mutluluk ve esenlik ancak gelecek kuşakların şerefi, varlığı, esenliği için çalışmakta bulunabilir.” demiş Ulu Önder Atatürk. Bir gence hayata en iyi şekilde hazırlanması ve gelecekte faydalı bir bireye dönüşmesi için destek olmaktan, hayallerine giden yolda ona ilham ve cesaret vermekten daha mutluluk verici ve daha faydalı ne olabilir ki? Öncüsü veya parçası olduğumuz bir girişimin, çocuklarımızın ve gençlerimizin hem bugününe hem geleceğine katkı sunacağını bilerek çalışmak, tıpkı Atatürk’ün de dediği gibi büyük bir mutluluktur bizce de… Gençler, harika fikirler üretebilirler. Gelecek demek gençlik demekse gençlerin önündeki tüm engelleri kaldırmak için daha çok çaba gösterebiliriz ve onlara yaratıcı fikirlerini keşfetmeleri, kendilerini özgürce ifade etmeleri ve potansiyellerini geliştirmeleri için daha çok fırsat sunabiliriz.
Yaşasın gençlik, Yaşasın 19 Mayıs ruhu!
19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlu olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle

 

BİYOÇEŞİTLİLİKTE BİR SORUN VARSA
İNSAN YAŞAMINDA DA BİR SORUN VAR DEMEKTİR

Biyoçeşitliliğin, üzerine daha iyi olan dünyayı inşa edebileceğimiz temel olduğunu vurgulamak ve toplumların bu konudaki farkındalığını artırmak amacıyla her yıl 22 Mayıs’ta kutlanan “Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü”nün 2022 yılındaki teması: “Tüm yaşam için ortak bir gelecek inşa etmek”. Biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) deyince genellikle çok çeşitli bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalar aklımıza gelir. Ancak biyoçeşitlilik, aynı zamanda her tür içindeki genetik farklılıkları ve ekosistemlerin çeşitliliğini de (göller, ormanlar, çöller, tarımsal araziler…) içerir. Biyoçeşitlilik; üyeleri olan insanlar, bitkiler ve hayvanlar arasında çok sayıda etkileşime ev sahipliği yapar. Bu etkileşimler öyle değerlidir ki… Biyolojik çeşitlilik kaynakları, üzerine medeniyetler inşa ettiğimiz sütunlar gibidir. Bu kaynaklar; sağlıklı bir yaşamın ve çocuklarımıza daha iyi bir dünya bırakma hayalimizin temelidir. Başka bir deyişle, biyoçeşitlilikte bir sorun varsa insan yaşamında da bir sorun var demektir…
Bu yazımızda, biyoçeşitlilik hakkında bakış açımızı genişletecek bazı önemli noktalara değinmek istiyoruz. Çocuklarımızın geleceği, biyoçeşitliliğin küresel boyutta öneminin kavranması ve korunması ile yakından ilgilidir. Ne yazık ki bugün, biyoçeşitliliği 100 yıl öncesine kıyasla on bin kat daha hızlı bir şekilde kaybediyoruz… Bu kayıp, insan yaşamını ve gezegenimizi tehdit ediyor.
Biyoçeşitlilik Neden Önemlidir?
Biyoçeşitlilik önemlidir çünkü: Dünyadaki yaşamın çeşitliliğinde ve sürdürülebilirliğinde hayati bir faktördür. Biyoçeşitliliğe sahip bir ekosistemde, eğer çevre değişirse ve bazı organizmalar artık gelişemezlerse diğerleri onların yerini alabilir ve temel işlevleri yerine getirebilir. Sağlıklı ekosistemler için en önemli olan, genellikle en çok gözden kaçan türlerdir. Örneğin böcekler, çiçekli bitkilerin tozlaşmasında önemli bir rol oynar -yediğimiz yiyeceklerin üçte biri tozlayıcılara bağlıdır-.
Bilimden teknolojiye, gıdadan tarıma, ilaçtan endüstriye; hayatın her alanında doğaya muhtacız. Biyoçeşitlilik; insanlar, bitkiler ve hayvanlar arasında çok sayıda etkileşimin gerçekleşmesini sağlar. İnsanların doğayla bağlantısını gösteren ve yaşamın devamlılığını sağlayan bu etkileşimleri birkaç örnekle daha iyi anlayabiliriz: Balık, yaklaşık 3 milyar insana hayvansal proteinin yüzde 20’sini sağlıyor. İnsanlık, beslenmesinin yüzde 80'inden fazlası bitkilerden elde ediyor. Gelişmekte olan ülkelerde kırsal alanlarda yaşayan insanların yüzde 80’i temel sağlık hizmetleri için geleneksel bitki özlü ilaçlardan faydalanmaya devam ediyor. Yapılan tahmini hesaplamalara göre dünya tarımsal üretiminin en az üçte biri, arılar sayesinde gerçekleşiyor. Arılar, polinatör olarak isimlendirilen ve tozlaşma sağlayan böcekler içinde önemli bir paya sahip. Dünya gıda üretiminin %90’ını sağlayan 82 bitki türü, %63’ünü arıların oluşturduğu polinatörler sayesinde tozlaşıyor. Arıların tozlaşmadaki eksikliği, türlerin yeterince tohum üretememesi anlamına geliyor ve bu da tohum ya da meyvenin üretilememesi sonucunu doğuruyor…
Biyoçeşitliliği Hızla Kaybediyoruz…
Biyoçeşitliliğin, gelecek nesiller için muazzam bir değere sahip küresel bir varlık olduğu bugün artık kabul edilse de, ne yazık ki insan faaliyetleri sebebiyle türlerin sayısı önemli ölçüde azalmaya devam ediyor. Birçoğumuz, bu kaybın farkında olmadan yaşıyoruz ancak veriler, bu kaybın önüne geçmezsek çocuklarımızın sadece geleceğini değil bugününü de tehlikeye attığımızı söylüyor. Biyoçeşitlilik kaybının zoonozları (hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkları) tetiklediğini biliyoruz. Öte yandan, biyoçeşitliliği koruyabilirsek pandemilere karşı daha güçlü bir şekilde savaşma, bu pandemilerin oluşumunu engelleme şansımız var.
Biyoçeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu’nun (IPBES’in) Raporuna Göre:
Rapor, yaklaşık 1 milyon hayvan ve bitki türünün, birçoğunun onlarca yıl içinde, insanlık tarihinde hiç olmadığı kadar “yok olma tehlikesiyle” karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Karasal habitattaki yerli türlerin ortalama bolluğu 1900’den bu yana en az %20 oranında azaldı. Amfibi türlerinin %40’ından fazlasının, resif oluşturan mercanların yaklaşık %33’ünün ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden fazlasının ve böcek türlerinin %10’unun tehdit altında olduğu tahmin ediliyor. 16. yüzyıldan bu yana en az 680 omurgalı türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Gıda ve tarım için kullanılan tüm evcilleştirilmiş memeli türlerinin %9’undan fazlasının 2016 yılına kadar nesli tükendi ve en az 1.000 tür daha tehdit altında. Dünya çapında gerçekleşen insan seyahati, çok büyük bir emisyon ayak izine sahiptir. Bu seyahatler aynı zamanda istilacı türlerin hem kazara hem de kasıtlı olarak yayılmasına izin vermektedir. Bazı bölgelere yerli olmayan türlerin girmesi, birçok hassas ekosistemi riske atarak yerli türleri tehdit ediyor.
Karadaki çevrenin dörtte üçü ve deniz çevresinin yaklaşık %66’sı insan eylemleriyle önemli ölçüde değişti. Dünyanın kara yüzeyinin üçte birinden fazlası ve tatlı su kaynaklarının yaklaşık %75’i artık mahsul veya hayvan üretimine ayrılmış durumda. Arazi bozulumu, küresel arazi yüzeyinin %23’ünün üretkenliğini azalttı. Küresel mahsul, tozlayıcı kaybından dolayı risk altında. 100-300 milyon insan, kıyı habitatlarının kaybı nedeniyle artan sel ve kasırga riski altında. Plastik kirliliği 1980’den beri on kat arttı. 300-400 milyon ton ağır metal, zehirli çamur ve endüstriyel tesislerden gelen diğer atıklar her yıl dünya sularına dökülüyor ve kıyı ekosistemlerine giren gübreler şu ana kadar okyanuslarda 400’den fazla “ölü bölge” üretti.
Her Zamankinden Daha Fazla…
Her zamankinden daha fazla insanın daha fazla alana ihtiyacı var. Zararlı insan faaliyetleri, doğal ortamları ihlal etmeye ve böylece sayısız türün yaşam alanlarını yok etmeye devam ediyor. Sayımız arttıkça; şehirler, altyapı ve ekili alanlar büyüyor. Bu genişleme habitatı parçalıyor ve geride hayatta kalamayacak kadar küçük doğal bitki ve hayvan popülasyonlarından oluşan “izole adalar” bırakıyor. IPBES'e göre, kara alanlarının yalnızca dörtte biri ve okyanusların üçte biri insan faaliyetlerinden nispeten zarar görmemiş durumda.
Her zamankinden daha fazla insanın her zamankinden daha fazla şeye ihtiyacı var. İnsanoğlunun kereste, petrol ve mineraller gibi kaynakları acımasızca tüketmesi, dünyanın dört bir yanındaki doğal yaşam alanlarını yok etmeye devam ediyor. Denizlerimizdeki büyük ölçekli endüstriyel balıkçılık, yabani türlerin üzerinde muazzam bir baskı oluşturuyor. Yaban hayatı kaçak avcılığı, birçok türün hayatını tehdit ediyor.
Her zamankinden daha fazla insan daha fazla iklim emisyonu üretiyor. Gezegenimiz; karbondioksit ve metan dâhil olmak üzere artan sera gazı üretimimiz nedeniyle bir iklim krizinin eşiğinde. Küresel sıcaklık artışı nedeniyle türlerin azaldığını zaten görüyoruz. Her yarım derecelik bir ısınmanın ekosistemler üzerinde büyük bir zincirleme etkisi vardır -hareketli türlerin göç edecek alanları tükenir ve mercanlar gibi sıcaklığa duyarlı organizmalar büyük ölümlere uğrar-. Resif oluşturan mercanlar gibi kilit taşı türler yok olduğunda destekledikleri zengin ve karmaşık ekosistemler de çöker.
Her zamankinden daha fazla insan, her zamankinden daha fazla atık ve kirlilik üretiyor. Nüfus arttıkça evlerden, tarımdan ve sanayiden gelen atıkların bertarafı giderek daha ciddi bir sorun haline geliyor. Okyanuslarımız, deniz kaplumbağalarından balinalara kadar milyonlarca hayvanın ölümüne neden olan plastik atıklarla boğuluyor. Böyle devam edersek 2050 yılına kadar denizlerde balıktan çok plastik olacağını tahmin ediliyor.
Her zamankinden daha fazla insanın daha fazla yiyeceğe ihtiyacı var. Habitat tahribatının, iklim değişikliğinin ve kirliliğin başlıca itici gücü olduğu için tarım, özel olarak anılmayı hak ediyor. Modern gıda sistemlerimiz, tüm sera gazlarının yaklaşık üçte birinden sorumlu olarak iklim değişikliğine en büyük katkıyı sağlıyor. Tarım, dünyadaki tüm yaşanabilir arazilerin %50’sini kaplıyor, memeli ve kuş türlerine yönelik yok olma tehditlerinin %80'i tarımdan kaynaklanıyor. Devasa nüfusumuzu beslemek için insanlık olarak monokültürlere, suni gübrelere ve pestisitlere dayanan tarım sistemleri geliştirdik. Monokültürler hastalığa karşı giderek daha hassas hale geliyor, bu nedenle böcek popülasyonlarını yok eden yaygın pestisit kullanımını gerektiriyor. Bu çiftçilik yöntemleri, toprağın tükenmesine yol açıyor, çiftliklerden gelen akıntılar su kütlelerini kirletiyor ve doğal yaşama zarar veriyor.
Doğa, küresel olarak insanlık tarihinde görülmemiş oranlarda tahrip ediliyor, türlerin yok olma oranı artıyor… Yaklaşık 15.000 bilimsel ve hükümet kaynağının sistematik incelemesine dayanan IPBES’in raporu, bize bu pek çok acı gerçeğin yanında bir fark yaratmak için çok geç olmadığını, ancak yerelden küresele her düzeyde şimdi harekete geçmemiz gerektiğini söylüyor. “Dönüştürücü değişim” yoluyla doğa ve biyoçeşitlilik hâlâ korunabilir.
Daha Dengeli, Daha Doğasever,
Daha Farkında Olduğumuz Bir Yaşam Mümkün…
Doğada her canlının bir işlevi var. Biyoçeşitliliği korumak için doğayı daha iyi anlamamız ve doğayla olan ilişkilerimizi yeniden tasarlamamız gerekiyor. İnsanlık olarak bize düşen görev, doğayla ilişkilerimizi iyileştirerek gezegenin tüm varlıklarıyla birlikte korunmasını sağlamaktır. Dijital dönüşümü yaşarken bir yandan da doğaya dönüş sürecimizi başlatabiliriz. Çocuklarımızın, koskocaman bir bütünün küçücük ama çok değerli bir parçası olduklarını anlamalarını sağlayabiliriz. Onlar için doğayla daha fazla etkileşim kuracakları fırsatlar yaratabiliriz. Biyoçeşitliliğin, üzerine daha iyi olan dünyayı inşa edebilecekleri temel olduğunu çocuklarımıza öğretebiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

OYUNLARLA; ZİNDE, NEŞELİ VE HUZURLU BİR YAŞAMA ADIM ATIN!
28 Mayıs, Dünya Oyun Oynama Günü Kutlu Olsun!

28 Mayıs, 2001 yılından bu yana Dünya Oyun Oynama Günü olarak kırkı aşkın ülkede kutlanıyor. Uluslararası Oyuncak Kütüphanesi Birliği tarafından ilan edilen, oyunun insan yaşamındaki ve özellikle çocuk gelişimindeki önemini vurgulamayı amaçlayan bu özel günün fikir annesi Dr. Freda Kim, bu 28 Mayıs’ta dünyaya şu mesajı veriyor: “İyileşmeye başlamak için dünyayı oyun oynamaya teşvik edin!”. Biz de bu yazımızla oyunun süper güçlerini hatırlatmak ve sizleri oyun oynamayı rutin haline getireceğiniz bir yaşama davet etmek istiyoruz. Bu davetimizde ısrarlıyız çünkü oyun oynamak, çocuktan yetişkine herkesi iyileştiren muhteşem bir uğraştır.
Oyun Deyince…
Oyun, tek bir tanıma sığmayan ve ilkel toplumlardan bugüne dek sürekli gelişerek kapsamını zenginleştiren bir kavram. Oyun deyince herkesin aklına kendi yaşamında deneyimlediği ve gözlemlediği oyunlar gelir. Ancak oyun dünyası uçsuz bucaksız bir yerdir… Her birey, oyun dünyasına bir şekilde katkı sunar. Bu sınırsızlığı basit bir örnekle daha iyi kavrayabiliriz: “Oradan Buradan Çıkmaca” diye bir oyunu hiç duydunuz mu? Duymadınız çünkü bu oyun; ekip arkadaşlarımızdan birinin, 80’lerde geçen çocukluk yıllarında kardeşleri ile birlikte tasarladığı ve oynadığı bir oyun… Gezegenimizde yaşamış ve yaşamakta olan her insanın ve her kültürün, kendine has oyunlar ürettiğini düşünürsek oyun dünyasında var olan sayısız oyundan bahsedebiliriz. O halde diyebiliriz ki oyunlar, insan yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır. Oyunlar hep vardı ve hep var olacak…
Günümüzde oyunun işlevi ve faydaları üzerine pek çok araştırma yapılıyor. Araştırmalar, oyunun çocuk gelişimindeki önemini ve her yaş grubu için fiziksel sağlıktan zihinsel sağlığa uzanan çok çeşitli faydalarını kanıtlıyor. 21. yüzyılda oyun, hayatımızın her alanında daha fazla karşımıza çıkıyor ve öğrenmenin en doğal, en eğlenceli ve en etkili aracı olarak -eğitimden iş hayatına ve özel hayata- kendine daha fazla yer buluyor.
Bazı Tanımlamalarla Oyun…
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde oyun şöyle tanımlanır: Yetenek ve zekâ geliştirici, belli kuralları olan, iyi vakit geçirmeye yarayan eğlence.
Oyun, çocukların temel bilgileri ve becerileri kazanmalarının en önemli yollarından biridir. Ünlü İtalyan eğitimci Maria Montessori’nin (1870-1952) de ifade ettiği gibi oyun, çocuğun en önemli işidir. Çocuk gelişimi alanında yaptığı çığır açan çalışmalarla tanınan İsviçreli psikolog Jean Piaget’in (1896-1980) teorisine göre oyun gelişimiyle zihinsel gelişim arasında yakın bir ilişki vardır.
Hollandalı filozof ve tarih profesörü Johan Huizinga (1872-1945), oyunun bir “kültür yapıcı” olduğunu savunmuştur ve av faaliyetini örnek göstererek avlanmanın arkaik topluluklarda oyun biçiminde ortaya çıktığını, avın kültür olmadan önce oyun olduğunu belirtmiştir.
1921 yılında Nobel Fizik Ödülü’nü kazanan ünlü bilim insanı Albert Einstein (1879-1955), oyunu en yüksek araştırma şekli olarak tanımlamıştır. Analitik psikolojinin kurucusu olan İsviçreli psikiyatr Carl Jung (1875-1961), “Bir şeyin yaratılması, akıl tarafından değil, oyun içgüdüsü tarafından gerçekleştirilir.” sözüyle, oyunun yaratıcı gücümüzün kaynağı olduğunu ifade etmiştir.
Duygusal zekâ üzerine geliştirdiği teorileri ile çok ses getiren Amerikalı psikolog ve danışman Daniel Goleman (1946-): “Beynimiz, bizi sosyalleşmeye iten bir oyun dürtüsüyle donanmış halde gelir. Bir çocuğun oyunu; tehditler, korkular ve tehlikelerle yüzleşebileceği kendi güvenli alanını yaratır. Oyun, çocuğa; korkulan ayrılıkları veya terk edilmeleri yönetmenin doğal bir yolunu ve kendini keşfetme fırsatlarını sunar.”
Çocuk İçin Oyun…
1989 yılında Birleşmiş Milletler üyeleri tarafından imzalanan Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 31. Maddesi şöyle der: “Taraf devletler çocuğun dinlenme, boş zamanı değerlendirme, oynama ve yaşına uygun eğlence etkinliklerinde bulunma, kültürel ve sanatsal yaşama serbestçe katılma hakkı sunar.” Bu maddede de ifade edildiği gibi oyun, çocuk için temel bir haktır. Haktır çünkü çocukluk -özellikle okul öncesi dönem, diğer bir deyişle erken çocukluk- insan yaşamının en değerli evresidir. Beyin gelişiminin en hızlı olduğu ve kişiliğin temellerinin atıldığı bu evrede, “doğru adımları takip ederek hayata doğru bir başlangıç yapmak ve oyunlarla öğrenip keşfetmek” her çocuğun en doğal hakkıdır.
Çocuklar etraflarındaki dünyayı anlamlandırmak ve çevreleriyle bağlantı kurarak anlam bulmak için oynarlar. Erken çocuklukta oyun oynamak, erken beyin gelişimini desteklemenin yanı sıra çocukların okula ve hayata hazırlanmalarına, dünyayı ve kendilerini keşfetmelerine, oyun yoluyla deneyimleyerek en etkili şekilde öğrenmelerine, fiziksel ve zihinsel olan temel becerileri kazanmalarına yardımcı olur. Aynı zamanda oyun oynama deneyimi; çocuğun üzüntü, kaygı, öfke gibi olumsuz hislerden uzaklaşmasına yani bağışıklık sisteminin en büyük düşmanı olan stresten kurtulmasına da destek olur. Bilimsel araştırmalar; erken yaşta oynamanın, daha sonraki yaşamda daha yüksek zekâ(IQ) ile ilişkili olduğunu da kanıtlamıştır. Oyun, sadece bilişsel zekânın değil; aynı zamanda hayat boyu başarıda en az IQ kadar önemli olduğu vurgulanan duygusal zekânın (EQ) gelişimine de katkı sağlar.
Herkes Oyunlarla Buluşmalı Çünkü…
Nobel ödüllü İrlandalı yazar George Bernard Shaw (1856-1950),“Yaşlandığımız için oyun oynamayı bırakmayız; oyun oynamayı bıraktığımız için yaşlanırız.” demiştir. Oyun, bir çocuğun gelişimi için çok önemli olmakla birlikte her yaştan insan için de faydalıdır.
Oyun oynamak, beyin fonksiyonunu geliştirir. Yapılan araştırmalar, oyun oynamanın; sinir hücrelerinin (nöron) ve sinirsel bağlantıların (sinaps) gelişmesine katkıda bulunduğunu ortaya koymaktadır. Satranç oynamak, bulmacaları tamamlamak veya beyni zorlayan diğer eğlenceli oyunların peşinden gitmek, hafıza problemlerini önlemeye ve beyin fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Oyun eğlencelidir ve vücudun kendini iyi hissettiren doğal kimyasallarından olan endorfinin salınımını tetikleyebilir. Endorfinler; genel olarak iyi olma hissini arttırır, stresi azaltır ve hatta ağrılarımızı geçici olarak hafifletebilir. Sevdiklerimizle -ailemizle, çocuklarımızla, arkadaşlarımızla- birlikte oynamak; ilişkilere neşe, canlılık ve esneklik getirir. Oyunlar; kırgınlıkları, anlaşmazlıkları ve acıları iyileştirebilir. Düzenli oyun yoluyla birbirimize güvenmeyi ve güvende hissetmeyi öğreniriz.
Çocuklar genellikle en iyi oyun oynarken öğrenirler; bu, yetişkinler için de geçerli olan bir ilkedir. Biz yetişkinler de yeni bir görevi, eğlenceli olduğunda daha rahat öğreniriz. Oyun aynı zamanda hayal gücümüzü ve yaratıcılığımızı harekete geçirerek problemleri çözmemize, geniş bir perspektiften bakarak sıra dışı fikirler geliştirmemize ve içimizdeki mucidi keşfetmemize yardımcı olabilir.
Oyun, sosyal becerilerin geliştirilmesine yardımcı olur. Çocuklar, oyunlar sırasında sözlü iletişim, beden dili, sınırlar, iş birliği ve takım çalışması hakkında tecrübe edinirler. Yetişkinler olarak, oyun ve eğlenceli iletişim yoluyla bu becerileri bizler de geliştirmeye devam ederiz. Hangi yaşta olursak olalım, oyun ve kahkaha; insanları birbirine yaklaştırarak, olumlu bir bağ oluşturarak ve anlaşmazlıkları çözerek güçlü ve sağlıklı ilişkiler kurmamızda, kendimizi genç ve enerjik hissetmemizde önemli bir rol oynar.
Çocuklara, rol oyunları yoluyla eğlenerek öğrenme deneyimi sunan Çocuklar Ülkesi KidZania’nın İstanbul şehrinden, yani KidZania İstanbul’dan tüm yetişkinlere sesleniyoruz:
“Evde, Okulda, İşte… Her Yerde Oyuna Yer Açın!”
Eğer çalıştığımız iş yeri, personelinin motivasyonu ve eğitimi için oyunlardan faydalanıyorsa; eğer aile ve arkadaşlık ilişkilerimizi ve hatta eşimizle olan ilişkilerimizi oyun ve mizah yoluyla güçlendirmeyi biliyorsak; eğer çocuklarımız, evde ve okulda oyunlar yoluyla eğlenerek öğreniyorlarsa ve ebeveynler olarak onlarla oyun oynamaya her gün fırsat yaratıyorsak… işte o zaman, çok şanslıyız demektir. Şansımız, oyunların süper güçlerini keşfetmiş olmamızdan gelir.
Çocuklarınızla, kendi başınıza veya dostlarınızla oyunlar oynamak, hem size hem de sevdiklerinize çok iyi gelir! İster 75 ister 35 yaşında olun, hangi yaşta olursanız olun; zinde, neşeli ve huzurlu bir yaşam için her gün ve her yerde oyuna yer açın, çocuklarınızı oyuna teşvik etmenin ve onlarla oyun oynamanın yaratıcı yollarını bulun!
Başta çocuklar olmak üzere herkesin oyunlarla buluştuğu bir dünya dileriz!
KidZania’dan sevgilerimizle
 

SONUÇLARIN VE CEZALARIN FARKI

Her çocuk, bazen kuralları çiğner ve sınırları test eder. Bu çok doğaldır; çünkü doğuştan gelen merakları, çocukları yeni şeyleri deneyimlemeye ve yaşayarak anlamlandırmaya teşvik eder. Onlar hayatı ve kendilerini büyük bir merakla keşfederken elbette pek çok hata da yaparlar. Bazen kuralları umursamazlar ve sorumluluklarını üstlenmek istemezler. Peki, biz ebeveynler, çocuklarımızın kurallara ve sorumluluklara uyumlu bir şekilde yaşamayı öğrenmeleri için hangi disiplin araçlarına ve yöntemlere başvurmalıyız? Örneğin, oyuncaklarını toplamamasının sonucu ne olmalı? Oyuncaklarını toplamasını sağlamak mı yoksa bir hafta oyun oynamama cezası vermek mi? Öğretme isteğimizle ve tüm iyi niyetimizle çocuklarımızın eylemlerine yönelik kararlar alırken nerelerde hata yapıyoruz? Konuyla ilgili doğal sonuçları mı işaret ediyoruz yoksa ceza vermeyi mi tercih ediyoruz?
Çocuklara sonuç vermekle ceza vermek arasında büyük bir fark vardır. Her ikisi de çocukların yanlış veya zararlı eylemlerini sonlandırmaya yarar ancak önemli olan, aldığımız kararın çocuklarımız için öğretici bir deneyim fırsatı yaratmasıdır.
Çocuklar İçin Sonuç ve Ceza Arasındaki Temel Fark
Sonuçların amacı; bir çocuğa eylemlerinin sorumluluğunu almayı, kendi kendini kontrol eden bir iç ses geliştirmeyi ve hatalarından ders çıkarmayı öğretmektir. Ancak cezanın amacı çocuğun kötü hissetmesine sebep olarak onu hatadan caydırmaktır ve en çok da ebeveynin otoritesini empoze etmektir. Cezalar, çocuklara neyi yanlış yaptıklarını öğretmek yerine öz güven ve öz saygı kaybına, küskünlüğe, öfkeye, utanca ve mahcubiyete neden olur. Bir çocuğa sonuçlar verdiğimizde, yanlış yaptığını anladığı için hatayı tekrarlamayabilir. Buna karşılık, bir çocuğu cezalandırırsak yanlış yaptığını gerçekten anladığı için değil, ceza korkusundan dolayı hatayı tekrarlamamayı seçebilir. Ya da cezaları kabullenerek aynı hataları tekrarlamayı bilinçli olarak tercih edebilir. Sonuçlar öğreticiyken cezalar caydırıcı ve yıkıcı etkilere sahiptir.
Ceza Nedir?
Ceza, bir kabahat için bir kişiye bir tür acı veya kayıp verilmesidir. Ebeveynler genellikle çocuklarını öfkelerinden dolayı cezalandırırlar. Ancak bunu yaparken onlara hata yapmamayı da öğrettiklerini düşünürler ve öfkenin yanında çaresizlik hissi de yaşarlar. Aslında, güç mücadelesinde kazanan olmak adına bu cezaları verirler. Cezalar, eylemle ilgili değildir ve genellikle çocukları çok kötü hissettirir. Bunlar fiziksel/bedensel ceza veya duygusal/sözlü ceza (alay etme, kıyaslama, bağırma, tehdit etme, sevgi ve ilgiyi geri çekme) olabilir. Dersi dinlemediği için ders boyunca tek ayak üzerinde ayakta durmasını istemek, itaat etmediği için bir çocuğa el kaldırmak, sınavda başarılı olamadığı için altı ay boyunca bilgisayar kullanmasını yasaklamak gibi cezaların eylemle hiç ilgisi yoktur, sorunları çözmeye yönelik de değildir. Cezalar, çoğu zaman ters etki yapabilir. Bir çocuğu hataları için cezalandırdığımızda, çocuk neyi yanlış yaptığını anlamak yerine öfkesini bize yönlendirebilir.
Sonuç Nedir?
Yaptığımız her şeyin doğal bir sonucu vardır. Örneğin, gece geç yattığımızda sabah uyanmakta zorlanırız ve bunun sonucunda işe ya da okula geç kalabiliriz. Hava soğukken ceketsiz dışarı çıktığımızda hastalanabiliriz, okula geç kaldığımızda veya ödevimizi yapmadığımızda bir uyarı ile karşılaşabiliriz, derslerimizi düzenli olarak tekrar etmediğimizde sınavlarda başarısız olmamız doğaldır, ütüyü açık bıraktığımızda bir yangına sebep olabiliriz, sınava çok iyi hazırlandığımızda hedeflediğimiz o iyi dereceye ulaşabiliriz… Çocuklarımız da yaptıkları her şeyin, attıkları her adımın ne gibi doğal sonuçlar doğurduğunu görerek, deneyimleyerek olgunlaşırlar. Bu deneyimlerini yaşarken ebeveynleri/öğretmenleri/bakıcıları tarafından iyi bir rehberlikle gereken desteği aldıklarında -eylemlerinin sonuçlarını ve nerelerde hata yaptıklarını anlamaya teşvik edildiklerinde, bu hatalarını nasıl düzeltebilecekleri konusunda problem çözmeye yönelik yardım aldıklarında- doğru seçimler yapmayı öğrenebilirler.
Sonuç, bazen olumsuz bir şey olarak algılanır çünkü sonuç bir ceza da olabilir. Ancak burada bahsettiğimiz sonuç; ceza olmayan, eylemle ilintili olan sonuçlardır. Doğal sonuçlar, çocuğun eylemlerinin doğrudan sonuçlarıdır -örneğin, masadan atlarken yaralanmak veya öğün kaçırıp aç kalmak gibi-. Doğal sonuçlara ek olarak verilen sonuçlar, cezadan farklı olarak bir ebeveyn veya öğretmen tarafından verilen ve eylemle direkt ilgili olan sonuçlardır. Dersi dinlemediği için derste anlatılan konu hakkındaki kitapta yer alan bölümü deftere yazmak, eylemle ilgilidir ve pekiştirme amacı taşır.
Neden Ceza Yerine Doğal Sonuçları Tercih Etmeliyiz?
Doğal sonuçlar, davranış seçimlerinin sonuçlarıdır.
Çocuklara eylemleri ile ilgili mantıklı sonuçlar vermemiz önemlidir:
-Yemeği kaçırmaya göze alan ergenimiz, kendi yemeğini kendisi hazırlar.
-Sabah uyanmakta direniyorsa okula geç kalır. Bu direnişi bir alışkanlık haline getirme niyetindeyse alarmını kurmaktan ve kendi kendine uyanmaktan sorumlu olmasını isteriz. Birkaç gün okula geç kalır ve muhtemelen kısa sürede sabahları uyanmayı öğrenir.
-Ödevini yapmıyorsa, derslerine çalışmıyorsa notları düşer.
Bu doğal sonuçlar hakkında çocuklarımızı mutlaka uyarmalıyız. Defalarca uyarmak etkili değildir. Uyarımıza rağmen bizi dinlemiyorlarsa nedenleri anlamaya gayret etmemiz, doğal sonuçları yaşayarak öğrenmelerini -yani ceza çekmek yerine doğal bir bedel ödemelerini- sağlamamız en doğrusudur. Bu sayede öğrenebilirler. Aşağıdaki iki örnek de doğal sonuçların önemini kavramamıza yardımcı olabilir.
Örnek 1: Dışarısı soğuk ve ergenliğe yaklaşan okul çağındaki çocuğumuz oynamak için dışarı çıkmak istiyor, ancak önerimize rağmen ısrarla ceket giymeyi reddediyor. Dışarı çıktığında çabucak rahatsız edici bir şekilde üşüyor. Ceketini almak için içeri dönüyor. Bu örnekte, çocuğumuz bir seçim yapma şansı buldu ve bu seçimin doğal sonucunu yaşayarak öğrendi.
Örnek 2: Okul öncesi çağdaki çocuğumuzla market alışverişi yapıyoruz ve o, sevimli küçük market arabalarından birini iterek bize yardımcı oluyor. Birden arabayla koşmaya başlıyor ve durması için isteğimizi görmezden geliyor. Önce kendisine, bir başkasına zarar verebileceğini veya mülke zarar verebileceğini açıklıyoruz. Buna rağmen çocuğumuz heyecanına yenik düşüp koşmaya devam ediyor. Uygun sonuç, artık arabasını itememesidir.
Bu örneklerdeki gibi yaklaşımlar, çocuğumuzun kendi seçimlerini yapmasına izin verir ve onun güçlenmiş hissetmesine yardımcı olur, güç mücadelelerini azaltır ve çocuğumuza, davranışlarının nasıl sonuçlar doğuracağını öğrenme şansı verir. Bir çocuğun doğal sonuçlar yaşamasına izin vermenin, ebeveyn olarak “kendimizi asla dâhil etmemek” anlamına gelmediğini kavramamız da çok önemlidir. Sokağa fırlamak, elektrikli aletlerle bilinçsizce oynamak gibi kendisine veya başkasına zarar vereceği durumlarda çocuklarımıza seçim şansı vermemiz söz konusu olamaz. Bunun yerine tehlikeli sonuçları engelleyecek kuralları uygulamamız gerekir.
Bunlara Dikkat Edelim:
Dinleme ve Anlama
Çocuklarımızı gerçekten dinliyor muyuz? Duygularını ve nelerle mücadele ettiklerini, nerelerde zorlandıklarını anlamaya gayret ediyor muyuz? Açık iletişim kuruyor muyuz onlarla? Ancak koşulsuz sevgimizle, yargılamadan ve empati kurarak dinlersek çocuklarımızla açık iletişim kurabiliriz. Açık iletişim olan bir ailede çocuklar; ebeveynlerine güvenirler, çekinmeden onlara dertlerini anlatırlar ve hatalarından dolayı mantıksız cezalarla karşılaşmayacaklarını bilirler. Dinlendiğini ve anlaşıldığını hisseden bir çocuğun ebeveynleri ile iş birliği kurma ve eylemlerinin sonuçlarını üstlenme olasılığı yüksektir.
Kurallar
Evimizde kurallar, sınırlar ve sorumluluklar belirli mi? Eğer belirli değilse çocuklarımızın daha sık hata yapmaları, onlarla sürekli bir çatışma içinde olmamız son derece doğaldır. Aile toplantıları yapmaya ve bu toplantılarda demokratik bir şekilde -çocukların da fikirlerini dinleyerek- kurallarımızı ve sorumluluklarımızı belirlemeye, bunları düzenli olarak güncellemeye özen göstermeliyiz.
Problemleri çözme
Diyelim ki kurallarımızı ve sorumluluklarımızı belirledik. Bunları çocuklarımızla da paylaştık. Ama çocuklar uyum göstermiyorlar. Öfkelenmek ve cezalara başvurmak yerine ilk adım olarak problem çözme yolunu tercih etmeliyiz. Yani, yine de cezadan uzak durmalıyız.
Ödevini yapmıyorsa bunun ardında gizli olan -fark etmediğimiz- pek çok neden olabilir. Araştırmalar gösteriyor ki öğrenme veya motivasyonla ilgili sorunlar çocukların akademik hayatlarını olumsuz etkiliyor. Örneğin, ödevini yapmamasının nedenleri şunlar olabilir: Dersi dinleme becerisi henüz gelişmedi ve bilgi eksikliği var, karamsar ve ne yapsa başaramayacağına inanıyor, dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite sorunu var, verimli çalışma yöntemlerini keşfedemedi, ödevi anlamsız buluyor… Bunlar gibi birçok neden olabilir. Eylem ne olursa olsun ardındaki bu tür nedenleri bulmaya gayret etmeliyiz.
Problem çözme, çocuklarımızın geliştirmeleri gereken becerileri tespit etmenin ve onlara sorumluluklarını öğretmenin en önemli adımıdır. Ödevini yapmıyorsa “Yaz tatiline gelemezsin” ya da “Bilgisayarını elinden alırım” gibi eylemle en ufak bir ilgisi olmayan ağır cezalar vermenin öğretici hiçbir yanı yoktur. Dışlanmışlık, utanç gibi ağır duygularla çocukları baş başa bırakan bu tür cezalar, çocukların değersiz hissetmelerine ve ebeveynlerine karşı -intikam alma, güvenmeme gibi-olumsuz hislere kapılmalarına sebep olabilir.
Ebeveynlik sanatı, sakin ve sabırlı olmayı gerektirir. Çocukların “çocuk” olduklarını ve öğrenme aşamasında pek çok hata yapabileceklerini; hataların ve bunların doğal sonuçlarının, çocuklarımızın öğrenmesi için bulunmaz birer fırsat olduğunu unutmamalıyız.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

SADECE BİR DÜNYA VAR…

KidZania İstanbul, “Daha Sürdürülebilir Bir Dünya İçin” Harekete Geçiyor!
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından yönetilen ve 1973'ten beri her yıl 5 Haziran’da dünya çapında milyonlarca insan tarafından kutlanan Dünya Çevre Günü; çevresel sorunlar hakkında farkındalığı artırmayı ve doğayı korumaya yönelik eylemleri teşvik etmeyi hedefler. UNEP; bu yılki Dünya Çevre Günü etkinliklerini “Sadece Bir Dünya Var” sloganı çerçevesinde yürütüyor ve gezegenimizin ne denli özel olduğunu şu sözlerle vurguluyor: “Evrende milyarlarca galaksi var. Galaksimizde milyarlarca gezegen var, ama sadece bir Dünya var. Onunla ilgilenelim.”
Evet, başka bir Dünya yok… Uçsuz bucaksız bir evrenin içindeyiz ve henüz bildiğimiz tek yaşam alanı burası. Milyonlarca canlı türünün evi olan gezegenimiz, bugün çevresel bir krizin eşiğinde. İklim değişikliği, küresel ısınma, habitat kaybı ve diğer baskılar, tahminen 1 milyon türün yok olma tehdidi ile karşılaşmasına sebep oluyor. Kirlilik; havamızı, toprağımızı ve suyumuzu zehirlemeye devam ediyor. Dünyayı kaosa sürükleme potansiyeli olan bu krizlerden kurtulmanın yolu; ekonomilerimizi ve toplumlarımızı “daha kapsayıcı, daha adil ve doğayla daha bağlantılı” hale getirmek için dönüştürmektir. Hayatın her alanında, farklı kimliklerle -öğrenci, çalışan, yönetici, vatandaş veya ebeveyn olarak- var olduğumuz her ortamda; gezegenimize, yani evimize zarar vermekten vazgeçip onu iyileştirmeye yönelik cesur adımları atmalıyız.
Sürdürülebilir tüketimi ve üretimi, kaynakların akıllıca ve kimseyi geride bırakmadan adil paylaşımını tercih ederek ekonomik kalkınmayı hızlandırabiliriz, iklim değişikliğini hafifletebiliriz, kirliliği azaltabiliriz, sağlığı olumlu yönde etkileyebiliriz ve yoksulluğun azalmasına yardımcı olabiliriz -2060 yılına kadar düşük ve orta gelirli ülkelerde ortalama %11 ve yüksek gelirli ülkelerde %4 oranında gelir artışı sağlayabiliriz.- Ancak unutmayalım ki nasıl yapılacağını bilmeden toplumlarımızı ve ekonomilerimizi dönüştüremeyiz. Gerekli önlemleri almamamız halinde çevresel bozulmadan en çok zarar görecek olan yeni nesil, olumlu değişimin bir parçası ve hatta yaratıcı önerilerle dönüşümün öncüsü olmak için acilen daha kapsayıcı bilgiye ve çeşitli eğitim araçlarına ihtiyaç duyuyor. Çocuklar ve gençler; doğayı korumak ve Dünya’ya zarar veren çevresel etkenleri yok etmek için her geçen gün daha fazla seslerini yükselterek taleplerini ortaya koysalar da bu yeterli değil. Kimseyi, hiçbir çocuğu geride bırakmadan doğayla ilişkimizi yeniden düzenleyecek adımları atabilirsek gerçek bir dönüşümden bahsedebiliriz.
Zaman azalıyor…
Küresel ısınmayı 21. yüzyılda 1,5°C’nin altında tutmak için, 2030 yılına kadar yıllık sera gazı emisyonlarını yarıya indirmeliyiz. Önlem almazsak hava kirliliğine maruz kalma on yıl içinde %50 artacak ve 2040 yılına kadar su ekosistemlerine akan plastik atıklar neredeyse üç katına çıkacak. İnsan kaynaklı doğa tahribatını durdurmaya yönelik eylemleri acilen başlatmamız gerekiyor. UNEP, herkesi -bireyleri, devletleri, iş yerlerini, okulları, tüm kurumları- çözümlerin bir parçası olmaya, bu bulunmaz gezegeni -uçsuz bucaksız bir evrende bildiğimiz tek yaşam alanı olan Dünya’yı- korumaya yönelik dönüştürücü eylemleri başlatmaya davet ediyor. KidZania İstanbul olarak her zaman olduğu gibi bu daveti kabul ediyoruz ve “daha sürdürülebilir bir dünya için” harekete geçiyoruz.
KidZania İstanbul,
“Daha Sürdürülebilir Bir Dünya İçin” Harekete Geçiyor!
KidZania İstanbul, Dünya Çevre Günü vesilesiyle 28 Mayıs-12 Haziran tarihleri arasında tüm çocukları “Daha Sürdürülebilir Bir Dünya” için düzenlenecek birbirinden eğitici etkinliklere davet ediyor.
KidZania İstanbul CEO’su Ebru Timur, Çevre Günü etkinlikleri ile neyi amaçladıklarını şu sözlerle ifade ediyor: “Geri dönüştürülen 1 ton kâğıt/ karton ile 17 ağacı ve 30 ton suyu, her bir ton cam ile yaklaşık 100 litre petrolü kurtarmak mümkün. Metal ve plastik geri kazanımı ile yüzde 95 enerji tasarrufu sağlamak da mümkün. Doğayı korumak, dengeli bir yaşam kurmak için atabileceğimiz pek çok adım var. KidZania İstanbul’da, tüm bu tür gerçekleri göz önünde bulundurarak “Daha Sürdürülebilir Bir Dünya” hedefine nasıl katkı sağlayacağımıza odaklanıyoruz. Çocuklara; yeşili sevgi ile koruyarak, tüm canlıların yaşam alanlarına saygı duyarak ve sürdürülebilir enerji kaynaklarını tercih ederek doğaya hak ettiği değeri vermeyi yaratıcı, eğlenceli ve eğitici oyunlar yoluyla öğretmeyi amaçlıyoruz.”
KidZania İstanbul’da Çevre Günü’ne Özel Etkinlikler…
Geleceğin gerçek sahibi olan çocuklar, KidZania İstanbul’da çevreyle ilgili bireysel ve toplumsal sorumluluklarını eğlenceli yollarla öğrenme fırsatı buluyor.
28 Mayıs-12 Haziran tarihleri arasında KidZania’ya gelen tüm çocukları özel bir program bekliyor: Çocuklar, kuyumcu etkinliğinde atık kağıtlardan boncuk üreterek kendi bilekliklerini tasarlayacaklar. Adel Sanat Atölyesi’nde nesli tükenmekte olan hayvanların ve bitkilerin çizim taslaklarını boyayıp ileri dönüşüm malzemelerinden ritim enstrümanları üretecekler. SEPAŞ Enerji sponsorluğunda gerçekleşecek Rüzgâr Gülü Atölyesi’nde yenilenebilir enerji türleri hakkındaki interaktif bir sohbete katılarak rüzgâr türbinleri ve rüzgârdan enerji üretimi hakkında bilgi edinecekler, ardından bir rüzgâr gülü yapacaklar. Osmanlı Bahçe sponsorluğundaki Çiçek Ekim ve Bakım Atölyesi’ne katılarak çiçekler, tohum, toprak gibi konularda bilgi edinecek, kendi saksılarına çiçek ekerek can suyu verecekler. Dileyen çocuklar, saksılarını istedikleri renge boyayabilecek ve mesaj paylaşabilecek. Akademi Çevre sponsorluğundaki Geri Dönüşüm Atölyesi’nde ise elektronik atıkları kullanarak eğlenceli tasarımlar oluşturacaklar.
“Daha Sürdürülebilir Bir Dünya” temasının odağa alınacağı dönem boyunca, KidZania Radyosu’nda “Sürdürülebilir bir yaşam için neler yapılabilir ve iyi bir gelecek için doğamıza nasıl bakmalıyız?” sorularına yanıt arayan sohbetler gerçekleşecek, konu özelinde bir gazete çıkarılacak ve sokak röportajları yapılacak. Çocuklar, aynı zamanda meydanda su altı yaşam temalı projeksiyon uygulamasını da görme fırsatı yakalayacaklar.
5 Haziran Dünya Çevre Günü ve Vita’nın doğum günü KidZania’da kutlanacak!
KidZania İstanbul, Dünya Çevre Günü’nü ve KidZania’nın “özen göstermek” konusundaki en tutkulu savunucusu olan Vita’nın doğum gününü özel etkinliklerle kutlamaya hazırlanıyor. 5 Haziran Pazar günü, saat 13.00’te KidZania Saat Kulesi’nden “Çevre Bildirgesi” okunacak. Hemen ardından KidZania Meydanı’nda, birbirinden eğlenceli sürpriz gösteriler ve oyunlar eşliğinde Vita’nın doğum günü kutlanacak.
Gezegenimizi Kurtaracak Dönüşümü Başlatmak İçin…
Dünya kaynakları hızla tükeniyor ama inanıyoruz ki bu acı gerçeği değiştirebiliriz. İnsanlık olarak doğaya ilişkin anlayışımız ve teknolojik yeteneklerimiz hızla gelişiyor, giderek daha fazla olasılığın kilidini açıyoruz. Eğitim ve bilim ekseninde oluşturacağımız bir dönüşüm planı ile daha çevre dostu bir yaşama adım atabiliriz.
Bilimsel verileri takip ederek çevresel sorunlar ve çevre dostu yaşam önerileri hakkında bilinçlenebiliriz. Bilinçlendikçe ailemizi ve yakın çevremizi de eğitebiliriz. İklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı ve kirlilik dahil olmak üzere çevresel acil durumlar konusunda net taahhütleri ve/veya eylem geçmişi olan liderleri destekleyebiliriz. Enerji sektörünün dönüşümünü hızlandırmak için yenilenebilir enerji üretim, iletim ve depolama teknolojilerinin geliştirilmesine daha fazla araştırma kaynağı tahsis edebiliriz. Tarım alanlarından ormanlara, nehirlere ve okyanuslara kadar ekosistemlerin ve biyoçeşitliliğin korunmasını sağlayabilecek en etkili yolları keşfetmeyi öncelik olarak belirleyebiliriz. Evlerimizden başlayarak, hayatımızın her alanında çevre dostu ürünleri kullanmayı ve enerji tasarrufuna yönelmeyi prensip haline getirebiliriz. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını hızla artıracak ve halkın tüm kesimlerinin rahatlıkla bu kaynaklara ulaşmasını sağlayacak eylem planlarını tasarlayabiliriz. Üniversitelerin, okulların, öğretmenlerin ve gençlerin çevreyle ilgili daha fazla sorumluluk almalarını sağlayabilecek geliştirilmiş eğitim programlarını başlatabiliriz…
Çocuklarımıza, sürdürülebilir bir dünya bırakmak ve onları doğanın pes etmeyen birer koruyucusu olarak yetiştirmek için yapabileceğimiz pek çok şey var. Gezegenimizin ihtiyaç duyduğu dönüşümü başlatmak için çocuklarımıza ve doğaya duyduğumuz sevgiden ilham alabiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

ÇOCUKLARA, DOĞA SEVGİSİ KAZANDIRMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?

Çevre Koruma Haftası Kutlu Olsun!

Dünya Çevre Günü ile başlayan ve 5-11 tarihleri arasında kutlanan “Çevre Koruma Haftası”nın içindeyiz. KidZania İstanbul olarak, çocuklara doğa sevgisi/çevre bilinci kazandırmanın önemini biliyoruz ve “Daha Sürdürülebilir Bir Dünya” temalı etkinliklerimizle bu haftayı kutluyoruz. İnanıyoruz ki ancak doğa sevgisi var olmaya ve çoğalmaya devam ederse Dünya üzerindeki yaşamı sürdürülebilir hale getirebiliriz… “Doğayı seven, doğayı korur” diyoruz ve bugünkü yazımızı doğa sevgisine adıyoruz… Unutmayalım; giderek betonlaşan ve doğayla bağlantımızı koparan yaşam biçimlerine mahkûm olmak zorunda değiliz. Çocuklarımız için daha sürdürülebilir ve daha güzel bir gelecek hayal ediyorsak tüm zorlukları aşarak doğasever nesiller yetiştirmeye gayret etmeliyiz.
“Doğa ziyaret edilecek bir yer değildir. O, evdir.” sözüyle, doğanın ne olduğuna dair çok basit ve çok güçlü bir tanımlama yapmış Gary Snyder. Tıpkı çevre aktivisti ve Beat kuşağının önemli şairlerinden Synder’ın da ifade ettiği gibi doğa, biz insanların ve canlı, cansız tüm varlıkların “devasa boyutlardaki evidir”. İçine betondan, ahşaptan, taştan, tür tür evler; şehirler, çeşit çeşit fabrikalar, yollar… kurduğumuz, kaynakları ile hem beslenip geçindiğimiz hem de teknolojiler geliştirdiğimiz bu devasa ev, zararlı eylemlerimiz ve doğa düşmanı yaşam alışkanlıklarımız yüzünden pek çok tehlike ile karşı karşıya… İklim değişikliğinin çok yönlü olumsuz etkileri, doğal afetler ve dünya nüfusu artarken doğa; her geçen gün daha fazla korunmaya muhtaç hale geliyor. Onu korumanın en güzel yolu ise öncelikle sevgiden geçiyor…
Doğa sevgisi, çocuklara iyi gelir…
Çocuklar, doğayla etkileşim kurmalılar ki doğayı sevip koruyabilsinler. Doğayı yakından tanıma, doğa hakkında eğitim görme veya araştırma yapma, doğayı deneyimleme ve onun tadını çıkarma fırsatı bulan herkes, her çocuk doğayı sever… Doğa ve doğal öğelerle çevrili olmak, çocuklara sonsuz fayda sağlar… Doğa, insanları yargılamaz. Doğayla baş başa kalmak, tam da bu yüzden çocuklar ve herkes için “huzur verici, stresi azaltan ve benlik saygımızı geliştiren bir deneyimdir”. Herkes doğada güzellik ve sakinlik bulabilir. Doğa, çocukları merak etmeye ve keşfetmeye teşvik eder. O, yaptığımız her şeyin ve insanlık olarak tüm icatlarımızın, keşiflerimizin ana kaynağıdır. Doğada zaman geçirmek, çocuklara; doğanın “sonsuz çeşitlilikte varlığın evi” olduğunu, tüm canlılarla empati kurmayı ve her varlığın önemli olduğunu öğretir. Yetişkinlerin rehberliğinde ve eğlendirici oyunlar eşliğinde çocuklar; doğayı sevmeyi, ona karşı nazik ve saygılı olmayı öğrenebilirler.
Günümüzdeki araştırmalar gösteriyor ki yeni nesil çocuklar, doğadan daha çok ekran başında zaman geçirmeye meyilliler. Ormanda hayvanları gözlemlemek, ağaçlara tırmanmak, çimlerde yuvarlanmak, dalgaların ya da kuşların sesini dinlemek yerine hafta sonunu ekran karşısında geçirmeyi tercih eden bir çocuğunuz olabilir. Onu doğayla daha fazla bağ kurmaya teşvik etmek istediğinizde başta size karşı çıkabilir. Bu doğaldır ancak ona örnek olarak ve eğlenceli doğa etkinliklerini bir rutin haline getirerek çocuğunuza doğa sevgisi kazandırabilirsiniz. Aşağıdaki öneriler, size bu konuda ilham verebilir.
Doğayı Araştırın, Tanıyın!
Doğaya sevgi göstermenin en iyi yolu, onu öğrenmekten geçer. Neden ailenizle doğada daha fazla zaman geçirmeyi denemiyorsunuz? Çocuklarınızla yerel parkları, ormanları sık sık ziyaret edebilirsiniz. Denizleri, nehirleri, gölleri ve dağları, çok çeşitli habitatları keşfe çıkabilirsiniz. Doğada yürümek ya da bisiklet sürmek, kamp yapmak gibi pek çok etkinliği hayatınızın rutin bir parçası haline getirebilirsiniz. Kar, yağmur demeden hava durumunu ve mevsimlerin etkilerini gözlemeleri için çocuklarınızı dört mevsim boyunca doğayla buluşturabilirsiniz. Elbette, bunu yaparken güvenliği ve sağlığı korumayı ön planda tutmanız her zaman en doğrusudur. Evinizden çıkmadan da pencerenizden bakarak mevsimleri, bahçedeki ağacın gelişimini, çevredeki hayvanların davranışlarını gözlemleyebilirsiniz. Doğa temelli eğitici videolar, kitaplar ve oyunlar; sahipleneceğiniz evcil hayvanlar, kendi emeğinizle yaratıp bakımını üstleneceğiniz bir bahçe veya eğitici doğa etkinlikleri; çocuklarınızı doğaya yaklaştırmanıza yardımcı olur. Önemli olan, nerede olursanız olun doğayı takdir etmek ve onun tadını çıkarmak için bol bol zaman ayırmanızdır.
Harikalar Dünyasını Keşfetmesini Sağlayın!
İster doğanın tam göbeğinde ister mahallenizde olun, doğa her yerde varlığını gösterir. Dışarıya çıktığınızda çocuğunuzun gözlerini etrafındaki harikalar dünyasına açmayı deneyin. Kaldırımlardaki çatlaklarda küçük kır çiçeklerinin büyüdüğü yerleri, bir kulübenin çatısında filizlenen yeşillikleri veya kuşların yuvasını işaret edin. Ay’ın evrelerini ve yıldızları, hava durumunun çevrenizde yarattığı etkileri birlikte gözlemleyin. Dürbünler, el fenerleri gibi onları gözlem yapmaya teşvik eden malzemelerden faydalanın. Yeşil yaprakların ürettiği oksijenden, evler ve mobilyalar için malzeme sağlayan ahşaptan, yiyeceğimizi üreten ekinleri destekleyen ve tozlaşmayı sağlayan arılardan, diğer böceklerden bahsedin. Ayağınızın altındaki toprağı anlatın çocuklarınıza… Toprağın, doğanın gelişmesine yardımcı olan besinleri sağlayan devasa bir doğal geri dönüşüm sistemi olduğunu; Dünya’nın %70’ini kaplayan okyanusların sadece kocaman bir su kitlesi değil aynı zamanda oksijenimizin %50’sini sağlayan bir yaşam kaynağı olduğunu; ormanları neden korumamız gerektiğini anlatın onlara… Ayrıntılarda gizli olan doğal mucizeleri birlikte keşfedin!
Sürdürülebilir Bir Dünya için
Doğayı Ailece Koruyun!
Konu gezegenimizi ve doğayı kurtarmaya geldiğinde, krizlerin boyutu karşısında çocukların kendilerini çaresiz ve umutsuz hissetmeleri kolaydır. Onlara küçük adımların, çok değerli olduğunu anlatabilirsiniz. Doğayı korumaya yardımcı olan eylemler illa da çok fazla zaman veya enerji gerektirmez; çocuklarınızın da dâhil olabileceği birçok basit görev var. Biliyor musunuz? Her 3 kişiden 1’i dişlerini fırçalarken musluğu açık bırakıyor ve bu her gün 24 litre su israfına neden oluyor! Daha kısa duşlar almak, bir odadan ayrılmadan önce tüm ışıkların kapalı olduğunu kontrol etmek veya kullanılmadığında elektrikli aletlerin kapalı olduğundan emin olmak gibi basit eylemlerde bulunmaları için onları teşvik ederek çocuklarınıza israftan kaçınarak doğayı korumayı öğretebilirsiniz.
Biliyor musunuz? Her yıl milyonlarca ton gıda çöpe atılıyor! Tüm bu çürüyen atıklar, iklim değişikliğine sebep olan sera gazlarının yayılımına katkı sunuyor. Son 70 yılda plastik, Dünya'nın her köşesine ve kuytusuna nüfuz etti. Özellikle tek kullanımlık plastik ürünler, gezegenimizi endişe verici oranlarda kirletiyor ve besin zincirine dâhil oluyor. Acil önlem alınmazsa, şu anda okyanusa giren tahmini 11 milyon metrik ton plastik, önümüzdeki yirmi yılda üç katına çıkacak. Plastik poşetlere hayır demek, yenilenebilir enerji türlerini hayatımıza katmaya çalışmak, enerji tasarruf etmek, tüketim yaparken çevre dostu ürünleri tercih etmek, atıklarımızı veya eski eşyalarımızı geri dönüştürmek, gereksiz yere harcama yapmamak, gittiğimiz her yerde çöpümüzü toplamak, araba yerine toplu taşımayı veya bisikleti tercih etmek, ağaç dikme veya plastik çöpleri toplama gibi doğayı korumaya yönelik eylemlere katkıda bulunmak veya bunların öncüsü olmak gibi pek çok adımı çocuklarınızla birlikte atabilirsiniz. Çoğunluk tarafından gerçekleştirilen bu tür küçük eylemler, doğamız için gerçek bir hediye olabilir.
KidZania İstanbul,
“Daha Sürdürülebilir Bir Dünya" için Harekete Geçti!
KidZania İstanbul, Dünya Çevre Günü ve Çevreyi Koruma Haftası vesilesiyle 28 Mayıs-12 Haziran tarihleri arasında çocukları “Daha Sürdürülebilir Bir Dünya” teması ile düzenlenen birbirinden eğitici ve eğlenceli etkinliklerle karşılıyor. KidZania İstanbul CEO’su Ebru Timur, bu etkinlikler ile neyi amaçladıklarını şu sözlerle ifade ediyor: “Geri dönüştürülen 1 ton kâğıt/ karton ile 17 ağacı ve 30 ton suyu, her bir ton cam ile yaklaşık 100 litre petrolü kurtarmak mümkün. Metal ve plastik geri kazanımı ile yüzde 95 enerji tasarrufu sağlamak da mümkün. Doğayı korumak, dengeli bir yaşam kurmak için atabileceğimiz pek çok adım var. KidZania İstanbul’da, tüm bu tür gerçekleri göz önünde bulundurarak ‘Daha Sürdürülebilir Bir Dünya’ hedefine nasıl katkı sağlayacağımıza odaklanıyoruz. Çocuklara; yeşili sevgi ile koruyarak, tüm canlıların yaşam alanlarına saygı duyarak ve sürdürülebilir enerji kaynaklarını tercih ederek doğaya hak ettiği değeri vermeyi yaratıcı, eğlenceli ve eğitici oyunlar yoluyla öğretmeyi amaçlıyoruz.”
12 Haziran’a kadar KidZania İstanbul’a gelen tüm çocukları özel bir program bekliyor: https://istanbul.kidzania.com/tr-tr/pages/greenerworld
Sevgi evde başlar, derler. O halde doğa sevgisi de evde başlamalı. Sadece doğasever olma yolunda çocuklarımıza iyi birer örnek oluşturarak onlara doğayı nasıl takdir edecekleri konusunda çok şey öğretebiliriz ve doğa sevgisi kazandırabiliriz.
KidZania’dan sevgilerimizle,
 

VERİMLİLİK NEDİR, NEDEN ÖNEMLİDİR?

Çocuklara verimli olmayı nasıl öğretiriz?

Ertelediğiniz işler, yeterince zaman ayırmadığınız veya yerine getiremediğiniz sorumluluklar nedeniyle telaşa kapıldığınız, üzüldüğünüz anlar oldu mu? Ya da bir görevi çok başarılı bir şekilde tamamladığınızda çok mutlu olduğunuz anlar hiç oldu mu? Büyük ihtimalle her iki durumu da deneyimlediniz ve bu deneyimler size verimlilik adına çeşitli dersler verdi. Verimli bir çaba ile üretkenliğinizi artırmanın hazzını da yaşadınız, verimsizliğin sebep olduğu olumsuzlukların sonucunu da... Birçoğumuz verimliliğin önemli olduğunu biliyoruz ve hiç şüphe yok ki çocuklarımızın da verimli ve üretken olmalarını istiyoruz. Ancak kaçımız verimli olmak için planlı adımlar atıyoruz? Verimlilik, 21. yüzyılın hızlı dünyasında en önemli niteliklerden biri olarak kabul ediliyor. “Hayat; sürekli öğrenmeyi, denemeyi, yanılmayı, yeniden denemeyi ve ustalaşmayı içeren bir zaman yolculuğudur” diye düşünüyorsak ve zamanın en değerli kaynağımız olduğunu biliyorsak yaptığımız her işe, zamanımızı ve enerjimizi alan her uğraşa verimlilik açısından bakmayı başarabiliriz. Verimlilik çerçevesinden hayata bakabilirsek çocuklarımıza da verimli olmaları için ilham verebiliriz…
Üretkenlik ve Verimlilik
Öncelikle, şu iki kavramla ilgili ayrımı ortaya koyarak başlayalım: Üretkenlik ve verimlilik kavramları sık sık birbirine karıştırılır. Örneğin siz ve çocuğunuz, bir hafta boyunca yoğun bir şekilde çalışıp ürettiniz. “Son ürün”, yani ortaya çıkardığınız ürün herhangi bir şey olabilir. Belki pek çok fikir ve öneri içeren bir proje sunumu ya da yüz adet masa lambası ürettiniz. Çocuğunuz ise matematik sınavına hazırlanmak için üç test kitabı çözdü-yani yüzlerce soru için cevap üretti-… Siz, hedeflediğiniz miktara ve ürün kalitesine ulaştınız, çocuğunuzun da yeterince test çözdüğünü düşündünüz… Peki, gerçekten verimli miydiniz? Hedefleriniz gerçekçi miydi veya farklı yollardan daha iyi bir çalışma kalitesine ulaşıp daha hızlı ya da daha az maliyetli bir sonuç elde edebilir miydiniz? Çocuğunuzun çözdüğü matematik testleri yeterince geliştirici miydi? Bu testler sayesinde tüm konuları yeterince kapsayan bir çalışma yaptı mı yoksa kesirlere gereğinden fazla mı zaman harcadı? ...
Verimlilik, üretkenliğin kalitesinin bir göstergesidir. Verimlilik arttığında üretkenlik de artar ancak üretkenliğin yüksek olması her zaman yüksek verimlilikle çalışıldığını göstermez. Verimliliğin farklı alanlara özel pek çok tanımı vardır. Örneğin, bir mühendise verimliliğin ne olduğunu sorsak bize çalıştığı işletmenin verimliliğini belirleyen yüzlerce ayrıntıyı ve bu ayrıntıları hesaba katarak hazırladığı karmaşık formülleri anlatabilir; verimliliği sayılarla ifade edebilir... Küçük çocuklardan bu tür kavramları en karmaşık tanımları ile öğrenmelerini elbette bekleyemeyiz. Verimlilik, geliştirilebilir bir takım becerilerin ürünüdür. Bu becerileri her yaşta geliştirebiliriz ve çocuklarımıza da verimli olmaları için küçük yaşlarından itibaren bu becerileri kazandırabiliriz. Daha sade ve anlaşılır tanımlarla çocuklarımıza verimliliği öğretebiliriz.
Bizce Verimlilik…
Basit bir tanım ya da formül üretebiliriz verimlilik için:
Verimlilik= Farklı farklı hedeflerimize ulaşmak için kaynaklarımızı -Zamanımızı + Enerjimizi + Tecrübelerimizi + Bilgimizi + Becerilerimizi- en etkin şekilde kullanmak.
Verimlilik, hedefleri/görevleri ne kadar doğru belirlediğimizi ve görevleri tamamlarken zamanı /son ürün kalitesini ne kadar iyi yönettiğimizi ifade eder. Zamanımızı yanlış işler veya hedefler için harcıyorsak verimliliğe ulaşamayız. Verimliliğin temelinde zamana, mevcut diğer kaynaklara ve hedeflere verilen değer yatar. Verimlilik, daha az zamanda daha fazlasını yapmamıza veya sahip olduğumuz kaynaklarla daha kısa sürede daha iyi bir iş çıkarmamıza yardımcı olan bir dizi alışkanlıktır. Okuldaki yaşama ve okul sonrasındaki yetişkin yaşamına güç katacak bu alışkanlıkları, okul öncesi yaşlardan itibaren çocuklarımıza öğretebiliriz. “Sence bu soruyu çözmenin daha hızlı, daha farklı bir yolu var mıdır?”, “Sence bu kuleyi daha sağlam yapmanın bir yolu var mıdır?” gibi sorularla onları verimliliklerini sorgulamaya teşvik edebiliriz.
21. Yüzyılda Verimlilik Neden Çok Önemlidir?
İnternet devrimi ile bilginin demokratikleşmesi, insan ömrünü uzatan ve yaşamı kolaylaştıran pek çok teknolojik gelişme gibi olumlu sonuçların yanı sıra yeni zorlukları ve bunlara bağlı olumsuz alışkanlıkları da getiren bir çağdayız. Yeni nesil bir çocuk, dijital bir dünyaya gözlerini açıyor. Peki, ekrandan kafasını kaldıran yeni nesil bir çocuğu neler bekliyor? Nasıl bir yaşam var bugün? Ekranda gördüklerinden ya da yaşadıklarından daha cazip bir atmosfer sunabiliyor muyuz çocuklara? Günümüzde; odasının penceresinden gökyüzünü seyredebilen, okula bisikletle gidebilen, mahallesinde rahatça oyun oynayabilen, çağa uygun ideal eğitim fırsatlarına sahip ve doğayı keşfedebilen kaç tane çocuk vardır? Genelleme yaparak cevaplayabiliriz bu soruları… Yeni nesil şehir çocukları; cep telefonlarının, sosyal medyanın, hava kirliliğinin ve iklim krizinin olmadığı bir düzeni bilmiyorlar. Bugün insanlar; ekonomik ve sosyal sebeplerle köylerden şehirlere hızla göç ediyor… Şehirlerimiz hiç olmadığı kadar kalabalıklaştı, yeşil ve güvenilir mahalleler her geçen gün azalıyor. Tüketim çılgınlığı ile 20. yüzyılda tanışan insanlık bugün de hızla en değerli kaynaklarını tüketmeye ve doğayı sömürmeye devam ediyor.
21. yüzyılın dünyası; haberleşmeden eğitime, eğlenceden kültür sanata, sosyalleşmeden oyun oynamaya, finans yönetiminden alışverişe, her alanda dijital öneriler sunuyor. Herkesin ve her şeyin dijital kimlikleri oluşuyor. Bunun yanında, insanlık kendini ve çevresini keşfettikçe her gün çeşitlilik de artıyor. Günümüzde; nüfusun, rekabetin, dijitalleşmenin, ekran bağımlılığının, hızın ve kaygının arttığı bir dünyada yaşıyoruz… Stres, anksiyete, depresyon ve odaklanma gibi sorunları olan çocukların sayısı -özellikle pandemiden itibaren- artıyor. Yeni nesil çocuklar, yoğun rekabeti gözlemliyor ve birçoğu bu rekabeti yaşıyor. Onlar, çok çeşitli mesajları çözümlemekle ve yoğun rekabete adapte olmakla uğraşırken bir yandan da artan çeşitliliğin içinde kendilerini ifade edebilecekleri bir kimlik arayışındalar. Seçeneklerin, çeşitliliğin ve rekabetin arttığı bir düzende çocukların üzerindeki baskı da artıyor. İşte bu baskıyı azaltmanın en etkili yoludur verimlilik. Zamanı iyi yöneterek verimli olmak hiç olmadığı kadar önem kazanıyor.
Özetle, bugünün çocuklarının çok seçenek arasından karar verme, iyi zaman yönetimi, çeşitlenen dünyaya empati ile yaklaşma, dijitalleşmeye adapte olma, rekabet baskısından ve stresten korunma, öz motivasyon, hedef belirleme, odaklanma ve sebat etme becerilerini geliştirmeleri gerekiyor. Tüm bu beceriler verimliliği, verimlilik ise mutluluğu getiriyor… İşte bu yüzden verimli olabilmek bugün çok önemlidir.
Verimlilik Nasıl Öğretilir?
Verimlilik, çocuklara birçok yönden fayda sağlayabilir. Zaman yönetimi, plan yapma, hedef belirleme, zorluklarla baş etme, mücadele etme, sebat etme ve güçlü duygusal düzenleme yetenekleri verimliliğin bir parçasıdır. Bu yeteneklerini geliştirmeleri için çocuklarımıza yardımcı olabiliriz. Çocuklarımızın 7/24 verimli olmaları gerekmediğini bilmeleri de çok önemlidir. Verimli bir yaşamın “denge” kurmakla yakında ilgili olduğunu çocuklarımıza anlatabiliriz. Doğa, şehir, okul, oyun ve iş arasında dengeli bir yaşam kurmaya gayret edebiliriz.
Onları, okul öncesinden başlayarak sorumluluklarla, rutinlerle, takvimlerle ve günlük/haftalık iş listeleri ile buluşturabiliriz. Ödevlerinin yanı sıra evle ilgili sorumluluklar da verebiliriz onlara. Çocuklarımıza, bu sorumlulukları başarmaları için rehberlik edebiliriz; onları her denemede daha iyi ve daha verimli çalışmaya teşvik edebiliriz. Zaman kavramı ile tanıştırabiliriz çocuklarımızı. Zamanın en değerli kaynağımız olduğunu anlatan öykülerden faydalanabiliriz. En iyisi, onlara zaman yönetimi ve verimlilikle ilgili örnek olabiliriz. Yaptığımız işleri neden yaptığımızı, hayallerimizi, hedeflerimizi, planlarımızı, nerelerde hata yaptığımızı, yaşadığımız zaman kayıplarını ve bir dahaki sefere neleri iyileştirip daha verimli olmayı amaçladığımızı duymalarını sağlayabiliriz. Örneğin, bu tür bir yüzleşmeye şahit olabilirler: “Geç yattığımda ertesi gün çok yorgun oluyorum. Yorgun olunca sabah sporumu yapamıyorum. İşlerimi de düzgün yapamıyorum. Bundan sonra en geç 11’de uyumaya karar verdim. Daha dinç olursam günüm verimli geçer. Günüm verimli geçerse daha çok şey üretirim ve daha mutlu olurum”. Verimliliğimizi artırarak üretkenliğimizi de artırdığımıza şahit olmak, çocuklarımızı verimli olmaya teşvik eder.
Hayal kırıklığı kaçınılmazdır ve üstesinden gelecek duygusal becerilere sahip değilsek verimlilik ve üretkenlik hedefimizden uzaklaşırız. Küçük çocukların hayal kırıklığı gibi olumsuz duyguları da yaşamalarına ve hata yapmalarına izin vermek; olumsuzluklarla başa çıkmalarına yardımcı olmanın önemli bir parçasıdır. Örneğin, çocuğumuzun zor bir kule inşa etmesine yardım etmek için acele etmemize veya onun hatalarını engellememize gerek yoktur. Kuleyi nasıl daha hızlı ve daha sağlam bir şekilde kurabileceğini öğrenmesi -yani daha verimli bir kule çalışması yapması- için hata yapmasına ve hayal kırıklığı yaşamasına izin verebiliriz. Bizden yardım isteyene kadar bekleyebiliriz. Hataların ve olumsuz duyguların hoşgörü ile karşılandığı, hatalardan ders çıkarmanın ve sürekli öğrenmenin teşvik edildiği, sorumlulukların belirlendiği, tüm duygulara izin verilen, problem çözme ve sorgulama becerilerinin gelişimini destekleyen oyunların oynandığı ve sohbetlerin yapıldığı bir ev ortamı; çocukların deneyimler eşliğinde verimli olmayı keşfetmelerine yardımcı olacaktır.
Ebeveynler ve öğretmenler, çocukların verimliliğini geliştirmede hayati bir rol oynarlar. Çocuklarımıza erken yaşlardan itibaren yaşamlarını organize etmeyi, hayal kırıklıklarına tahammül etmeyi, bir görevi yerine getirirken odaklanmayı, hatalardan korkmamayı ve sebat etmeyi öğretebiliyorsak onları verimli bir yaşama hazırlıyoruz demektir.
KidZania’dan sevgilerimizle

 

“YAZ TATİLİ BAŞLADI! O ZAMAN, ŞİMDİ KUTLAMA ZAMANI!” DEDİNİZ…ve KIDZANIA İSTANBUL'A GELMEYE KARAR VERDİNİZ…

İşte size KidZania İstanbul geziniz için birkaç bilgi ve ipucu…

Ve işte büyük gün geldi. 2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı sona eriyor ve bugün çocukların sabırsızlıkla bekledikleri yaz tatili başlıyor! Okul çağında çocukları olan pek çok ailede, bu başlangıcın büyük bir neşeyle ve umutla karşılandığını tahmin etmek hiç zor değil. Çocuklar, uzun ve zorlu bir okul maratonunu tamamladılar… Okul performansları ne olursa olsun her biri yeni deneyimlere kucak açtı ve biraz daha gelişti. Sadece çocuklar değil, onlara bu maratonda en iyi şekilde destek olmak adına çaba gösteren tüm ebeveynler, aile büyükleri ve öğretmenler de iyi bir yaz tatilini fazlasıyla hak ettiler…
Yenilenmek, öğrendiklerini pekiştirmek, hatalardan ders çıkarmak, yeni hedefler belirlemek, yeni beceriler kazanmak ve okul döneminde zaman bulamadıkları etkinliklere yer açmak, doğayla buluşmak; en çok da eğlenmek, gülmek ve akranlarıyla birlikte daha fazla oyun oynamak için bu tatil… Oyunlarla öğrenmeye devam etmek için… Oyun, çocukların en etkili öğrenme aracıdır; onlara öz güvenle hareket etmeyi, takım içinde çalışmayı, iletişim kurmayı, cesaret etmeyi, hayal kurmayı ve yaratıcı düşünmeyi öğretir. Bu temel becerilerdir, çocuklara öğrenme motivasyonu kazandıran ve gerçek başarıyı getiren… Çocuklar için yaz tatili, bu becerileri “oyunlar ve deneyimler” yoluyla geliştirmek, hayallerini gerçekleştirmek ve öz güven depolamak için harika bir fırsattır.
O halde, şimdi “Yaşasın Yaz, Yaşasın Oyun!” demenin ve yaz tatilinin gelişini kutlamanın tam zamanıdır. İşte bu yüzden bugün, KidZania Aileler Kulübü’nde bizi takip eden siz sevgili okurlarımızı, ailelerimizi ve ebeveynlerimizi; çocuklara rol oyunlarıyla “eğlenerek öğrenme” deneyimi sunan KidZania İstanbul’da kısa bir geziye çıkarmak istiyoruz. Kim bilir, bu yaz tatilinde ilk defa veya yeniden yolumuz KidZania İstanbul’da kesişir… Kim bilir, belki çocuklarınız kendi dehaları ve tutkuları ile ilgili yepyeni bir ışığı bu yaz KidZania İstanbul’daki oyun deneyimleri sayesinde keşfederler… Aşağıdaki bilgi ve öneriler KidZania İstanbul’daki gezinizden maksimum faydayı sağlamanıza yardımcı olabilir.
KidZania İstanbul geziniz için birkaç bilgi ve ipucu…
“Çocuklar Ülkesi Kidzania” Nasıl Bir Yer?
KidZania, çocukların oyunlar yoluyla eğlenirken öğrenebilecekleri bir dünya yaratma amacıyla 1999 yılında Meksika’da kuruldu. Çocukları bugünün çok değerli vatandaşları ve geleceğin gerçek sahipleri olarak kabul eden, onları kendilerini keşfetmeye ve hayallerinin izinden gitmeye teşvik eden bir çocuklar ülkesi KidZania. Kendine ait KidZos adında bir para birimi ve on kelimelik çok sevimli bir lisanı olan bu ülke, dünya çapında 29 şehirde çocuklar tarafından yönetiliyor. Bu şehirlerden biri de KidZania İstanbul, yani Türkiye’de var olan tek KidZania şehri... 2014 yılından beri Akasya AVM’de, 10 bin metrekarelik bir alanda, 0-14 yaş arası çocuklara “eğlenerek öğrenme” deneyimi sunan KidZania İstanbul; hastanesi, bankası, tiyatrosu, süpermarketi, üniversitesi, radyosu … sokakları ve meydanı ile âdeta gerçek bir şehir. 67 farklı aktivite alanına sahip KidZania İstanbul’da çocuklar 120’den fazla mesleği deneyimleyebiliyor. Bu şehirdeki tüm aktiviteler, Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından onaylanıyor ve aktivite içerikleri; pedagoglar, oyun uzmanları ve eğitmenlerin desteğiyle hazırlanıyor.
Kidzania’da İçiniz Rahat Etsin!
Çocuklar Ülkesi KidZania’da hijyene üst düzeyde önem veriyoruz. Şehrimizin havalandırmasında, NASA'nın uzay istasyonlarında da yer alan “Özel UV Foto Hidro İyonizasyon” teknolojisini kullanıyoruz. Yüzde 100 taze hava ile beslenen şehrimizi, virüs ve benzeri patojenlerden arındırıyoruz. 8 metre tavan yüksekliği olan 10 bin metrekarelik ferah hizmet alanımızda; her solukta tertemiz ve güvenli bir deneyim sunuyoruz.
Gezinizi Önceden Planlayın
Çocuklar, KidZania’da ortalama beş saatlik bir zaman geçiriyor. Bu süre içerisinde tüm aktivitelere katılmaları mümkün olmuyor (Bir ziyarette ortalama yedi aktiviteye katılıyorlar). En iyisi, gelmeden önce web sitemizde yer alan aktivite tanıtımlarını, aktivitelerin yaş aralığını ve şehir haritasını inceleyip bir plan yapmanızdır. Böylece güncel aktiviteleri kaçırmadan KidZania zamanınızı en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz. Çevrimiçi (online) bilet rezervasyonu, Kidzania'yı ziyaret etmenin en uygun maliyetli yoludur. Web sitemizden bilet alarak döneme özel teklifleri, etkinlikleri ve fırsatları inceleyebilirsiniz.
Kidzos Da Nedir?
KidZania’da rol yaparak hayatı öğrenmenin en değerli araçlarından biri olan “KidZos”, KidZania’nın resmi para birimidir. Çocuklar, KidZania’da geçirdikleri süre boyunca katıldıkları aktivitelerde KidZos kazanırlar, KidZos harcarlar ve bankada açtıkları hesapta Kidzoslarını biriktirebilirler. KidZania'da temassız banka kartları kullanıyoruz ve girişlerde çocukların banka kartlarına 50 KidZosluk yükleme yapıyoruz. Çocuklarınız, eğer ellerinde birikmiş KidZoslar varsa bunları KidZania Merkez Bankası’ndan kartlarına yükleyebilirler.
Aktif Bir Deneyim İçin Rahat Giyinin!
Çocuklarınızın KidZania’da aktif olacaklarını unutmamalısınız. Hem kendiniz hem de çocuklarınız için rahat ayakkabıları ve ince giysileri tercih etmeniz en doğrusudur. Buna ek olarak, Kidzos banka kartlarını güvende tutmak için çocuklarınızın küçük bir bel çantası veya çapraz vücut çantası taşımalarını ya da cepli giysiler giymelerini tavsiye ediyoruz.
Arkadaşları İle Gelsinler
Çocuklar KidZania’da takım çalışması gereken aktivitelerde yeni arkadaşlar edinebilirler. Ancak yine de bu güzel deneyimi kendi arkadaşları ile yaşamalarının, birlikte harika anılar biriktirmeleri için eşsiz bir fırsat olduğunu hatırlatmak isteriz.
Kai! Zanks! ...
Çocuklar Ülkesi KidZania’da “Kai”, “Merhaba” demek; “Zanks” ise “Teşekkürler” demek… Kendine ait bir dili bulunan KidZania’da çocuklar katıldıkları aktivitelerde KidZania dilini öğreniyor ve tüm KidZania’lardaki çocuklarla aynı dili konuşabiliyor. Böylece farklı bir ülkenin –onlara ait bir ülkenin- birer vatandaşı gibi hissedebiliyorlar.
RFID İle Güvendesiniz
RFID bileklikler sayesinde çocuklarımızı takip edebileceğimiz bir güvenlik sistemi sunuyoruz. Gerçekleştirilen girişlerde hem çocuk ziyaretçilerimize hem de onlara eşlik eden yetişkinlere RFID bileklik temin ediyoruz. Bu sebeple misafirimiz olacak tüm çocuklara giriş esnasında mutlaka bir yetişkinin eşlik etmesi gerekiyor. Yedi yaşın altındaki çocuklar, ancak 18 yaşından büyük olan bir yetişkinle beraber KidZania İstanbul’a giriş yapabiliyor.
KIDZANIA KARNE PARTİSİ, 18 HAZİRAN’DA!
Çocuklar Ülkesi KidZania İstanbul olarak, yaz tatilinin gelişini 18 Haziran’daki KidZania Karne Partisi’nde çocuklarımızla kutluyoruz ve hepsine muhteşem bir yaz tatili diliyoruz.
https://istanbul.kidzania.com/tr-tr/pages/karne
KidZania dünyası hakkında çok daha fazla bilgiye web sitemizden ulaşabilir, sorularınız varsa bizi arayabilir veya e-posta ile iletişime geçebilirsiniz:
https://istanbul.kidzania.com/tr-tr
KidZania’dan sevgilerimizle
 

SEVGİ DOLU İYİ BİR BABANIN MUHTEŞEM ETKİLERİ…

Babalar Günü Kutlu Olsun!

Her yıl haziran ayının üçüncü pazar günü kutlanan Babalar Günü, varlıkları ile çocuklarının hayatlarına değer katan sevgi dolu babaları hatırlatıyor bize. Onları düşününce büyük bir mutluluk ve güven sarıyor içimizi… “Koşulsuz sevgisini ve şefkatini çocuklarından esirgemeyen, çocuklarını hayata hazırlamak ve onlara doğru bir şekilde rehberlik etmek için kendini sürekli geliştiren, çocuklarına özel zaman ayıran ve onlara ilham veren sevgi dolu babalar… Onlar iyi ki varlar ve onlar iyi ki var oldular… Hepsinin Babalar Günü kutlu olsun!” diyoruz ve yüreği çocukları için çarpan iyi babaların ortak bazı özelliklerinden ve çocuklarının hayatlarında yarattıkları muhteşem etkilerden bahsetmek istiyoruz bugün…
Sevgi dolu iyi bir baba, sevgi dolu iyi bir anneden farksızdır…
O, her şeyden önce çocuklarına yol gösteren iyi bir ebeveyndir. Ebeveyn olarak üstlendiği sorumlulukların bilincindedir. Çocuklar ve ev ile ilgili tüm sorumlulukları, anne ile eşitlikçi bir yaklaşım içinde paylaşır. Bunu yürekten yapar ve baba olmakla ilgili tüm sorumluluklar ona mutluluk verir. Sevgi dolu bir baba; çocuklarının annesine, her koşulda -boşanmış olsalar bile- saygı ve sevgiyle yaklaşmaya özen gösterir.
İyi bir baba, koşulsuz sever
O, ister 5 ister 40 yaşında olalım bize kucak açan güvenli bir sığınak gibidir. Koşulsuz sevgisini hiçbir zaman esirgemez. Çocuklarını koşullara bağlamadan oldukları gibi sever. Onlara ne olacaklarını ve ne yapacaklarını söylemek yerine çocuklarını kendi tercihlerini ortaya koymaya teşvik eder. İster ki çocukları hayal kursunlar, yeteneklerini keşfetsinler ve kendi hayallerinin peşinden azimle gitsinler; hem kendileri hem çevreleri için fayda üreten mutlu insanlar olsunlar… O, çocuklarındaki özgün yönleri ve yetenekleri fark etmek için çabalamaktan asla vazgeçmez. Çünkü o, herkesin kendine has süper güçleri olduğuna inanır ve çocuklarını süper güçlerini keşfetmeleri için cesaretlendirir.
O, bilge bir rehberdir
Sevgi dolu iyi bir baba, çocuklarına patronluk taslamaz. İyi bir baba, bir rehber olduğunun farkındadır. Eğitimi ve öğrenimi okulla sınırlı tutmaması gerektiğini bilir, çocuklarına yeni şeyler öğrenmeleri için farklı yolları ve seçenekleri gösterir. İyi bir rehber olmak çok zordur ama o, bunu başarmak için sürekli kendini geliştirmeye gayret eder. Daha iyi bir ebeveyn, daha iyi bir rehber olmak için okur, araştırır ve yeni yöntemler dener. O, yeniliklere açık olan demokratik biridir. Çocukları arasında asla ayrımcılık yapmaz, onları ayrı ayrı dinler ve kendilerini ifade etmelerine izin verir. Çocuklarının özgür ve bağımsız birer birey olması için çabalar. Çünkü bilir ki bağımsızlık yoksa mutluluk da yoktur; sorumluluklar yoksa öğrenme ve özgürlük de yoktur. Bu yüzden çocuklarına deneyimle öğrenmeleri ve birey olarak güçlenmeleri için yaşlarına uygun sorumluluklar verir. Onları yetenekleri ve tutkuları konusunda yönlendirir.
O, birtakım harikalara sahiptir…
Evet, kimse harika değildir. Herkesin hataları vardır. Ancak, sevgi dolu iyi bir babanın harika olan birtakım yönleri vardır… Bunların başında hatalarını kabullenmesi ve yeri geldiğinde özür dilemeyi bilmesi gelir. İyi bir baba, çocuklarına herkesin hataları olabileceğini ve sorumluluk alarak bu hataları kabullenmemiz gerektiğini, hatalardan korkmadan ve pes etmeden mücadele ederek kendimizi iyileştirmenin mümkün olduğunu öğretir. O, ailesini ve çocuklarını korumak için hiçbir fedakârlıktan kaçınmayan cesur biridir. Empati, hoşgörü, iş birliği, yardımseverlik, alçakgönüllülük, cesaret, azim… gibi becerilere sahiptir bu iyi baba ve çocuklarına da bu becerileri kazandıracak fırsatlar yaratmak için üstün gayret gösterir.
Sevgi dolu bir baba, içindeki çocuğu yaşatır
O, içindeki çocuğun yaratıcı güçlerini korumaya çalışan bir babadır. Bilir ki çocuklar, öğrenmeye ve keşfetmeye aç birer bilim insanı ve hayallerini özgürce ifade etmek isteyen birer sanatçı gibidir. Bilir ki oyunlar, çocukların yeteneklerini fark etmeleri ve gelişmeleri için çok önemlidir. Küçük bir çocuğun babası olmak, ona göre çok büyük bir şanstır. Sevgi dolu bir baba, bu şansı sonuna kadar değerlendirir; çocukları ile üretmeye ve oyunlar oynamaya bolca zaman ayırır. Oyun oynarken çocuklarının liderlik etmesine izin verir.
Tutarlıdır, sabırlıdır ve disiplinlidir
Sevgi dolu iyi bir baba, davranışlarının ve sözlerinin çocukları üzerindeki önemli etkilerini bilir. Bu yüzden çocuklarına karşı her zaman adil, tutarlı, sabırlı ve nazik bir tavır sergilemeye özen gösterir. Onların öfkelerine öfke ile cevap vermez. Kuralların ve disiplinin başarı için vazgeçilmez olduğunu bilir. Disiplin kurmak ve çocuklarına dediklerini yaptırmak için çocuklarını cezalandırmaktan veya abartılı iltifatlar kullanmaktan kaçınır. Bilir ki cezalar da iltifatlar da öğretici değildir ama deneyimlerinin doğal sonuçları onlara nerelerde hata yaptıklarını gösterir. Çocuklarının, hataları ve davranışlarının doğal sonuçları ile -bir güvenlik sorunu olmadığı sürece- yüzleşmelerini sağlar. İyi bir baba, tüm davranışları ile çocuklarına örnek olmayı amaçlar.
O, iyi bir dosttur…
Sevgi dolu bir baba, aynı zamanda iyi bir dost gibidir. O cankulağı ile çocuklarının hayallerini, düşüncelerini ve dertlerini yargılamadan, empati kurarak dinler. Onun çocukları bilir ki üzgün olduklarında omzuna yaslanıp ağlayabilecekleri, duygularını özgürce ifade edebilecekleri iyi bir babaları var... Yeri geldiğinde onlarla dost olabilen, tatlı mı tatlı ve yeri geldiğinde onları korumak için her türlü fedakârlığı yapabilecek aslan yürekli cesur bir baba…
Sevgi dolu bir babanın yukarıda saydığımız özellikleri, çocukları üzerinde muhteşem etkilere sahiptir. Bu muhteşem etkilere maruz kalmak; çocukların öz güvenli, azimli, cesur, sabırlı, çalışkan, iyimser, empatik ve yardımsever olan güçlü birer birey olmalarına yardımcı olur.
KidZania İstanbul’da Babalar Günü’ne Özel Etkinlikler,
Çocukları ve Babaları Bekliyor!
Çocuklar Ülkesi KidZania İstanbul’da 19 Haziran Babalar Günü, birbirinden keyifli etkinliklerle renkleniyor. İşte çocukların babaları ile beraber katılabilecekleri KidZania İstanbul etkinlikleri: Çocuklar, Adel Sanat Atölyesi’nde “Yılın Babası” temalı kutlama kartları hazırlayabilecekler; Kuyumcu aktivitesinde keçeden veya eva kartondan Babalar Günü temalı hediye anahtarlıklar tasarlayabilecekler. KidZania Radyosu’nda Babalar Günü yayını olacak ve güne özel gazete basılacak. Saat 13:30’da KidZania Meydan’da KidZania’nın Hak Savunucuları olan karakterlerin -Urbano, Vita, Bache, Chika ve Beebop- katılımıyla “Babalar Günü Partisi” yapılacak. Sokak oyunları, babaların katılımı ile gerçekleşecek ve müzikli eğlence sırasında babalarla birlikte fotoğraf çekimi gerçekleşecek.
Sevgi dolu iyi bir baba, binlerce alkışı ve çok sevilmeyi hak eder. İşte böyle sevgi dolu ve fedakâr babaların, babalık duygusu ile çocuklara ve gençlere yol gösteren tüm insanların Babalar Günü Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle
 

YOGA YAPMAK İÇİN PEK ÇOK NEDENİMİZ VAR…

“Uluslararası Yoga Günü” Kutlu Olsun!

Uluslararası Yoga Günü, yoga yapmanın birçok faydası konusunda dünya çapında farkındalık yaratmak amacıyla 2015 yılından bugüne her 21 Haziran günü kutlanıyor. Aynı zamanda Yaz Ekinoksu’nun ve Dünya Müzik Günü’nün tarihi olan 21 Haziran, aynı tarihte ev sahipliği yaptığı bu üç özel günle beraber âdeta hepimizi, yenilenmenin mevsimi olan yaza adım atarken ruhumuzun derinliklerinden gelen seslere kulak vermeye ve iyileşmeye davet ediyor. Bu yazımızda yoganın iyileştirici dünyasında kısa bir yolculuk yapmak ve bir yoga uygulayıcısı -bir yogi- olmanın faydalarından bahsetmek istiyoruz.
2022 mesajı: “İnsanlık için Yoga”
Birleşmiş Milletler, yoganın -tıpkı müzik veya dans gibi- evrensel olarak kabul gören cazibesinden ve araştırmalarla kanıtlanmış faydalarından güç alarak 175 üye ülkenin onayıyla ilan ettiği Uluslararası Yoga Günü’nün 2022 yılındaki mesajını belirlemiş: “İnsanlık için Yoga”
Yoganın merkezinde denge vardır. Bu denge, sadece beden içindeki veya zihin ile beden arasındaki denge değil, bu denge aynı zamanda “dünya ile insan ilişkisindeki dengeyi de” ifade eder. Yoga; farkındalık, ılımlılık, disiplin ve azim değerlerini vurgular. Topluluklar ve toplumlar tarafından uygulandığında yoga, sürdürülebilir yaşam için bir yol sunar.
Yoga nedir?
Yoga, Hindistan'da ortaya çıkan; zihin ve beden, düşünce ve eylem birliğini ifade eden çok eski bir uygulamadır. Yoga uygulamalarına ait ilk belirtiler M.Ö 5000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Mojendro-Daro (Kuzey Hindistan’da) ve Harappa (şu an Pakistan sınırları içinde) bölgelerinde yapılan kazılarda yoga pozları uygulayan insan figürlerinin kazındığı taş tabletler bulunmuştur. Yoga, din değildir veya baş aşağı durmak gibi akrobatik hareketler de değildir. Yoga, sadece egzersizle ilgili de değildir; kendinle, dünyayla ve doğayla bütünlük duygusunu keşfetmenin bir yoludur. Sağlığımız için değerli olan bütünsel bir yaklaşım sunan yoga, günümüzün karmaşasında zihinsel ve fiziksel olarak iyileşmemizi sağlayabilecek önemli faydalara sahiptir. Yoganın Hatha, Asthanga, Vinyasa, Yin, Kundalini, Bikram gibi türleri ve çeşitli seviyeleri vardır. Bir yoga eğitmeni, vücudumuzdaki dengesizlikleri fark etmek, nerede daha fazla denge ve güç bulacağımız konusunda önerilerde bulunmak üzere eğitilmiştir. Yoganın fiziksel pratiklerinde tecrübe edilen duruşların, pozların hepsi birer “Asana”dır. Daha önce hiç yoga yapmayan yetişkinler ve çocuklar, yaşlarına uygun olarak hazırlanan bir program kapsamında ve profesyonel eğitmenlerin eşliğinde “Yoga Başlangıç Seviyesi” denilen ilk adımı atarak bu güçlü dünyayı keşfedebilirler.
Neden Yoga Yapalım?
Yoganın Fiziksel Faydaları:
1. Kronik ağrıları iyileştirmeye yardımcı olur
Bütün gün bir sandalyede (veya kanepede) oturarak çalışıyorsanız, kötü duruş nedeniyle bazı bel, omuz ve boyun ağrıları yaşıyor olabilirsiniz. Yoga, bu ağrıların giderilmesini iki şekilde destekler: Yogada kullanılan meditasyon teknikleri ve bu ağrılara iyi gelen özel yoga pozları, kronik ağrıların giderek hafiflemesine yardımcı olur. Yoga, insanların bu ağrıların ciddiyetine ilişkin olumsuz algılarını da iyileştirebilir, pozitif düşünceleri tetikleyebilir.
2. Beden farkındalığı oluşturur
Yoga ile kaslarınızı en verimli şekilde kullanmayı ve eklemlerinizi hizalamayı öğrenirsiniz. Daha da önemlisi, yoga; hayatınıza daha fazla fiziksel özgürlük ve daha az rahatsızlıkla devam edebilmeniz için bedenlerinizde “farkındalık” yaratır. Örneğin, tek bacak üzerinde dengede durmayı içeren Ağaç pozunu uyguladığınızda dik durmanıza ve düşmekten kaçınmanıza yardımcı olmak için iç uyluklarınızı ve karın bölgenizi aktif olarak kullanmaya başlarsınız. Bu deneyim; aynı zamanda ayak bileklerinizin, kalçalarınızın, omuz eklemlerinizin yerleşimi ve tüm bunların dengeyi korumanıza yardımcı olmak için tendonlar ve dokular tarafından nasıl desteklendiği hakkında daha fazla bilgi sahibi olmanızı da sağlar. Yoga uygulamaya devam ettikçe beden farkındalığınız artar.
3. Yorgunlukla ve stresle savaşır
Gün içinde yoga esneme hareketleri yaparak kalbinizin vücudunuzdaki kaslara ve organlara oksijen açısından daha zengin kan pompalamasını sağlarsınız. Uluslararası Spor Bilimleri Derneği'ne göre yoga, bu yönüyle yorgunluğu ve stresi azaltmaya yardımcı olur. 2017'de yapılan bir araştırmaya göre, Bikram yoga pozları, daha iyi enerji ve daha düşük stres seviyeleri ile bağlantılıdır.
4. Dengeyi destekler
İnsanlar yaşlandıkça hareketsizlik ve yaşa bağlı diğer hastalıklar nedeniyle hareket kabiliyetlerini kaybetme eğilimindedirler. Araştırmalar, bazı yoga temelli egzersizlerin “daha iyi denge ve hareketlilik” gibi olumlu sonuçlar doğurduğunu kanıtlıyor. Savaşçı III, Sandalye, Kartal, Ağaç ve Karga gibi dengeleyici yoga pozları, belirli dengeleyici kasları harekete geçirmenizi gerektirir ve bu pozları uyguladıkça zamanla dengenizi iyileştirmeye başlarsınız. İyi bir denge, yaralanma riskinde azalma ve atletik performansta artış demektir.
5. Düzenli egzersiz yapmanızı kolaylaştırır
Egzersiz yapmaya yeni başladıysanız veya bir aradan sonra egzersiz rutininize geri dönüyorsanız başlangıçta yoğun egzersiz pek çekici görünmeyebilir. Bu nedenle egzersize başlamak isteyen birçok kişi öncelikle yogaya yönelir. Çünkü yoga; eklemleri yormayan, çoğu fitness seviyesi için erişilebilir olan ve özel ekipman gerektirmeyen bir uygulamadır. Tüm bunlar, sizin için yogayı “daha çok bağlı kalacağınız ve düzenli olarak uygulayacağınız bir egzersiz türü” yapar.
6. Kalp sağlığınıza yardımcı olur
Çeşitli incelemeler; yoganın kalp atış hızını, kan basıncını ve hatta kolesterolü düşürerek kardiyovasküler hastalık riskini iyileştirmede bazı umut verici faydalar gösterdiği sonucuna varmıştır. Bu faydalar, yoganın nefese odaklanan fiziksel pozları ile yakından ilgilidir.
7. Daha iyi nefes almayı güçlendirir
Beş dakika gibi kısa bir süre boyunca bir yoga programını uygulamak bile hareketi ve nefesi senkronize etmenin ne kadar sakinleştirici ve rahatlatıcı olduğunu anlamanızı sağlar. Yoga, nefes alırken diyaframı genişletmeye odaklandığınız “diyafram nefesi” adı verilen bir teknik kullanır. Bu teknik, diyafram kaslarını daha güçlü hale getirir. Böylece akciğerler, daha fazla kapasiteye ulaşabilir ve daha güçlü hale gelebilir.
8. Güç oluşturur
Yoga pozları arasında geçiş yapmak, size vücut ağırlığı egzersizleri yapmanın aynı faydalarını sağlayacaktır. Örneğin Sandalye pozu, çömelme(squat) yapmaya benzer. Yogada uyguladığınız pozlar kolay görünebilir, ancak bu pozları uzun süre korumak aslında başlı başına bir güç egzersizidir. Vinyasa veya Ashtanga gibi daha aktif yoga uygulamalarıyla, güç geliştirmenin faydalarını daha da hızlı bir şekilde deneyimleyebilirsiniz.
9. Esnekliği artırır
Esneklik, kaslarınızın ne kadar uzayabildiğinin ölçüsüdür. Yoga, hafif germe yoluyla kaslarınızın gevşemesini sağlayarak esnekliğinizi artırmaya yardımcı olur. Yogadaki esneklik eğitimi, eklemlerinizin çok çeşitli hareketlere erişmesine ve kaslarınızın daha etkili çalışmasına destek olur.
10. Uykuyu ve beslenmeyi iyileştirir
Daha iyi nefes alma, artan bedensel farkındalık ve azalan stres gibi artıları ile yoga -her spor dalı gibi-, daha iyi uykuyu ve daha iyi beslenmeyi teşvik eder.
Yoganın Zihinsel Faydaları
Hiçbir egzersiz türü, kaygı ve depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarını “tedavi edemez” ve bu tür sorunlarla uğraşan birine sadece “egzersiz yapın” demek doğru değildir. Ancak nazik hareketlerin ve odaklanmış nefesin bir arada geldiği yoganın, zihinsel sağlık için pek çok yararı olabilir. Yani yoga, nasıl hissettiğinizini değiştirmede önemli bir rol oynayabilir. Araştırmacılar, “odaklanmış nefes alma ve yoga pozlarının kombinasyonunun” vagus sinirini uyararak parasempatik sinir sistemini tetikleyebileceğini ve kaygıyı azaltabileceğini belirtiyorlar. Vagus siniri, nefes alışımızdan beyin fonksiyonlarımıza kadar tüm ana bedensel işlevlerimizi düzenlemeye yardımcı olan sinirdir. Yaşamın zorluklarına karşı direnç göstermemizi sağlayan, bağırsak hareketlerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynayan vagus sinirini uyarmanın en etkili yollarından biri de yogadır.
Özetle yoga…
Yoga, zihnimizde aynı anda konuşan onlarca düşünceyi susturmaya yardımcı olarak bizi rahatlatan bir hareket yöntemidir. Yoga uygularken zihnimizi şu anda olanlara, dikkatimizi hassas hareket etmeye veya hareketimizi nefesimizle zamanlamaya odaklarız. Özetle, yoga; zihinsel ve bedensel farkındalığımızı artırmak, stresten uzak durmak, odaklanma ve dayanıklılık becerilerimizi geliştirmek, hem bedensel hem de zihinsel olarak güçlenmek için harika bir yoldur. Yoga, aynı zamanda ağır antrenmanlarımızı sakince sonlandırmaya da yardımcı olur. Zorlu bir antrenmandan sonra yapacağımız hızlı bir yoga esnemesi, kaslarımızı gevşetmemizi ve zihnimizi bu yüksek yoğunluklu antrenmanın yarattığı yorgunluktan kurtarmamızı sağlar.
Yoga, herkes ve her yaş için uygundur. Yoganın mucizelerini çocuklarınızla beraber keşfederek hem daha huzurlu hem de daha zinde bir yaşama adım atabilirsiniz.
“Uluslararası Yoga Günü” Kutlu Olsun!
KidZania’dan sevgilerimizle

 

KENDİNE GÜVENEN ÇOCUKLAR YETİŞTİRMEK İÇİN İPUÇLARI

Öz güven; bir çocuğun bugünkü ve gelecekteki mutluluğu, sağlığı ve başarısı için hayati derecede önemlidir. Kendine güvenen çocuklar; akran baskısı, sorumluluklar, hayal kırıklıkları, zorluklar ve olumsuz duygular ile başa çıkmak için daha donanımlıdır. Öz güven, pek çok becerinin birleşimi ile ortaya çıkan ve insanların gerçek potansiyellerine ulaşmalarını sağlayan bir sihir gibidir. Nasıl ki sihir bize gerçekleşme ihtimali vermediğimiz pek çok şeyin mümkün olabildiğini gösterir, işte öz güven de bu yönüyle başarı yolunda bize güç veren sihirli bir değnek gibidir. Öz güvenimiz varsa iç sesimiz bize “Sen yapabilirsin!” der. Elbette, öz güvenin güvenilir ve sağlam bir güç unsuru olması için gerçekçi hedefler ve öz farkındalık ile desteklenmesi gerekir. Peki, bir çocuğun öz güvenini geliştirmede ANAHTAR faktör nedir? Biz! Yani ebeveynler, öğretmenler, aile büyükleri ve bakıcılar gibi çocuklarla etkileşim halinde olan tüm yetişkinler…
Hepimiz, kendilerine güvenen çocuklar yetiştirmek istiyoruz. Bir çocuğun öz güvenini geliştirmek, göz korkutucu veya karmaşık bir iş olmak zorunda değildir. Aslında, bu yönde çaba harcadıkça çocuklarımızla birlikte eğlenceli ve ödüllendirici deneyimlere adım atmanın keyfini süreriz. Aşağıdaki bilgiler ve öneriler, bize ışık tutabilir.
Öz Güven Neden Önemlidir?
Öz güvene sahip çocuklar, yeni şeyler denemek için kendilerine güvenirler. İlk başta başarısız olsalar bile öz güvenleri, çocukların tekrar denemelerine yardımcı olur. Onlar, koşulsuz sevgiyi deneyimleyen ve bu sevgiden güç alarak hayatı cesurca yaşayan çocuklardır. Koşulsuz sevildiğini hissetmeyen bir çocuğun öz güven geliştirmesi pek olası değildir. Öz saygı ve öz sevgi olmadan öz güven de olmaz. Benlik saygısı düşük olan çocuklar ise kendilerine güvenmezler ve başkalarının onları kabul etmeyeceğini düşündükleri ortamlara dâhil olmaktan çekinirler. Diğer insanların onlara kötü davranmasına izin verebilirler. Öz güveni olmayan bir çocuk, kolayca pes edebilir, yeni deneyimlerden kaçabilir, zorluklardan ve hatalardan korkabilir, başkalarının onunla ilgili düşüncelerinden kolaylıkla etkilenebilir ve arkadaşlarının kendisinden daha yetenekli olduğuna inanabilir. Sonuç olarak öz güvenden yoksun olan bir çocuk, gerçek potansiyelini keşfedememe riski ile karşı karşıyadır.
Öz Güven Kazandırmak için Neler Yapabiliriz?
Kendi öz güveninizi geliştirin
Bu, bir gecede başarabileceğiniz bir adım değil, ancak listedeki en önemli adımlardan biri… Ebeveynler bir çocuğun ilk ve en iyi rol modelleridir, bu nedenle gerekirse kendi güveninizi onarmak için zaman ayırın. Çocuğunuzun yanında kendiniz ve başkaları hakkında olumlu yorumlar yaparak başlayın. Tam olarak öz güvenli hissetmiyor olsanız bile “kendine güvenmeyi” modellemek için gayret edin. İyimserlik, kendine inanma ve sıkı bir çalışma ile yeni görevlerin üstesinden geldiğinizi görmek, çocuklar için iyi bir örnek teşkil eder. Bu, her şey mükemmelmiş gibi davranmanız gerektiği anlamına gelmez. Kaygılarınızı da kabul edin, ancak buna odaklanmak yerine attığınız olumlu adımlara ve hedeflerinize odaklanın.
İyi örnek olun
Görevleri neşeyle (şikâyet etmeden) yaptığınızda, önemli işleri aceleye getirmekten kaçındığınızda ve iyi yapılmış bir işten gurur duyduğunuzda veya günlük ev işleri -yemek yapmak veya çamaşır yıkamak…- için sabırla çaba sarf ettiğinizde iyi bir örnek oluşturursunuz. Bunun yanı sıra çocuğunuza aynısı yapmayı da öğretmiş olursunuz. Çabanın ve sorumluluk almanın önemli olduğunu kavramak, öz güven gelişiminde önemli bir adımdır. Çünkü sorumluluklar için gösterilen çaba olmadan öz güven de gelişmez.
Sorumluluk verin
Çocuklar, sorumluluklarla ilgili başlangıçta şikâyet edebilirler ancak zamanla bu sorumlulukları sahiplenmeyi öğrenirler. Çocuğunuza okulla ilgili sorumlulukları haricinde evle ilgili yaşına uygun görevler de vererek ve her defasında çabasını överek onun öz güvenini artırın.
Onları doğru şekilde övün
Çocuklara, sonuçlardan (sınavda A ya da 100 almak gibi) veya doğuştan gelen yeteneklerden, üstünlüklerden (zekâ ve güzellik gibi) daha çok çabaya odaklanan özgün ve kişiye özel övgüler verin. “İyi iş!” gibi sıradan ya da “En zeki sensin!” gibi abartılı övgülerden kaçının. Bunun yerine çabayla ilgili detayları takip ettiğinizi hissettirin. “Kelebek stilini gerçekten çok geliştirdin. Stilin gelişince derecen de iyileşti. Çabanı tebrik ederim, seni seyretmek çok keyifli oğlum.” gibi çabanın altını çizen övgüler, çocuklara çabanın ve başarının bağlantılı olduğunu öğretir. Çabaya değer veren bir çocuk, gayret edip başardıkça öz güvenini artıracaktır.
Onlara isimleriyle hitap edin
Çocuklara isimleriyle hitap etmek, -özellikle dostça bir göz temasıyla eşleştirildiğinde- onlara önemli oldukları mesajını iletmenin ve öz güvenlerini artırmanın güçlü ve basit bir yoludur.
Koşulsuz sevginizi gösterin
Koşulsuz sevgi, kusurları ve hataları ile sevmeyi ve sevilmeyi ifade eder. Çocuklar, hataları ve kusurları olmasına rağmen her koşulda sevildiklerini hissettiklerinde gerçek sevgiyi, kabulü ve aidiyeti öğrenirler. Koşulsuz sevgi, çocukları mutlu ve kendinden emin kılar. Yetişkinler olarak mükemmeliyetçiliğin gerçekçi olmadığını ve kimsenin mükemmel olmadığını biliyoruz. Çocukların bu mesajı olabildiğince erken yaşta alması önemlidir. Çocuğunuzun; televizyonda, dergide veya sosyal medyada gördüğü bazı insanların “her zaman mutlu, başarılı ve mükemmel” olduklarını düşünmesine izin vermeyin, bu fikrin bir fantezi olduğunu görmesine yardımcı olun. Ona, iyi neticeler elde edemediğinde veya bir kuralı çiğnediğinde ya da herhangi bir hata yaptığında bile sevildiğini ve bu hataları düzeltmesi için ona destek olacağınızı hissettirin.
Hatalar için üzülmeyin, başarısızlığa izin verin
Kendine güvenen insanlar, başarısızlık ve hata yapma korkusunun önlerine çıkmasına izin vermezler -asla başarısız olmayacaklarından emin oldukları için değil, aksilikleri nasıl aşacaklarını bildikleri için-. Öz güven ve benlik saygısı, her zaman her şeyde başarılı olmakla ilgili değildir, denemeye devam edecek kadar esnek olmakla ve “en iyisi” değilseniz üzülmemekle ilgilidir. Çocuğunuzu başarısızlıktan korumak istemeniz doğaldır, ancak unutmayın ki çocuklar deneme-yanılma yoluyla öğrenirler. Bu denemelerin büyük bir kısmı başarısızlıkla sonuçlanabilir. Belirlediği hedefe ulaşamadığında çocuğunuzun bunun dünyanın sonu olmadığını anlamasına ve herkesin hata yaptığını görmesine yardımcı olun. Önemli olanın, bu başarısızlıklardan ve hatalardan ders almayı başarmak olduğunu ve tüm bunların öğrenme için birer fırsat olduğunu ona öğretin.
Hedef belirlemeyi öğretin
Büyük/küçük hedefler belirlemek ve çabayla bu hedeflere ulaşmak, çocukların kendilerini güçlü hissetmelerini sağlar. Çocuğunuzu, başarmak istediği şeylerin bir listesini yapmaya teşvik edin, hayallerini eyleme geçirilebilir hedeflere dönüştürmesine ve gerçekçi hedefler belirlemesine yardımcı olun. Birlikte uzun vadeli hedefleri gerçekçi ölçütlere ayırma alıştırması yapın.
Tutkularını ve güçlü yönlerini bulmalarına yardımcı olun
Kendi ilgi alanlarını ve tutkularını keşfetmek, çocukların öz güven oluşturması için vazgeçilmezdir. Çocuğunuzun neyi iyi yaptığına ve neyi sevdiğine dikkat edin. Onun öz güven kazanmasına ve kendisini iyi hissetmesine yardımcı olmak istiyorsanız, zayıf yönlerinden daha çok güçlü yönlerine odaklanın. Sevdiği ve güçlü olduğu bir alanda yeteneklerini geliştirmesi, öz güvenini büyük ölçüde artıracaktır.
Bir tiyatro dersini denemeleri için teşvik edin
Tiyatro dersleri, öz güveni artırmanın harika bir yoludur. Tiyatro, çocuklara başkalarının önünde kendinden emin bir şekilde konuşmayı, kendilerini ifade etmeyi ve rahatlık alanlarını genişletmeyi öğretir. Ebeveynler, çocukları tiyatroyu denemeye teşvik ederek ve öğretmenler de rol yapma veya drama oyunlarını bazı derslere dâhil ederek çocukların öz güven geliştirmesine destek olabilirler.
Başkasıyla karşılaştırmaya direnin
“Neden onun gibi kibar davranamıyorsun?” gibi sorularla çocukları kardeşleriyle veya sınıf arkadaşlarıyla karşılaştırmaktan kaçının. “Bak kardeşin okulda ne kadar başarılı!” gibi kıyaslamalar; çocukların kendilerinden şüphe duymalarına, sizi memnun edemeyeceklerine veya beklentilerinizi karşılayamayacaklarına inanmalarına ve nihayetinde öz güvenlerini kaybetmelerine neden olur.
Yaşlarına uygun seçimler yapmalarına izin verin
Sorumluluklar ve görevler gibi, seçimler de çocukların kendilerini öz güvenli hissetmelerine yardımcı olur. Çocukların ne giyecekleri, saçlarını nasıl kestirecekleri, kahvaltıda ne yiyecekleri, hangi oyunu oynayacakları veya hangi renkleri kullanacakları, nereye geziye gidecekleri gibi çok çeşitli konularda yaşlarına uygun seçimler yapmalarına izin verin. Örneğin, Bilim Kulübü yerine Tiyatro Kulübü’ne mi katılmak istiyor? Siz, bir bilim insanı yetiştirmek istiyor olabilirsiniz; ancak ısrar ederek ve seçim yapmasını engelleyerek öz güvenine zarar vermekten öteye gidemezsiniz. Çocuklar, evde ve okulda -hayatın her alanında- kararlarına/seçimlerine saygı duyulan demokratik bir atmosferde olurlarsa işte o zaman öz güvenleri gelişir.
Yeni şeyler denemelerini teşvik edin
Kendine güveni olmayan çocuklar genellikle yeni şeyler denemekten veya yeni zorluklarla mücadele etmekten çekinirler. Örneğin, çocuğunuz paten yapanları büyük bir coşku ile seyrediyor ama bunu asla yapamayacağını düşünüyor… Onu, bu tutkusunu denemesi için cesaretlendirin. Hayatınızdaki çocukları, başarılı oldukların aktivitelerin yanı sıra ilgi duydukları yeni aktiviteleri de denemeye ve yeni beceriler geliştirmeye teşvik edin. Bu, çocuklara çok çeşitli şeylerin üstesinden gelebilecekleri konusunda öz güven verir.
Duygularını ifade etmeleri için onları cesaretlendirin
Bir çocuğun duygularını sert bir dille eleştirdiğinizde veya görmezden geldiğinizde o çocuk, duygularının ve kendisinin önemli olmadığını hissedebilir. Bu yüzden öz güvenini kaybedebilir. “Ağlayacak ne var?” demek yerine empati kurun –hatırlamaya çalışın, belki siz de onun yaşında benzer bir şey yaşadınız ve tek dileğiniz anlaşılmaktı?-, onun hislerini anladığınızı hissettirin ve duygularını ifade etmesine yardımcı olun.
Yargılamaktan, sert eleştiriden kaçının
Çocuklar pek çok hata ve yanlış tercih yaparlar. Çocuğunuz hata yaptığında bir tepki vermeniz doğaldır ancak tepki verirken doğru sözler seçmeye özen gösterin. “Çok tembelsin” gibi etiketlemeler, “Senden de ancak bu beklenirdi… Yine yapamadın” gibi sert ve incitici eleştiriler veya cezalar; çocukların öz güven kaybetmesine sebep olur. Çocuğunuzun olumsuz sonuçlar veren tercihlerini sakinlikle ele alın ve her koşulda ona sevildiğini hissettirin. Onun hatalarına sabırla yaklaşın ve bir dahaki sefere ne yapmasını istediğinize odaklanın. Gerektiğinde ona nasıl yapılacağını gösterin.
Onları pozitif, kendine güvenen insanlarla (arkadaşları dâhil) çevreleyin
Bir çocuk ne kadar pozitif ve kendine güvenen bireylerin yanındaysa kendisinin de öz güvenli ve pozitif bir birey olma olasılığı o kadar yüksektir.
Öz güven, bebeklikten başlayarak çocuklarımıza adım adım kazandırabileceğimiz bir özelliktir. Denedikleri veya öğrendikleri her yeni şey, öz güven kazanmaları için bir fırsattır. Unutmayın, çocuklarınıza öz güven kazandırmak için asla geç değildir. Elbette, erken çocukluktan başlamanız onlar için en doğrusudur.
KidZania’dan sevgilerimizle
 

ÇOCUKLAR İÇİN YAZ ARKADAŞLARI, TATİLİN EN BÜYÜK ÖDÜLÜDÜR…

Arkadaşlarla şenlenen bir yaz için öneriler
Okul çağındaki çocuklar, 17 Haziran Cuma günü okula paydos dediler ve bir süredir yaz tatilinin keyfini sürüyorlar. Onlar için yaz tatili; stres atmak, dinlenmek, yeni beceriler kazanmak, iyi beslenmek, spor yapmak, oyunlar oynamak, aileleri ile daha fazla vakit geçirmek ve en önemlisi arkadaşlarla bolca eğlenmek, bolca paylaşmak demek… İster yeni ister eski arkadaşları olsun; her çocuk, yaz deyince öncelikle arkadaşları ile bir araya gelebileceği etkinlikleri ve oyunları hayal eder. Çünkü yaz arkadaşları, çocuklar için yaz tatilinin en büyük ödülüdür… Yazın yeni ortamlarda arkadaşlar edinmeleri veya eski arkadaşları ile bir araya gelmeleri için çocuklarımıza yardımcı olabiliriz. Böylece onların bu ödülden faydalanarak sağlıklı ve verimli bir yaz geçirmelerine vesile oluruz…
Arkadaşlıklar ve Çocuklar…
Çocuklar, iyi arkadaşlıklar sayesinde iletişim kurmayı, kendilerini ifade etmeyi, paylaşmayı ve birlikte üretmeyi öğrenirler. Arkadaşlıklar, çocukların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar; onların sosyalleşme becerilerini artırır ve öz güven geliştirmelerini sağlar. Her yaşta arkadaşlara ihtiyaç duyarız ancak çocukken bu ihtiyaç, ayrı bir öneme sahiptir. Çocukluk arkadaşlıkları çocukların gelişim süreçlerinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çocuklar, arkadaşları sayesinde kendi aileleri dışındaki karmaşık dünyayı ve dünyadaki çeşitliliği fark ederler. Sağlıklı bir arkadaşlık, bir çocuğun zihinsel olarak güçlenmesine; empati, saygı, hoşgörü, iş birliği ve yardımlaşma gibi temel becerileri kazanmasına, stresten uzak durmasına ve depresyon/stres/kaygı gibi olumsuz duygularla daha iyi bir şekilde baş etmesine destek olur. Çocukların daha özgür oldukları yaz dönemi, onların arkadaş edinme becerilerini geliştirmeleri, mevcut arkadaşlıklarını pekiştirmeleri ve yeni arkadaşlar kazanmaları için fırsatlarla doludur. Yeter ki bu fırsatları görüp en iyi şekilde değerlendirmeleri için çocuklarımıza destek olalım…
Arkadaşlarla şenlenen bir yaz için öneriler
Her şeyden önce, çocuğunuzla her gün belirli bir süre oyun oynayın
Arkadaş edinmekte ve arkadaş tutmakta zorlanan çocukların, ihtiyaç duydukları oyun becerilerini önce yetişkinlerle geliştirmeleri en iyisidir. Bu sayede arkadaşlıklar konusunda ebeveynleri veya bakıcıları/eğitmenleri ile ön prova yapma fırsatı bulurlar. Üstelik çocuklarımızla birlikte oyun oynamak, yaz tatili boyunca aile bağlarımızı güçlendirmenin de en etkili yollarından biridir. Çocuklarımızla oyun oynarken, onların liderlik etmelerine izin vermeliyiz ama kendi fikirlerimizi de ortaya koymalıyız. İş birlikçi ve takım çalışması gerektiren oyunlar oynayarak çocuklarımızın başkalarını dinleme, oyuna yön verme, kendini doğru ifade etme, saygılı olma, yaratıcı düşünme ve çatışmaları öfkelenmeden çözme gibi becerileri geliştirmelerine yardımcı olabiliriz. Ailece oynayacağımız oyunlar, çocuklarımıza iyi arkadaşlıkları modellemek için de en iyi fırsatlardır.
Bir partiye ev sahipliği yapsınlar
Çocuklarımızın arkadaşlıklarını pekiştirmeleri veya yeni arkadaşlıklar kurmaları için bir parti organize etmelerini teşvik edebiliriz. Yaşlarına uygun oyunları içeren eğlence dolu bir aktivite planını çocuklarımızla birlikte hazırlayarak onların eğlenceli bir partiye ev sahipliği yapmanın tadını çıkarmalarını sağlayabiliriz.
Arkadaşlarının aileleri ile bir araya gelin
Yaz tatili, okul dönemi boyunca fırsat bulamadığımız organizasyonları yapmak ve sosyal etkileşimi artırmak için en uygun zamandır. Çocuklarımızın sevdikleri arkadaşları ile bir araya gelmelerini sağlayacak aile organizasyonları yapabiliriz. Üç beş aile bir hafta sonu bir doğa kampında veya bir piknikte bir araya gelebiliriz. Böylece hem biz çocuklarımızın arkadaşlarını ve ailelerini tanıma fırsatı buluruz hem de çocuklarımız için sosyal paylaşımı bol, eğlenceli bir güne imza atmış oluruz.
Wi-Fi'yı sık sık kapatın
Pandemi sürecinde eğitimin dijital platformlara geçiş yapmasının da etkisiyle çocuklar arasında ekran bağımlılığı arttı. Ekran bağımlılığın artması ise sosyal becerilerin azalması ile sonuçlandı. Her ne kadar dijital dünya, çocuklara sosyalleşmeleri için cazip seçenekler sunsa da gerçek hayatta ilişkilerin nasıl yönetildiğini öğrenmeleri gerekiyor. Artık pandeminin olumsuz etkilerini vakit kaybetmeden üzerimizden atmalıyız. Wi-Fi’yı sık sık kapatıp kendimizi çocuklarımızla beraber sanal olmayan gerçek ortamlara atmanın şimdi tam zamanıdır. Çocuğumuz, çevrimdışı ortamlarda sosyal olarak bağlantı kurmakta zorluk çekiyorsa bu, onun oyun oynama ve insanlarla etkileşim kurma konusunda ekstra pratiğe ihtiyacı olduğu anlamına gelir. Bu ihtiyacı gidermek için yaz aylarından başlayarak ekranlarla ilişkimizi sınırlandırmayı en önemli hedeflerimizden biri haline getirebiliriz.
Akranlarının olduğu yerlere götürün
Çocuklar, yaz ile beraber farklı farklı pek çok aktiviteye katılıyor. Spor yaz okulları, yaz kampları, eğlence ve oyun parkları, mahalle parkları, tatil beldeleri… Yaz tatilinin yeni beceriler ve yeni arkadaşlıklar kazanacakları verimli bir tatile dönüşmesi için yapabileceğimiz en iyi şey, çocuklarımıza akranları ile etkileşime girebilecekleri bu tür ortamları sunmaktır. Çocuğumuzun, hangi spordan veya hangi sanat dalından hoşlanıyorsa bu alanda bir kulübe katılmasını sağlayabiliriz. Onu, açık havanın keyfini sürerken yeni arkadaşlar kazanabileceği parklara düzenli olarak götürebiliriz. Parka giderken yanımızda diğer çocukların ilgisini çekebilecek oyuncakları bulundurmak, arkadaş adaylarını kendimize çekmek için her zaman iyi bir yöntemdir. Kapalı oyun alanlarında 4-5 saat vakit geçirmek ve çeşitli oyun atölyelerine katılmak, çocuğumuzun hem mevcut arkadaşları ile iyi vakit geçirmesi hem de yeni arkadaşlar edinmesi için harikadır.
Çocuğumuzla yaz tatilinin başlarında detaylı bir konuşma yaparak ona yaz boyunca neler yapmak istediğini sorabiliriz. Onun ilgi alanlarını odak noktamızda tutarak tüm yazı arkadaşlarla ve oyunlarla geçireceği, yeni beceriler kazanacağı unutulmaz bir tatile dönüştürebiliriz. Elbette çevrimiçi oyun platformlarında da arkadaşları ile bir araya gelebilir ama yaz, teknolojiyle bağımızı azaltıp okul dönemi boyunca vakit yaratamadığımız etkinliklere katılmanın ve hareket halinde olmanın mevsimidir.
“Yaz Arkadaşım” programı KidZania’da!
2014 yılından beri Akasya AVM’de, 10 bin metrekarelik bir alanda, 1-14 yaş arası çocuklara “eğlenerek öğrenme” deneyimi sunan KidZania İstanbul; hastanesi, bankası, tiyatrosu, süpermarketi, üniversitesi, radyosu …, sokakları ve meydanı ile âdeta gerçek bir şehir. Bu şehir; çocukların başrolde olduğu, arkadaşlıklarını pekiştirdikleri ve akranları ile oyunlar oynayıp hayaller kurdukları bir şehir… 67 farklı aktivite alanına sahip KidZania İstanbul’da çocuklar 120’den fazla mesleği deneyimleyebiliyor ve bu deneyimler sayesinde temel becerilerini geliştirebiliyorlar.
Çocuklar Ülkesi KidZania İstanbul’da eğlenerek öğrenme deneyimi yaz tatilinde de sürecek. 1 Temmuz-11 Eylül tarihleri arasında haftanın her günü 10.00-19.00 saatleri arasında hizmet verecek KidZania İstanbul’da; yaz boyunca 6 yaş ve üzeri çocuklar için “Yaz Arkadaşım” programı yürütülecek. Aileler, bir ya da daha fazla günü kapsayan ve içeriğinde kahvaltı, öğle yemeği, snack, KidZitter (oyun ablası) ve tüm gün KidZania bileti bulunan Yaz Arkadaşım uygulamasını alarak çocuklarını tüm gün KidZania’ya bırakabilecekler. “Yaz Arkadaşım” uygulaması için 0850 200 34 59 numaralı telefonu arayıp veya web sitemizi ziyaret edip detaylı bilgi alabilirsiniz.
www.kidzania.com.tr
https://istanbul.kidzania.com/tr-tr/pages/yazarkadasim
Tüm çocukların arkadaşları ile çok eğlenceli ve verimli bir yaz geçirmelerini canıgönülden dileriz.
KidZania’dan sevgilerimizle